Promienie X uderzyły w Ziemię z tajemniczego miejsca w kosmosie

W ostatnich miesiącach RX J0440.9+4431, odległy o 8000 lat świetlnych układ podwójny, stał się obiektem szczególnego zainteresowania astronomów. Ten system, w którym masywna gwiazda typu Be przekazuje materię powolnie obracającej się gwieździe neutronowej, zaskoczył naukowców niespodziewanym i długotrwałym rozbłyskiem promieniowania rentgenowskiego. Dzięki temu wydarzeniu, badacze zyskali niepowtarzalną okazję do obserwacji zjawisk, które zwykle pozostają poza zasięgiem naszych instrumentów.

Nietypowy pulsar w RX J0440.9+4431 wyróżnia się wyjątkowo wolnym tempem rotacji. Okazuje się, że jeden obrót zajmuje mu ponad trzy minuty, co jest rzadkością wśród znanych obiektów tego typu. Przez lata pozostawał w cieniu innych, bardziej aktywnych pulsarów, aż do przełomu 2022 i 2023 roku, kiedy to jego aktywność gwałtownie wzrosła. Zespół naukowców z Uniwersytetu Wuhan, kierowany przez Prahlada R. Epiliego i Wei Wanga, wykorzystał satelitę Insight-HXMT do systematycznego monitorowania tego fenomenu.

Podczas trwającego kilka miesięcy rozbłysku, jasność pulsara w zakresie promieniowania rentgenowskiego zmieniała się niemal siedmiokrotnie. Tak duże wahania energii pozwoliły na szczegółowe badania zmienności widmowej i czasowej tego obiektu. Analizy wykazały, że wraz ze wzrostem jasności zmieniał się także charakter pulsacji, co sugeruje złożone procesy zachodzące w otoczeniu gwiazdy neutronowej.

Jednym z najbardziej zaskakujących odkryć była niestabilność pola magnetycznego pulsara. Obserwacje linii cyklotronowych wskazały, że siła tego pola wahała się od kilku do kilkunastu bilionów gausów. Są to wartości niewyobrażalnie większe niż jakiekolwiek pole magnetyczne na Ziemi. Takie zmiany mogą być efektem dynamicznego przepływu materii z gwiazdy Be, który zaburza strukturę magnetosfery neutronowej.

Dzięki tym obserwacjom, naukowcy uzyskali bezprecedensowy wgląd w funkcjonowanie rentgenowskich układów podwójnych typu Be. Zebrane dane nie tylko poszerzają naszą wiedzę o ekstremalnych warunkach panujących wokół gwiazd neutronowych, ale także pomagają lepiej zrozumieć mechanizmy transferu materii i ewolucji takich systemów. Mimo nowych odkryć, RX J0440.9+4431 wciąż skrywa wiele tajemnic, które czekają na wyjaśnienie.

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 88 tys. obserwujących nasz fanpage - polub GeekWeek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!