Prędzej zabije nas słoń czy asteroida? Obliczyli ryzyko śmierci w wypadkach

Lęk powstrzymuje wiele osób przed angażowaniem się w sytuacje, w których może dojść do wypadku. Co prawda ewolucja wyposażyła nas w ten mechanizm obronny zwiększający nasze szanse na przeżycie, ale często błędnie oceniamy ryzyko. Boimy się okoliczności, w których prawdopodobnie nigdy się nie znajdziemy, a jednocześnie ignorujemy zagrożenie ze strony codziennych, dużo groźniejszych sytuacji.

Może być tak dlatego, że pewne rzeczy nam powszednieją, a inne, które uznajemy za rzadkie i egzotyczne, są na tyle często prezentowane w filmach czy sensacyjnych historyjkach, że mocniej zakorzeniają się w naszej pamięci. Także w wyniku różnych przykrych zdarzeń i skojarzeń u wielu osób rozwijają się fobie. Te nieuzasadnione lęki warto skonfrontować z twardymi danymi statystycznymi. Może się bowiem okazać, że więcej ryzykujemy, unikając niektórych aktywności, niż się ich podejmując. Z drugiej strony możemy tracić czujność przy codziennych zajęciach i przez to bardziej się narażać.

Wiele osób obawia się kosmicznej katastrofy. Uderzenie asteroidy lub meteorytu brzmi groźnie, ale jaka właściwie jest szansa, że takie obiekty spadną na nas? A jeśli już się z nimi spotkamy - to jakie jest prawdopodobieństwo, że nas uśmiercą? Naukowcom udało się to obliczyć.

"Obiekty bliskie Ziemi (NEOs) mają potencjał spowodowała rozległych zniszczeń i utraty życia na Ziemi. Postępy w odkrywaniu NEO, przewidywaniu trajektorii i technologii odchylania wskazują, że zderzeniu można zapobiec, zapewniając dostatecznie wczesne ostrzeżenie" - wyjaśniają autorzy badania. Wykorzystali oni modele NEOMOD2 i JPL Horizons, aby oszacować częstotliwość uderzeń obiektów NEO o średnicy 140 m i większych, a także porównali te dane z innymi groźnymi dla ludzi zdarzeniami.

"Umieściliśmy tę częstotliwość w kontekście innych możliwych do zapobiegnięcia przyczyn śmierci, co pozwala porównać zdarzenia na skalę planetarną z pojedynczymi zdarzeniami powodującymi ofiary śmiertelne, takie jak wypadki samochodowe i zatrucie tlenkiem węgla" - dodają badacze. Z ich ustaleń wynika, że szansa na to, że asteroida powyżej 140 m uderzy w Ziemię jest większa niż to, że człowieka uderzy piorun, ale stwarza mniejsze ryzyko śmierci dla przeciętnego człowieka. A co z innymi sytuacjami zagrażającymi życiu?

Naukowcy uporządkowali rzadkie, możliwe do zapobiegnięcia przyczyny śmierci w kolejności od największego do najniższego ryzyka zgonu. To kolejno: atak słonia (niemal całkowicie pewna śmierć), zapadające się dziury w piasku, trafienie piorunem, zatrucie tlenkiem węgla, wypadek samochodowy, wypadek przy skoku spadochronowym, atak kojota, uderzenie obiektu NEO, grypa i wścieklizna (prawdopodobieństwo śmierci niższe niż jeden do stu tysięcy).

Na wykresie uporządkowano też te zdarzenia w kolejności od najmniejszego do największego prawdopodobieństwa wystąpienia w ciągu życia człowieka lub planety: zapadające się dziury w piasku (szansa bliska jeden do miliona), atak kojota, porażenie piorunem, atak słonia, wypadek przy skoku ze spadochronem, uderzenie obiektu NEO, zatrucie tlenkiem węgla, wścieklizna, wypadek samochodowy i grypa (szansa bliska 1:1).

Jak widać, statystycznie ryzyko wypadku samochodowego oraz śmierci z jego powodu jest o wiele wyższe niż dla wielu innych zdarzeń, wliczając w to katastrofę kosmiczną. Atak słonia należy zaś do najrzadszych, ale najtrudniejszych do przetrwania zdarzeń w życiu człowieka.

Źródło: C. R. Nugent, K. P. Andersen, J. M. Bauer, C. T. Jensen, L. K. Kristiansen, C. P. Hansen, M. M. Nielsen, C. F. Vestergård. Placing the Near-Earth Object Impact Probability in Context. The Planetary Science Journal (2025). DOI: https://doi.org/10.48550/arXiv.2508.02418