Polscy specjalsi ukończyli amerykański kurs SERE

SERE to skrót oznaczający: Survival - przetrwanie, Evasion - unikanie, Resistance - opór w niewoli oraz Escape - ucieczkę. Jeden z najtrudniejszych na świecie kursów tego typu odbywa się w Stanach Zjednoczonych, w bazie Fairchild w stanie Waszyngton. Nie przyjmują na niego każdego chętnego, o to trzeba zawalczyć.Zanim zatem Polacy wyjechali do USA, musieli przejść kurs przygotowawczy, który na prośbę Amerykanów zorganizowano w Kotlinie Kłodzkiej. Polskich specjalistów SERE ze wszystkich jednostek specjalnych - Agatu, Formozy, GROM-u, Komandosów i Nila - oceniało trzech oficerów US Army. Pierwsze trzy dni żołnierze spędzili na zajęciach teoretycznych, a następnych siedem na praktyce w lesie. Szkolenie zaliczyli wszyscy, ale najlepiej wypadli "Gałus" i "Verva". Dowództwo Komponentu Wojsk Specjalnych zdecydowało więc, że to właśnie oni zostaną wysłani w pierwszej kolejności na kurs do Stanów."Gałus" ma 41 lat. W JWK w Lublińcu służy już lat 15. Jest specjalistą od spraw przetrwania. Ma doświadczenia bojowe z misji w Macedonii, Iraku i Afganistanie. 33-letni "Verva" od siedmiu służy jako operator w GROM-ie. Jest weteranem misji w Afganistanie.

Zajęcia odbywały się w stanie Waszyngton, bo jest to obszar gwarantujący warunki do szkolenia w górach oraz na pustyni i wybrzeżu. W lasach deszczowych, ale też w klimacie umiarkowanym.

- Tematyka SERE jest dla wojsk specjalnych szczególnie ważna. Realizujemy zadania wysokiego ryzyka, musimy wiedzieć, jak przetrwać w niewoli lub na terenie kontrolowanym przez przeciwnika. Musimy umieć działać w każdym środowisku, niezależnie od tego, czy jest to pustynia, dżungla czy ocean - tłumaczy "Gałus".W kursie uczestniczyło 40 osób, w tym tylko dwóch Polaków. Jeden z kursantów sam zrezygnował, o losie pozostałych zdecydowali instruktorzy.

- Powodów nie brakowało. Wylecieć można było za niedbały mundur, nieodpowiednio dobrany sprzęt do zajęć i oczywiście za brak umiejętności survivalowych. Każdy dostawał jedną szansę na poprawę, jeśli tego nie zrobił, musiał się pożegnać - wspomina "Verva".

Pierwsza część szkolenia odbywała się w klimacie umiarkowanym. Wojskowi najpierw mieli zajęcia teoretyczne, a później na dwa tygodnie trafili do lasu. Musieli udowodnić, że potrafią zorganizować sobie schronienie, znaleźć wodę i jedzenie, rozpalić ogień, przemieszczać się we właściwy sposób. Musieli także w różny sposób wysłać sygnały grupom poszukiwawczo-ratowniczym i za pomocą radia naprowadzać śmigłowce. - Najtrudniejszy był brak snu. Spaliśmy nie więcej niż trzy godziny na dobę - mówi "Verva". I zaznacza, że nie było to jednorazowe niedospanie, lecz stan niemal permanentny.Każdego dnia żołnierze otrzymywali od instruktorów inne zadania. - Teoretycznie w każdym środowisku musieliśmy wykonać czynności związane z SERE, ale w praktyce w każdym z tych miejsc znaczyło to zupełnie co innego. Inaczej buduje się schronienie na pustyni, inaczej nad oceanem. Inne są również zagrożenia, inne sposoby zdobywania pożywienia - mówi "Verva". - Przygotowywaliśmy posiłki niemal ze wszystkiego. Od roślin, robali, przez wiewiórki i kozy. Najmniej smakował mi robak podobny do naszego żuka. Do tej pory nie bardzo wiem, co to było, ale nie zapomnę metalicznego posmaku - dodaje.Podczas kolejnych etapów żołnierze szkolili się w walce wręcz, brali udział w kursach medycznych, ćwiczyli nawigację w lasach. Przeszli też tygodniowe zajęcia z technik linowych, podczas których uczyli się budowania wyciągów i ewakuacji poszkodowanych. Przyznają, że do najbardziej wymagających należało szkolenie na pustyni. - Nie mogę powiedzieć, że była to pustynia na miarę Sahary, ale wystarczyło, byśmy poczuli, co znaczy mieć problemy z dostępem do wody - wyjaśnia operator GROM. Instruktorzy nie ułatwiali im zadania - pozbawili kursantów całkowicie dostępu do wody, doprowadzając ich do skrajnego odwodnienia. Chcieli w ten sposób sprawdzić granice ich wytrzymałości. By zminimalizować utratę wody w organizmie, żołnierze musieli budować schronienia, by zapewnić sobie cień. Do tego zadania wykorzystali m.in. czaszę spadochronu.

- Żołnierz, który ewakuuje się z samolotu i ląduje na pustyni, może wykorzystać materiał do zbudowania czegoś w rodzaju namiotu, co zapewni minimalne chociaż schronienie przed słońcem - tłumaczy operator.

Dziesięć dni nad oceanem brzmi jak oferta biura podróży.  - Ten etap nie miał nic wspólnego z wakacjami - śmieje się "Verva". - Musieliśmy zdobywać owoce morza, uczyliśmy się też, które zwierzęta z oceanu są dla nas bezpieczne, a które powinniśmy zostawić w spokoju - dodaje.Nauka przetrwania na oceanie i wybrzeżu otwierała najdłuższy, bo trzytygodniowy etap szkolenia praktycznego. Żołnierze przeszli także intensywny trening w dżungli. - Szkolenie na oceanie było krótkie, ale bardzo intensywne. Ćwiczyliśmy, jak przetrwać na tratwie, pływaliśmy w wodzie i czekaliśmy, aż wyłowią nas łodzie albo podbierze śmigłowiec - wspomina "Gałus".

- Na wybrzeżu z kolei musieliśmy zorganizować schronienie, rozpalić ognisko, zdobyć pożywienie. Niestety, to wszystko nie jest proste, gdy wieje silny wiatr, jest wilgotno i zimno - dodaje instruktor z JWK.

- Bardzo szybko zmienialiśmy klimat i otoczenie. Po kilku dniach spędzonych na wybrzeżu przenosiliśmy się do gęstego lasu. Staliśmy na środku dżungli, gdzie niemal bez przerwy padał deszcz - opowiada "Gałus". - Wszystko mieliśmy mokre, łącznie ze śpiworem - wspomina.Ostatnim, dziewiątym etapem szkolenia było przygotowanie kursantów do roli instruktorów.

- Amerykanie dużą wagę przykładają do metodyki. To jest niesamowita wartość tego kursu. Kilka lat wcześniej szkoliłem się w Gujanie Francuskiej, gdzie zadaniem instruktorów było przede wszystkim upokorzenie żołnierzy. Tu celem Amerykanów było nauczenie i pokazanie, jak zdobytą wiedzę należy przekazać innym - opisuje "Gałus". Żołnierze występowali w roli instruktorów, prowadzili zajęcia w salach wykładowych i w terenie. Każdy z uczestników kursu musiał zrealizować dziewięć lekcji, każda o długości 25 minut.

Dodatkowo, podczas wcześniejszych faz, każdy z kursantów prowadził 10-minutowe lekcje na temat środowiska, w którym w danej chwili się znajdował.

- Nigdzie nie spotkałem się z tak restrykcyjnymi zasadami, jeśli chodzi o metodykę, a jestem z wykształcenia nauczycielem wychowania fizycznego i mam za sobą wiele kursów, również pedagogicznych - przyznaje "Verva".  I dodaje, że uczestnicy odpadali z kursu nawet w tej ostatniej fazie. - Wśród instruktorów nie ma miejsca dla tych, którzy przetrwali kurs, ale nie potrafili zdobytej wiedzy przekazać innym - tłumaczy polski specjals.

Certyfikat instruktora SERE otrzymała ostatecznie połowa kursantów (o 20 procent więcej niż zwykle). Amerykanie nie ukrywali, że na taki wynik wpłynęła postawa i zaangażowanie Polaków.

- Działali jak spoiwo. Łączyli grupę. Motywowali i wspierali. Amerykanie byli w szoku, że nasi zajęli czołowe miejsca - mówi st. chor. sztab. Tomasz Świerad, starszy podoficer Dowództwa Komponentu Wojsk Specjalnych. - Amerykanie zaznaczyli, że ludzi z takim doświadczeniem jak "Gałus" i "Verva" chcieliby mieć w gronie swoich instruktorów. To chyba najlepsze świadectwo poziomu, jaki zaprezentowali - podkreśla.Zdobyta przez komandosów wiedza będzie wykorzystana podczas szkoleń w jednostkach wojskowych, ale też na poziomie całych wojsk specjalnych. W Dowództwie Komponentu opracowany zostanie program szkolenia personelu narażonego na izolację. Obecnie kurs SERE w Stanach Zjednoczonych przechodzi dwóch kolejnych żołnierzy, tym razem z jednostek Nil i Agat. W połowie roku zmienią ich operatorzy z Formozy.Cały tekst został opublikowany w kwietniowym numerze miesięcznika "Polska Zbrojna".

Magdalena Kowalska-Sendek, Ewa Korsak