Rosja wdraża nowoczesny system obrony przeciwlotniczej Pancyr-SM-SW

Systemy obrony Pancyr uchodzą za jedne z najskuteczniejszych w rosyjskiej armii, nic więc dziwnego, że od początku wojny w Ukrainie wielokrotnie widzieliśmy je rozmieszczone przy obiektach, które potencjalnie mogą stać się celami dla Sił Zbrojnych Ukrainy. Najczęściej mowa jednak o wersji Pancyr-S1 osadzonej na ciężarówce 8x8 KAMAZ-6560 z 400-konnym silnikiem diesla, pozwalającej na jazdę po drodze z prędkością 90 km/h, gdzie głównym uzbrojeniem jest 12 kierowanych pocisków ziemia-powietrze 57E6 i 57E6-E.

Służą one głównie do niszczenia samolotów na dystansie 20 km i wysokości 10 km, pocisków manewrujących na dystansie 12 km i wysokości 6 km oraz szybkich pocisków powietrze-ziemia na dystansie 7 km i wysokości 6 km. Pancyr-S1 posiada także dwa działa 30 mm 2A38M zdolne niszczyć cele na dystansie 4 km i pułapie 3 km, które służą głównie do neutralizowania dronów i helikopterów bądź jako broń ostatniej szansy w zwalczaniu szybkich celów powietrznych.

System może atakować 12 różnych celów jednocześnie, zarówno za pomocą pocisków rakietowych, jak i dział, a jego cechą szczególną jest możliwość strzelania podczas jazdy z niską prędkością. A nie byłoby to możliwe, gdyby nie radar pozwalający znajdować cele na odległość ponad 32-36 kilometrów i śledzić je już od dystansu 24-28 kilometrów.

Dziś dowiadujemy się z kolei o rozmieszczeniu innej wersji systemu Pancyr, a mianowicie Pancyr-SM-SW. Jest on rozwinięciem starszych systemów przeciwlotniczych, jak radziecki 2K22M1 Tunguska i zachowuje nawet jego gąsienicowy układ jezdny, bazujący na zmodernizowanej wersji podwozia GM-352 produkowanego przez Mińskie Zakłady Traktorów na Białorusi. Zastosowane hydropneumatyczne zawieszenie i sześć kół jezdnych po każdej stronie umożliwiają sprawne poruszanie się poza drogami utwardzonymi, co gwarantuje wysoką mobilność w trudnym terenie, co jest kluczowe w rejonach o słabo rozwiniętej lub zniszczonej infrastrukturze drogowej.

Jednym z największych usprawnień w systemie Pancyr-SM-SW jest jednak nowoczesna aparatura radarowa. System wykorzystuje radar z aktywnym skanowaniem elektronicznym (AESA), który może wykrywać cele o przekroju radarowym 1 m² z odległości około 60 km. W przypadku mniejszych obiektów, jak rakiety GMLRS z systemu HIMARS (0,07 m²), detekcja jest możliwa w zakresie 27-30 km. Posiada również radar 1RS-3 służący do śledzenia celów i naprowadzania rakiet - to radar trzykanałowy z fazowaną anteną odbijającą, co poprawia efektywność energetyczną oraz odporność na zakłócenia elektroniczne. Połączenie tych systemów radarowych pozwala na skuteczne operowanie w warunkach zagrożenia elektronicznego.

System Pancyr-SM-SW może być wyposażony w kilka rodzajów rakiet, dostosowanych do różnych zagrożeń. Standardowym pociskiem jest 57E6, dwustopniowa rakieta na paliwo stałe, sterowana radiowo i optycznie. Nowsza wersja, 57E6M, ma zasięg zwiększony do 40 km oraz prędkość do 1800 m/s, co pozwala na skuteczniejsze zwalczanie szybkich i bardziej oddalonych celów.

System może także korzystać z mniejszych rakiet TKB-1055 (19Ya6), zaprojektowanych do zwalczania rojów pocisków artyleryjskich i dronów o niskim przekroju radarowym. Taka kombinacja amunicji sprawia, że Pancyr-SM-SW jest wszechstronnym narzędziem zdolnym do radzenia sobie z różnego rodzaju zagrożeniami powietrznymi.

Rozlokowanie systemu Pancyr-SM-SW w rejonie granicznym Kurska świadczy o jego rosnącej roli w ochronie rosyjskich sił zbrojnych. W obliczu zwiększonej aktywności wojskowej oraz rozbudowy centrów logistycznych w tym rejonie, nowoczesne systemy obrony powietrznej są niezbędne do osłony szlaków zaopatrzeniowych i koncentracji wojsk. Dzięki zastosowaniu gąsienicowego podwozia GM-352, jest w stanie poruszać się wraz z oddziałami zmechanizowanymi i dynamicznie reagować na zmieniające się warunki na polu walki.

Jest to istotna zaleta w porównaniu do wcześniejszych modeli Pancyr, które były przeznaczone głównie do ochrony stacjonarnych obiektów wojskowych. Za sprawą pierwszej fotografii, opublikowanej przez rosyjskiego korespondenta Jewgienija Damanstewa, dostajemy zaś potwierdzenie jego faktycznego udziału w operacjach wojskowych Rosji w Ukrainie. Trudno powiedzieć, czy okaże się to decydujące dla walk w tym regionie, ale jego rozmieszczenie można odebrać jako zaangażowanie w ochronę sił lądowych.