Asteroidy i komety, które zagrażają w przyszłości Ziemi. NASA obliczyła ryzyko

Blisko co trzeci obiekt bliski Ziemi (near-Earth object - NEO) to kometa. Pośród tych niewielkich obiektów kosmicznych zbliżających się do naszej planety występują również asteroidy, meteoroidy i obiekty sztuczne - przykładowo nieczynne sondy kosmiczne, ale też potencjalne UFO.

Większość obiektów bliskich Ziemi przelatuje obok w bezpiecznej odległości. Pochodzą one z bliższych rejonów Układu Słonecznego bądź z dalszych - takich jak obłok Oorta. Jest też rzadka możliwość przylotu komet spoza naszego układu. Takie międzygwiezdne komety to zaobserwowany w 2025 roku 3I/ATLAS, a także 2I/Borisov (2019). Z kolei odkryty w 2017 roku 1I/ʻOumuamua początkowo uznawany był za kometę, jednak później sklasyfikowano go jako planetoidę.

Aby ciało niebieskie mogło zostać sklasyfikowane jako NEO, musi zbliżyć się do Słońca na odległość mniejszą niż 195 mln kilometrów. Kiedy zaś średnica takiego obiektu przekracza 140 m, a jego orbita przecina orbitę ziemską lub zbliża się do niej na odległość 7,48 mln km (0,05 AU), uznawany on jest za potencjalnie niebezpieczny obiekt (potentially hazardous object - PHO). Obecnie jednak zakłada się, że ponad 99% takich obiektów nie zagraża Ziemi przez najbliższe 100 lat.

Istnieją różne zestawienia obiektów, które mogą zderzyć się z Ziemią w bliższej lub dalszej przyszłości. Jednym z najważniejszych jest Sentry Risk Table - stale aktualizowana tabela z listą obiektów, dla których istnieje niezerowa szansa na kolizję z naszą planetą. Dla najbliższego stulecia takich obiektów, dla których prawdopodobieństwo wynosi więcej niż 0,2%, jest 14 i w zasadzie wszystkie są asteroidami.

Największe ryzyko stanowi asteroida 2010 RF₁₂ z grupy Apolla (prawdopodobieństwo kolizji 10% w 2095 roku). Jest to bardzo mała asteroida (średnica ok. 7 m), która okrąża Słońce co 399,441 dnia. Również agencja ESA uważa tę asteroidę za zagrożenie numer 1. Choć nie grozi kosmiczną katastrofą, to może wyrządzić pewne szkody. Do tego czasu roku mamy czas na potencjalne unieszkodliwienie obiektu lub ochronę przed nim.

Pewne ryzyko stanowią też asteroidy 2020 CD₃ (2,5% w 2082 roku), 2006 RH₁₂₀ (1,3% w 2044 roku) i 2017 WT₂₈ (1,2% w 2104 roku). Wszystkie pozostałe mają mniej niż 1% prawdopodobieństwa na uderzenie w naszą planetę.

W sumie tabela systemu monitorowania zagrożeń z kosmosu Sentry, prowadzonego przez Center for Near Earth Object Studies (CNEOS) w NASA JPL od 2002 roku, spośród wszystkich znanych 37 tys. obiektów bliskich Ziemi (NEO) uwzględnia w tabeli 1900 z nich, a jedynie 21 uznaje za obiekty potencjalnie niebezpieczne (PHO), tj. o średnicy powyżej 140 metrów. A ile na tej liście jest komet, które zagrażają w przyszłości Ziemi?

JPL Sentry System według oficjalnego opisu "nieustannie skanuje najbardziej aktualny katalog asteroidów pod kątem możliwości przyszłego uderzenia w Ziemię w ciągu następnych 100 lat". Na chwilę obecną nie ma w nim żadnych komet. Te pojawiły się jednak w przeszłości - choć na krótko. Potencjalne zagrożenie stanowiły dwie komety: 197P/LINEAR (2003 KV2) oraz 300P/Catalina (2005 JQ5) odkryte na początku XXI wieku. Obie zostały usunięte z tabeli, co oznacza, że nie stanowią zagrożenia w ciągu najbliższego milenium.

Na chwilę obecną nie ma jakiegokolwiek zagrożenia ze strony komet dla Ziemi. Nie ma jednak gwarancji, że takie się nie pojawi. Ruchy obiektów bliskich Ziemi oraz przemierzających Układ Słoneczny są nieustannie monitorowane i bywało tak, że trajektoria lotu komety zmieniała się pod wpływem oddziaływania grawitacyjnego, np. Jowisza. Wówczas istnieje niezerowe prawdopodobieństwo, że dziś nieszkodliwa kometa za kilka czy kilkadziesiąt lat może uderzyć w Ziemię. Jest jednak za wcześnie, by wyrokować. Nie da się przewidzieć, czy w tak odległym czasie któraś z komet zboczy z trasy i wejdzie na kurs kolizyjny z Ziemią.

W zdecydowanej większości przypadków komety i asteroidy przelatują w bezpiecznej odległości od Ziemi. Przykładowo słynna w ostatnim czasie kometa międzygwiezdna 3I/ATLAS przelatuje przez Układ Słoneczny, by maksymalnie zbliżyć się do Ziemi ok. 19 grudnia 2025. Wtedy dystans skróci się do ok. 270 mln km (1,8 AU), czyli prawie dwa razy tyle, ile wynosi odległość od Ziemi do Słońca. Ten obiekt o średnicy jądra ok. 5,6 km nie stanowi dla nas praktycznie żadnego zagrożenia.

Przez ostatnie setki lat obserwacji astronomicznych komety zbliżały się do Ziemi maksymalnie na odległość 2,2 mln km (0,015 AU), czyli na prawie 6 razy tyle, ile wynosi odległość od Ziemi do Księżyca.