Rosja robi zakupy na eBay i AliExpress. Zdradził ją Gierań-3
Już w czerwcu informowaliśmy, że w trakcie jednego ze zmasowanych ataków na Kijów siły rosyjskie po raz pierwszy użyły nowego typu drona-kamikadze napędzanego silnikiem odrzutowym. Analiza szczątków sugerowała, że chodzi o model Gierań-3, czyli zmodernizowaną i najprawdopodobniej lokalnie produkowaną wersję irańskiego Shaheda-238. Dziś dowiadujemy się z kolei, że Rosja może ją składać z części dostępnych dla wszystkich na platformach zakupowych typu eBay i AliExpress.
Przypomnijmy, że Iran oficjalnie zaprezentował model Shahed-238 w listopadzie 2023 roku, z miejsca wzbudzając obawy opinii publicznej, bo mamy do czynienia z udoskonaloną wersją niesławnych Shahedów-136. Eksperci zakładali wtedy, że szybko trafi ona w ręce Rosjan i faktycznie jeszcze zimą 2024 r. Siły Zbrojne Ukrainy strąciły pierwszy egzemplarz. Co potrafi?
Shahed-238 to Shahed-136 "na sterydach"
Iran nie zdradził wszystkich sekretów swojej broni, ale wiemy, że jest ona pod wieloma względami bardziej zaawansowana i dostępna w trzech wersjach przeznaczonych do różnych zastosowań. Ta najbardziej podstawowa wyposażona jest w autonomiczny system nawigacji inercyjnej i GPS, a kolejne dwie mają do dyspozycji naprowadzanie na podczerwień i radarowe.
Zdaniem specjalistów szczególnie dotkliwa może być dla Kijowa ta ostatnia, ponieważ prawdopodobnie będzie to najtańsza broń zdolna do zastąpienia pocisków przeciwradarowych. Z dostępnych zdjęć wywnioskować można także, że Shahedy-238 są wyposażone w silniki odrzutowe, głowicę o masie 50 kg, a co więcej zmieniły kolor i są teraz znacznie ciemniejsze, co może dodatkowo utrudnić wykrycie nadlatującego drona. A mogą one latać z prędkością 185 km/h, podczas gdy pokładowy zapas paliwa wystarczy na pokonanie nawet 2500 km.
Rosja robi zakupy na AliExpress
A przynajmniej w teorii, bo Wywiad Ministerstwa Obrony Ukrainy opublikował model 3D, zestaw komponentów oraz bazę zagranicznych dostawców modelu Gierań-3 (seria U), wskazując, że jest on skonstruowany głównie z komponentów cywilnych łatwo dostępnych na rynku cywilnym, w tym pompy paliwowej marki Bosch produkowanej w Czechach i chińskiego miniaturowego silnika turboodrzutowego (jak wskazują eksperci DefenseExpress kosztującego obecnie 30-35 tys. USD). Co jednak ciekawe, niekoniecznie oznacza to słabsze możliwości, bo jak czytamy w komunikacie:
Bezzałogowiec Gierań-3, seria U, wykorzystuje chiński silnik turboodrzutowy Telefly JT80, który umożliwia mu osiąganie prędkości od 300 do 370 km/h, a jego przybliżony zasięg operacyjny wynosi do 1000 km.
Analitycy zaznaczają jednak, że dron osiąga tę maksymalną prędkość głównie w obszarach objętych działaniem ukraińskiej obrony powietrznej i systemów walki elektronicznej, w strefach działania dronów-przechwytywaczy oraz w końcowej fazie lotu, podczas schodzenia na cel. Pod względem pozostałych komponentów nowa seria nie różni się jednak zbyt od modelu Gierań-2.
Jak podkreśla służba wywiadowcza, "układ modułów i jednostek elektronicznych w dużej mierze odpowiada wersjom benzynowym Gierań-2, seria Y i obejmuje standardowy system nawigacji inercyjnej SADRA, moduł pomiaru ciśnienia powietrza, jednostkę dystrybucji zasilania i inne elementy". Nowość jest też wyposażona w podobne kamery, systemy transmisji wideo i 12-elementowy system Kometa-M12, który ma chronić nawigację satelitarną przed zakłóceniami.
Wywiad Ministerstwa Obrony Ukrainy dodał też, że spośród zidentyfikowanych komponentów 45 jest zagranicznego pochodzenia, a konkretniej około połowa pochodzi od producentów amerykańskich, osiem z Chin, siedem ze Szwajcarii, trzy z Niemiec, dwa z Wielkiej Brytanii i jeden z Japonii. Oczywiście nie oznacza to bezpośrednich kontaktów handlowych, ale wykorzystywanie przez Rosję technologii podwójnego przeznaczenia. W związku z tym Ukraina apeluje, aby producenci:
- utworzyli listę produktów, których dostawy wymagają wzmożonych kontroli;
- zatwierdzali i regularnie aktualizowali procedury kontroli, uwzględniając zalecenia, sygnały ostrzegawcze i schematy obchodzenia sankcji;
- reagowali na wykrycie produktów w broni agresora - prowadzili dochodzenie, analizowali łańcuchy dostaw, informowali strony zaangażowane rządy i podejmowali działania w celu wstrzymania dostaw.
