Morze Kaspijskie zanika. Poziom wody może obniżyć się o ponad 30 metrów
Morze Kaspijskie to największy zbiornik śródlądowy o powierzchni około 371 tys. km kw. Ale jednocześnie jego wartość społeczna, ekonomiczna czy biologiczna są bezcenne. Niestety od wielu lat poziom wody jest coraz mniejszy i nic nie zapowiada poprawy.
To miejsce pracy rybaków, źródło wody dla rolników i odpoczynek dla wszystkich, którzy mieszkają w jego pobliżu. Ale znajdziemy tu również kilka zagrożonych gatunków, m.in. jednego z gatunków jesiotra. W północnej części zbiornika licznie występują mięczaki, skorupiaki, ryby i ptaki, a foki wychowują młode na powierzchni skutej lodem (który pojawia się wyłącznie w tej części). To, co łączy wszystkich korzystających z jeziora, to konieczność zachowania jego poziomu lustra wody. Niestety Morze Kaspijskie zanika.
Na początek warto przypomnieć, że Morze Kaspijskie to w rzeczywistości ogromne jezioro. Morze to zbiornik połączony bezpośrednio z oceanem, a w tym przypadku rzeki wyłącznie wpływają do zbiornika — to tak zwane jezioro bezodpływowe. Woda z niego nie łączy się z oceanem, w związku z czym nie ma możliwości nawet częściowego uzupełniania poziomu wody. Dla porównania położone na zachód Morze Czarne takie połączenie posiada poprzez cieśniny Bosfor i Dardanele (a w dalszej kolejności Morze Śródziemne i Cieśninę Gibraltarską).
Poniższe zdjęcia przedstawiają Morze Kaspijskie. Zostały wykonane przez NASA przy użyciu spektroradiometru obrazowania średniej rozdzielczości (MODIS) na satelicie Terra w 2006 r. oraz 2022 r. Widać na nich zmianę powierzchni zbiornika.
Przeczytaj także: To największa na świecie geotermalna laguna. Wszyscy będą zazdrościć
Na powyższym zdjęciu satelitarnym, wykonanym 19 września 2022 r., widać rozległą deltę Wołgi (ciemnozielony obszar z lewej strony). Jasnozielone i jasnobrązowe wiry to osady dostarczane przez rzekę. Jasnoszare obszary wzdłuż linii brzegowej i jasne plamy w południowo-wschodniej części to prawdopodobnie sól i inne minerały, które pozostały po odparowaniu wody.
Na zdjęciu wykonanym w 2006 r. białych i jasnoszarych plam jest znacznie mniej. Widoczne są tylko w południowo-wschodniej części. Jasne obszary wzdłuż północnej i wschodniej linii brzegowej obserwowane na poprzednim zdjęciu, tu wypełnione są wodą.
Dane zebrane przez NASA wskazują, że poziom wody w Morzu Kaspijskim spada od połowy lat 90. XX w. Co więcej, proces będzie dalej postępował, ponieważ w związku ze zmianami klimatu średnia temperatura wzrasta, a w związku z tym wzrasta parowanie. Modele opracowane przez naukowców wskazują, że do 2100 r. poziom wody może spaść od 8 m do 30 m. Jeśli dodamy do tego działalność człowieka do tych wartości trzeba dodać jeszcze kolejne 7 m.
Przeczytaj także:
Globalne ocieplenie spowoduje zmianę koloru naszej planety?
Nietypowe kolory jezior z całego świata. Skąd bierze się ich barwa?
