Espresso pomaga walczyć z Alzheimerem? Naukowcy nie mają wątpliwości

Wiele osób na całym świecie zaczyna dzień z małą czarną espresso. Jak się okazuje, ma ona właściwości nie tylko pobudzające, ale także pomaga utrzymać nasz mózg w dobrej kondycji, chroniąc przed demencją.

Proces powstania i rozwoju choroby Alzheimera nie jest jeszcze dokładnie poznany. Głównym podejrzanym są białka tau, które mogą tworzyć niekontrolowane skupiska. Postanowił im się bliżej przyjrzeć zespół naukowców z Uniwersytetu w Weronie we Włoszech. Nawiązując do wcześniejszych badań, które wiązały kawę i kofeinę z ochroną przed pogorszeniem funkcji poznawczych, postanowili skoncentrować się na wpływie związków zawartych w espresso na skupiska białek tau.

Analizując wpływ espresso, wykorzystali technikę zwaną spektroskopią magnetycznego rezonansu jądrowego, która pozwala  analizować substancje na poziomie atomowym. Do dalszych badań wybrano kluczowe składniki kawy - kofeinę, teobrominę, trygonelinę i genisteinę. O ile dwa pierwsze, większość z nas kojarzy z kawy lub herbaty, o tyle dwa kolejne mogą być zagadkowe.

Wyjaśniając pokrótce, trygonelina ma wysoki potencjał terapeutyczny jeżeli chodzi o zapobieganie i leczenie chorób ośrodkowego układu nerwowego. Znajduje się m.in. w kozieradce. Genisteina należy do substancji o działaniu podobnym do estrogenów. Występuje naturalnie w wielu roślinach strączkowych. Posiada zdolność przekraczania bariery krew-mózg i przeciwdziała gromadzeniu się toksycznych związków. Również ma potencjał  w leczeniu chorób układu nerwowego.

Związki te inkubowano z białkami tau do 40 godzin. Zauważono, że wraz ze wzrostem stężenia kofeiny, genisteiny lub całego ekstraktu espresso włókna tau (grudki białka) stawały się krótsze i rzadziej tworzyły większe grupy. Te skrócone włókna były nietoksyczne i nie zlepiały się ponownie. Co więcej, kofeina i inne substancje wiążą się ze wstępnie uformowanymi grudkami, co można wykorzystać, do zapobiegania powstawaniu nowych.

Nakładanie wspomnianych wyżej związków na białka tau jest możliwe w warunkach laboratoryjnych, ale nie w naszym organizmie. Tu najpierw zostaną przetworzone w układach trawiennych. Choć niektóre mogą przekroczyć barierę krew-mózg, jak kofeina, wiele innych złożonych interakcji chemicznych w naszych ciałach może nie sprawić, że te efekty będą bezpośrednie.

Naukowcy mają jednak nadzieję, że wyniki pozwolą na wprowadzenie prewencyjnych lub terapeutycznych metod leczenia choroby Alzheimera i innych chorób mózgu, których skutkiem jest upośledzenie funkcji poznawczych.

Źródło: R. Tira, G. Viola, C. G. Barracchia, F. Parolini, F. Munari, S. Capaldi, M. Assfalg, M. D’Onofrio, 2023, Espresso Coffee Mitigates the Aggregation and Condensation of Alzheimer′s Associated Tau Protein, Journal of Agricultural and Food Chemistry Article ASAP; DOI: https://doi.org/10.1021/acs.jafc.3c01072