Posłowie pytają o przyszłość AHS Krab. Jest ważna odpowiedź
Kancelaria Sejmu opublikowała odpowiedź Ministerstwa Aktywów Państwowych na interpelację poselską w sprawie przyszłości produkcji polskich armatohaubic Krab. Według niej rozpatrywane są wnioski złożone przez Zakłady Mechaniczne "Bumar-Łabędy" S.A. na inwestycje, mające zwiększyć liczbę wytwarzanej artylerii.
- Ministerstwo Aktywów Państwowych odpowiedziało na poselską interpelację Jarosława Wiesława Wieczorka i Waldemara Andzela na temat postępów w budowie drugiej linii produkcyjnej polskich armatohaubic Krab.
- W odpowiedzi Ministerstwo zaznaczyło, że wnioski na inwestycje zostały już złożone przez Zakłady Mechaniczne Bumar-Łabędy i są w trakcie rozpatrywania.
- Obecnie produkcja Krabów prowadzona w zakładach Huty Stalowa Wola wynosi 40 Krabów rocznie, z planami zwiększenia jej do 60 sztuk.
- Wraz z drugą linią produkcyjną możliwe jest osiągnięcie tworzenia nawet 100 Krabów rocznie, jednak wykorzystanie tych zdolności nie jest pewne.
- Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Interii
Pytanie o przyszłość AHS Krab
Armatohaubice Krab są jednym z topowych produktów polskiej zbrojeniówki. Niemniej niektóre kwestie dotyczące ich przyszłości stoją dziś pod znakiem zapytania. Jednym z ważniejszych zagadnień jest uruchomienie dla nich drugiej linii produkcyjnej.
Pod koniec marca zapytali o to dwaj posłowie Prawa i Sprawiedliwości, Jarosław Wiesław Wieczorek oraz Waldemar Andzel. W swojej interpelacji o numerze 8819 zauważyli, że w listopadzie 2024 roku wiceszef MON, Paweł Bejda, zapewniał w odpowiedzi na wcześniejszą interpelację, że:
"Trwa proces weryfikacji aktualizacji planów inwestycyjnych Zakładów Mechanicznych Bumar-Łabędy SA (dalej również jako Spółka), które mają umożliwić realizację programów związanych z produkcją ciężkich pojazdów gąsienicowych, w tym armatohaubic Krab. [...] Proces uaktualnienia biznesplanu pod kątem harmonogramu i terminarza prac powinien zakończyć się do połowy grudnia 2024, co pozwoli na przekazanie do Spółki środków finansowych i rozpoczęcie kolejnych etapów inwestycji".
Ze względu na brak publicznych informacji co do dalszych działań w sprawie rozwoju zdolności produkcyjnych armatohaubic Krab, posłowie Wieczorek i Andzel zadali ministrowi aktywów państwowych następujące pytania:
- Czy zakończył się już "proces weryfikacji i aktualizacji planów inwestycyjnych Zakładów Mechanicznych Bumar-Łabędy S.A."?
- Czy do spółki Zakłady Mechaniczne Bumar-Łabędy S.A. zostały już przekazane środki finansowe na inwestycje związane z budową drugiej linii produkcyjnej haubic samobieżnych AHS Krab?
Druga linia produkcyjna Kraba w rozpatrzeniu
W upublicznionych właśnie odpowiedziach, Konrad Gołota - podsekretarz stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych, wskazał, że Zakłady Mechaniczne Bumar-Łabędy S.A. złożyły do ministerstwa wniosek zawierający biznesplan. Obecnie ma być rozpatrywany.
Wskazał też, że Zakłady Bumar Łabędy złożyły wniosek wraz z biznesplanem do Polskiej Grupy Zbrojeniowej S.A. na budowę swojej linii produkcyjnej armatohaubic Krab. Ten także jest obecnie sprawdzany.
Odpowiedzi pokazują ogólny kierunek i stan prac nad zwiększeniem mocy produkcyjnych dla Kraba, bez większych konkretów. Niemniej nawet takie informacje mogą budzić faktyczne nadzieje na rozpoczęcie realizacji inwestycji, której temat ciągnie się oficjalnie od 2023 roku.
Plany zwiększenia produkcji AHS Krab
Po wybuchu pełnoskalowej wojny w Ukrainie zauważano, że potrzebne jest zwiększenie mocy produkcyjnych polskich systemów uzbrojenia, szczególnie Krabów. Wskazywano, że trzeba nie tylko zapełnić luki po artylerii samobieżnej przekazanej Ukrainie, ale także zapewnić uzbrojenie dopiero formowanym i planowanym jednostkom, mającym powstać w ramach zwiększenia liczebności Wojska Polskiego. Dodatkowo w obliczu spodziewanego zbrojenia się wielu państw, pojawiały się komentarze, że Krab może przyciągnąć uwagę zagranicznych klientów.
We wrześniu 2023 ówcześni premier Mateusz Morawiecki oraz prezes Polskiej Grupy Zbrojeniowej Sebastian Chwałek podpisali list intencyjny na dofinansowanie przez państwo powstania drugiej linii produkcyjnej Kraba w zakładach Bumar-Łabędy. Fundusze na ten cel miały wynieść ponad 800 mln złotych. Do tej pory jednak nie ma realnej decyzji w sprawie realizacji tej inwestycji.
Ile Krabów obecnie powstaje w HSW?
Według publicznych informacji, w dniu wybuchu pełnoskalowej wojny w Ukrainie zakłady Huta Stalowa Wola (HSW) mogły rocznie produkować 24 Kraby. Po otrzymaniu zamówienia od Ukrainy na 54 sztuki w czerwcu 2022 na lata 2022-2024 i zamówieniu 48 armat dla Wojska Polskiego we wrześniu 2022 na lata 2025-2027, deklarowano, że HSW miały osiągnąć zdolności produkcyjne około 50 Krabów rocznie. Obok zamówień do zwiększenia miało się przyczynić dokapitalizowanie spółki o 600 mln złotych, decyzją premiera Mateusza Morawieckiego w czerwcu 2023.
Na początku kwietnia HSW zdradziło mediom, że obecne zdolności produkcyjne Kraba wynoszą 40 sztuk w skali roku. Pośrednio wskazuje na to zamówienie z grudnia 2024 roku na kolejnych 96 armatohaubic wraz z wozami towarzyszącymi, które ma zostać zrealizowane w latach 2027-2029.
Długie czekanie na zwiększenie produkcji Krabów
Według obecnych deklaracji docelowa produkcja Krabów w zakładach HSW w ciągu dwóch-trzech lat ma osiągnąć około 60 sztuk rocznie. Zbudowanie kolejnej linii produkcyjnej może w założeniu sumarycznie podnieść tę liczbę do ponad 100 w skali roku.
Niemniej po zatwierdzeniu planów budowy drugiej linii produkcyjnej Kraba w Zakładach Bumar-Łabędy, trzeba będzie poczekać na jej uruchomienie, a potem rozruch do odpowiedniego poziomu, aby w ogóle zacząć mówić o tworzeniu znamiennej liczby armatohaubic. To może potrwać nawet kilka lat. Stąd zasadne jest pytanie, dlaczego już ponad trzy lata od wybuchu pełnoskalowej wojny za naszą granicą tak kluczowa dla naszego bezpieczeństwa inwestycja pozostaje na etapie szkiców.
Należy mieć na uwadze, że zwiększenie mocy produkcyjnych Kraba musi przynieść za sobą zamówienia. Nie dobudowuje się miejsc produkcji i kreśli planów przyszłych zamówień komponentów, jeżeli nie ma perspektyw na zakupy. A czy takie będą? Od wybuchu pełnoskalowej wojny w Ukrainie Polska zamówiła już 364 południowokoreańskie armatohaubice K9. W tym samym czasie zakontraktowano dostawy na 154 Krabów dla polskiej armii. W dalszej perspektywie są zamówienia na kolejne K9, także w propozycjach w większą polonizacją. Jednak każda kolejna artyleria samobieżna z Korei Południowej to mniej miejsca dla Kraba w polskiej armii. Nasz eksport zaś także jest utrudniony przez to, że duża część potencjalnych rynków już została wypełniona m.in. zamówieniami na armatohaubice K9 przez liczne państwa. Niemniej ważną kwestią pozostaje utrzymanie zdolności produkcyjnych w kraju dla następcy Kraba, który już ma być opracowywany. Stąd pozyskanie możliwości zwiększenia produkcji tych armatohaubic dalej może być ważną inwestycją.
