Komu kąpiel w "Wodzie Święconej"? Zmieniają kościół w… basen publiczny
Holenderskie biura architektoniczne MVRDV i Zecc Architecten wygrały konkurs na przekształcenie ponad 100-letniego kościoła św. Franciszka z Asyżu w Heerlen w publiczny basen. Projekt, nazwany z przymrużeniem oka "Holy Water", ma na celu nadanie opuszczonemu budynkowi nowej funkcji, zachowując jednocześnie jego historyczne elementy.
Jak wyjaśnia Winy Maas, współzałożyciel MVRDV, w ostatnich latach wskaźnik pustostanów wśród kościołów w Holandii tylko rośnie, więc najwyższy czas na nowe kreatywne pomysły na ich wykorzystanie. Zdaniem architektów zamiast wyburzać, zdecydowanie lepiej nadać im ponownie funkcję społeczną, choć zupełnie inną niż pierwotna, a baseny publiczne idealnie się do tego nadają.
Efekt "chodzenia po wodzie"
Centralnym elementem projektu jest ruchoma podłoga basenu, która może być podnoszona i opuszczana, umożliwiając różne aktywności dla osób w różnym wieku i o różnych umiejętnościach pływackich. W skrajnej pozycji może być całkowicie podniesiona, ukrywając basen, co pozwala na wykorzystanie przestrzeni do wydarzeń społecznych i kulturalnych. Dodatkowo, cała przestrzeń basenu może być wypełniona cienką warstwą wody, tworząc imponujące odbicie wnętrza kościoła i dając odwiedzającym wrażenie, że mogą "chodzić po wodzie".
Zachowanie historycznych elementów i nowoczesne rozwiązania
Projekt zakłada zachowanie i integrację historycznych elementów kościoła. Ławki zostaną przekształcone w siedziska dla pływających oraz stoliki barowe dla widzów, a dawna ambona stanie się miejscem pracy ratownika. Nowa mozaikowa podłoga, inspirowana istniejącymi kolorami, materiałami i witrażami kościoła, zostanie wykonana we współpracy z lokalnymi artystami, nawiązując do licznych murali w Heerlen.
Miejsce otrzyma też nowe oświetlenie, zaprojektowane w sposób zgodny z pierwotną estetyką kościoła, aby nie zaburzyć jego historycznego charakteru. Na wizualizacjach widać również, że organy oraz malowidła religijne pozostaną na swoich miejscach, co stanowi subtelny, ale wymowny ukłon w stronę przeszłości tej przestrzeni.
Aby chronić te zabytkowe materiały przed wilgocią, wokół basenu zostaną zainstalowane szklane ściany, tworzące efekt podziału przestrzeni i chroniące witraże oraz dzieła sztuki. Dach kościoła zostanie też zaizolowany od zewnątrz, zapobiegając nadmiernemu nagrzewaniu się wnętrza.
Wszystko w imię kreatywnego podejścia do adaptacji zabytkowych budynków, łączącego funkcje społeczne z poszanowaniem dziedzictwa kulturowego. Realizacja projektu, wpisującego się zresztą w szerszy plan rozwoju centrum Heerlen, który obejmuje m.in. powstanie muzeum rzymskiego i renowację kina Royal-Rivoli, planowana jest na 2027 rok.
