Wielkie jezioro zamienia się w pustynię. Dosłownie wyschło

Jeśli cofniemy się w czasie o kilkadziesiąt lat, to za granicami Uzbekistanu i Kazachstanu znajdowało się czwarte co do wielkości największe jezioro świata. Tak było jeszcze w latach 60. XX wieku. Obecnie niewiele z niego pozostało i miejsce zamienia się w pustynię.

Już w latach 90. XX wieku naukowcy przewidzieli, że do 2020 r. znaczna część dużego południowego basenu Jeziora Aralskiego po prostu zniknie. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu zajmowało ono powierzchnię 68 tys. kilometrów kwadratowych. Dziś jest to zaledwie około 8 tys. kilometrów kwadratowych. Co stało się z pozostałą częścią?

Zbiornik po prostu wysechł. Tereny niegdyś pokryte wodą zamieniły się w pustynię o nazwie Aral-kum. Większość wody w tym miejscu została utracona do 2015 r. Dało to początek najmłodszej pustyni na Ziemi. Ogrom zmian, który tu zaszedł, doskonale widać na zdjęciach satelitarnych. Jak do tego doszło? Winny jest człowiek.

To, co wydarzyło się z Jeziorem Aralskim, określane jest dziś przez naukowców jednoznacznie:

To z pewnością jedna z największych katastrof ekologicznych na świecie

---

Wpływ na zmiany miały działania, które zrealizowano w latach 60. i 90. Rzeki Amu-Daria i Syr-Daria, które zasilały jezioro wodą z gór, zostały przekierowane. Miało to na celu nawadnianie pól bawełny dla Związku Radzieckiego o powierzchni aż 7 mln hektarów. To doprowadziło do katastrofy.

Zmiany odbiły się także na jakości powietrza w regionie. W latach 1984–2015 doszło do znacznego podwyższania pyłów atmosferycznych – z 14 do 27 mln ton. Szkodliwe sole rozprzestrzeniają się wraz z burzami i dotykają upraw nawet oddalonych o setki kilometrów. Pył Aralkum jest również toksyczny, bo zawiera spływ z pobliskich testów broni chemicznej prowadzonych przez ZSRR oraz jest bogaty w nawozy i pestycydy z upraw, które doprowadziły do osuszenia.

Naukowcy nie mają złudzeń. Przykład Jeziora Aralskiego powinien być przestrogą przed podobnymi działaniami człowieka w innych regionach świata.