7 na 10 lekarzy pierwszego kontaktu niepotrzebnie przepisuje antybiotyki
Autorytety medyczne od lat próbują walczyć z nadużywaniem antybiotyków, wynikającym z nieuzasadnionego przekonania o ich skuteczności w przypadku infekcji wirusowych czy przepisywania ich bez sprawdzenia, z jaką bakterią faktycznie mamy do czynienia. Teraz okazuje się jednak, że przyczyną problemu są najczęściej... sami lekarze.
Wygląda na to, że mamy do odrobienia zdecydowanie więcej pracy domowej, niż ktokolwiek mógłby przypuszczać, bo skoro za powstawanie kolejnych bakterii opornych na antybiotyki odpowiadają w dużej mierze sami lekarze, to problem jest naprawdę poważny. Dlaczego informacje o tym, że w 2019 roku z powodu infekcji wywołanych bakteriami opornymi na antybiotyki zmarło ponad 1,2 mln osób nie robią na nikim wrażenia?
Większość lekarzy niepotrzebnie przepisuje antybiotyki
Trudno powiedzieć, ale z najnowszego badania przeprowadzonego przez naukowców School of Medicine Uniwersytetu Maryland wynika, że z przyswojeniem tej wiedzy mają problem nawet sami lekarze. Badacze przygotowali ankietę, którą wypełniło 551 praktykujących lekarzy pierwszego kontaktu w placówkach medycznych, rozwiązując hipotetyczne scenariusze kliniczne.
Pacjentem w jednym z nich był 65-letni mężczyzna, cierpiący z powodu bezobjawowego bakteriomoczu, czyli stanu, w którym - jak sama nazwa wskazuje - w moczu znajdują się duże ilości bakterii, ale objawy nie wskazują na infekcję układu moczowego. Według przyjętych wytycznych, jeśli nie występują konkretne czynniki ryzyka, taki pacjent nie powinien być leczony antybiotykami. Tymczasem zdecydowana większość, bo aż 71% lekarzy, wskazało, że zdecydowałoby się na ich przepisanie.
Nasze badanie sugeruje, że lekarze podstawowej opieki medycznej nie przestrzegają ustalonych rekomendacji dotyczących przepisywania antybiotyków w bezobjawowym bakteriomoczu. Część może ich nie znać, ale kultura nieodpowiedniego przepisywania antybiotyków także ma swój udział (...) Większość lekarzy, niezależnie od stopnia naukowego, lat praktyki czy miejsca praktyki, jest skłonna przepisywać nieodpowiednie antybiotyki
Zdaniem badaczy istnieje wiele czynników, którymi można wytłumaczyć taki stan rzeczy.
Dlaczego lekarz przepisuje pacjentowi antybiotyk?
Z poprzednich badań wynika, że część lekarzy chce w ten sposób sprostać wymaganiom pacjentów, którzy opuszczając gabinet bez recepty na antybiotyk, czują się nieodpowiednio zaopiekowani. W innych przypadkach zdarza się też, że lekarz stawia błędną diagnozę, bazując na dostępnych informacjach, co skutkuje przepisaniem antybiotyku, który był zbędny, a co więcej nie miał szansy pomóc pacjentowi.
Co jednak interesujące i dające nadzieję na przyszłość, absolwenci medycyny - w czasie ankiety odbywający praktykę w szpitalach - byli mniej skłonni do przepisywania antybiotyków niż ich starsi koledzy, co sugeruje, że są bardziej skłonni do przyswajania nowych informacji i postępowania według aktualnych rekomendacji.
Badacze podkreślają jednak, że należy mieć świadomość oczywistych ograniczeń ich badania i wskazują, że część lekarzy mogłaby postąpić inaczej, gdyby miała przed sobą pacjenta z krwi i kości, a nie przypadek na papierze. Tak czy inaczej, jeśli 7 na 10 lekarzy niewłaściwie przepisuje antybiotyki, przed nami naprawdę dużo pracy w zakresie edukacji nie tylko pacjentów, ale i personelu medycznego.
