Polska dostanie nowy supermyśliwiec? Wielka oferta Boeinga

Boeing zaoferował Polsce kupno samolotu F-15EX podczas tegorocznego Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego (MSPO) w Kielcach. Jak poinformował sam koncern, zaprezentował wtedy myśliwiec naszym siłom zbrojnym, które miały wykazać chęć wobec oferty kupna. 

-  F-15EX jest najbardziej zaawansowanym myśliwcem na świecie o niezrównanych możliwościach, skuteczności, przeżywalności i jest odpowiednim rozwiązaniem, aby wzmocnić potrzeby Polski w zakresie bezpieczeństwa — Rob Novotny, dyrektor ds. rozwoju biznesowego programu F-15, w oświadczeniu Boeinga.

F-15EX Eagle II to najnowsza ewolucja platformy myśliwców wielozadaniowych serii F-15, mającą pozwolić służyć jej przez kolejne dziesięciolecia. To maszyna zaprojektowana na potrzeby sił powietrznych USA, które pierwszego F-15EX dostała w marcu 2021. Jako że to uniwersalna konstrukcja, Boeing chce uczynić z niego wielki sukces eksportowy.

Polska może być pierwszym w Europie krajem, który zdobędzie myśliwce F-15EX. Według Boeinga możemy je nabyć w ramach programu Pentagonu Foreign Military Sales, dzięki któremu już pozyskujemy inny amerykański sprzęt jak śmigłowce AH-64 Apache czy myśliwce F-35A.

Oferta Boeinga oznacza, że F-15EX dołącza do wyścigu o nowe samoloty w ramach rozszerzenia polskich Sił Powietrznych. W ramach wojskowego programu Harpia, do 2035 roku Polska ma mieć flotę 160 nowoczesnych samolotów bojowych w 10 eskadrach taktycznych. Posiadane już F-16 oraz zamówione F-35 i FA-50 według planów zapewnią 128 samolotów.

Do tej pory więc Siły Powietrzne zastanawiają się nad wyborem 32 samolotów bojowych, których głównym zadaniem jest utrzymywanie przewagi powietrznej. Dowództwo celuje tu w samoloty czwartej generacji i F-15EX może idealnie wypełnić założenia polskich Sił Powietrznych.

Jak już wspomnieliśmy F-15EX Eagle II jest najnowszą modernizacją F-15, którego konstrukcja sięga lat 70. To platforma dwumiejscowego myśliwca wielozadaniowego, która w najnowszej odsłonie została wręcz zaprojektowana od nowa, aby mogła współpracować z F-35. Warto dodać, że F-15EX byłyby największym myśliwcem w Polsce, mając większą rozpiętość skrzydeł od F-16 i F-50 aż o około 4 metry.

Najważniejszymi modyfikacjami F-15EX względem starszych modeli są nowe systemy walki elektronicznej, czujniki i oprogramowanie. Szczególnie istotne jest tzw. otwartej architektury systemów misji (OMS), które pozwalają na szybką integrację z dzisiejszymi, a nawet przyszłymi technologiami kontrolowania lotu i walki. Wraz z nowym radarem APG-82(V)1 sprawia to, że F-15EX mimo już 50-letniej platformy to samolot równy najnowszym myśliwcom.

Nowa maszyna Boeinga może lecieć z prędkością ponad 2600 km\h jest niezwykle dobrze uzbrojona, posiadając aż 23 punkty mocowań broni. Według testów ze stycznia F-15EX jest przystosowany do przenoszenia aż 12 pocisków powietrze-powietrze, mając w swoim arsenale AIM-120 czy AIM-9. Myśliwiec ten został także przystosowany do przenoszenia pocisków hipersonicznych.

Samoloty te mogłyby wspierać F-35, które są bardziej wielozadaniowymi maszynami kontroli pola walki. Wybierając F-15EX na samolot wyspecjalizowany do walki o przewagę powietrzną, zapewnią bezpieczeństwo na niebie w przypadku ataku. Ze względu na ostatnie zakupy zbrojeniowe w USA i tak oficjalne ogłoszenie oferty przez Boeinga, można założyć, że w wyścigu o nowe samoloty w polskiej armii bardziej prawdopodobny jest wybór F-15EX.

W dyskusji nt. nowych myśliwców dla Polski do eskadr taktycznych już wspominano o F-15. Obok nich pojawiały się głosy o zakupie samolotów Eurofighter Typhoon, które są tworzone przez europejskie konsorcjum Wielkiej Brytanii, Francji, Niemiec i Hiszpanii. Tak samo, jak F-15EX to bardzo dobra maszyna, która spełniłaby się w roli utrzymania przewagi powietrznej. Niemniej problemem przy tych myśliwcach Eurofighter była niezwykle wolna produkcja.

Co jednak ciekawe na ten problem cierpi także F-15X. Do tej pory prócz pierwszej sztuki dostarczonej w marcu 2021, Boeing wyprodukował tylko dwa samoloty, z czego ostatni dopiero przechodzi testy. Dlatego Siły Powietrzne USA na razie zmieniły liczbę zamówionych F-15EX ze 144 do 104. Jak informował w czerwcu br. Portal The War Zone, wynikało to z problemów początkowej produkcji, które są już usuwane przez Boeinga. Nie wykluczone jednak, że w tej dekadzie będą się one utrzymywać, prowadząc do opóźnień produkcji, szczególnie za granicę. Bądź co bądź to element zakupów zaawansowanych samolotów, które dopiero co weszły do produkcji.

Ważną sprawą jest także cena F-15EX, która od rozpoczęcia zamówień nie jest potwierdzona. Według szacunków koszt jednego samolotu po uruchomieniu szerszej produkcji ma się ustabilizować na poziomie 85-90 milionów dolarów. Portal Breaking Defense wyliczył jednak, że do 2025 może się to zwiększyć do 106 milionów. Wraz z planowanymi kosztami eksploatacji na godzinę na poziomie 29 tysięcy dolarów, operowanie F-15EX wychodzi taniej niż nie tylko F-35, ale także myśliwców Eurofighter.

Dosyć zaskakujący wgląd w koszty F-15EX pokazuje sprawa kontraktu na te myśliwce dla Indonezji, która jest pierwszym zagranicznym klientem Boeinga na te samoloty. W 2022 roku okazało się, że rząd indonezyjski chciał zakupić 36 myśliwców F-15EX za aż 13,9 miliardów dolarów. W umowie obok samych samolotów była także sporo części zamiennych, które znacząco podwyższały sumę. Ostatecznie Indonezja podpisała umowę w zeszłym miesiącu na 24 F-15EX na nieokreśloną sumę, prawdopodobnie mniejszą w przeliczeniu na koszt jednego samolotu.

Warto przy tym pamiętać, że Boeing miał dopiero zaoferować F-15EX naszej armii, więc nawet mimo głośnego ogłoszenia, droga do faktycznych rozmów nad potencjalnym zakupem może być jeszcze długa. Boeing obecnie dał polskim Siłom Powietrznym nową opcję w programie rozbudowy, która z uwagi na zwiększanie liczby amerykańskiego sprzętu w naszej armii, może okazać się najlepsza.