Naukowcy odkryli idealny "układ słoneczny". Jest niewiarygodny!
Astronomowie zlokalizowali idealny "układ słoneczny", jest oddalony o 100 lat świetlnych i składa się z sześciu planet podobnej wielkości, które nie zmieniły się praktycznie od czasu jego powstania... nawet 12 miliardów lat temu!
Takie odkrycia nie zdarzają się codziennie - naukowcy zaobserwowali układ planetarny położony niedaleko Układu Słonecznego, który ma sześć światów krążących wokół swojej gwiazdy w doskonałej harmonii. Każda z sześciu egzoplanet krążących wokół jasnej gwiazdy HD 110067 ma orbitę zgodną z sąsiednimi egzoplanetami, co powoduje rzadkie zjawisko znane jako łańcuch rezonansowy.
Uważamy, że tylko około jeden procent wszystkich systemów pozostaje w rezonansie. Pokazuje nam nieskazitelną konfigurację układu planetarnego, który przetrwał w nienaruszonym stanie
Sześć ciał egzoplanetarnych w łańcuchu rezonansowym
Jak podkreślają badacze, rezonanse orbitalne nie są ani rzadkie, ani nieoczekiwane. Występują, gdy dwa ciała krążące wokół trzeciego ciała wywierają na siebie grawitacyjny wpływ w taki sposób, że ich okresy orbitowania pokrywają się. Nie dokładnie 1:1, ale można to wyrazić jako stosunek, np. Pluton i Neptun pozostają ze sobą w rezonansie - Pluton wykonuje 2 orbity wokół Słońca na każde 3 orbity Neptuna, więc jest to rezonans 2:3. Tyle że w tym przypadku obserwujemy aż sześć ciał egzoplanetarnych w łańcuchu rezonansowym, co jest naprawdę wyjątkowe.
Odkrycia dokonano na orbicie pomarańczowego karła, oddalonego o około 100 lat świetlnych, w północnym gwiazdozbiorze Warkocza Berenices. To tam należący do NASA teleskop TESS zauważył w 2020 roku oznaki obecności dwóch krążących wokół planet - wydawało się, że okres jednej z nich wynosi 5,642 dnia, ale okres obiegu drugiej pozostawał nieznany.
W 2022 roku naukowcy wrócili do tematu, TESS ponownie sprawdził system, ale dane pozostały niejasne, więc z pomocą ruszył należący do ESA teleskop Cheops do badania egzoplanet. Wtedy zdali sobie sprawę, że obliczony wcześniej okres orbitalny był nieprawidłowy i że dane wykazały więcej niż tylko dwie egzoplanety, które znajdują się na dodatek w łańcuchu rezonansowym.
W sumie jest tam sześć egzoplanet o promieniu od 1,94 do 2,85 razy większym od promienia Ziemi, należących do kategorii mini-Neptunów. Ich okresy orbitalne wynoszą od najgłębszego miejsca 9,11 dnia, 13,67 dnia, 20,52 dnia, 30,79 dnia, 41,06 dnia i 54,77 dnia. Oznacza to, że pary egzoplanet znajdują się w rezonansach 3:2, 3:2, 3:2, 4:3 i 4:3; najbardziej wewnętrzny świat w układzie HD 110067 wykonuje sześć orbit na każdą orbitę najbardziej zewnętrznego. Mówiąc krótko, to dopiero trzeci znany układ z sześcioma egzoplanetami w łańcuchu rezonansowym i naprawdę wyjątkowy, bo chociaż rezonans łatwo jest zakłócić rezonans, ten układ zdaje się od miliardów lat funkcjonować w perfekcyjnej harmonii.
