Dzień, który budzi lęk. Czy piątek 13. naprawdę przynosi pecha?

Piątek 13. od lat funkcjonuje w popkulturze jako pechowy dzień. W niektórych krajach ten przesąd ma poważne skutki.
Przykładowo w amerykańskich czy europejskich hotelach często pomija się numerację trzynastego piętra. Z kolei niektóre linie lotnicze w USA czy w Azji eliminują trzynasty rząd w samolotach.

Kilka tragedii, które miały miejsce w piątek 13., podsyca tylko wiarę w pecha związanego z tym dniem.
Dla przykładu w piątek, 13 stycznia 2012 roku, doszło do katastrofy wycieczkowca "Costa Concordia" u wybrzeży Włoch, w której zginęły 32 osoby. W piątek, 13 września 1996 roku, zginął tragicznie raper - Tupac Shakur.

Z kolei 13 listopada 1970 roku (oczywiście w piątek), cyklon Bhola uderzył w Bangladesz, zabijając około 300 tysięcy ludzi i stając się jedną z najbardziej śmiercionośnych katastrof naturalnych w historii.
13 września 1940 roku, podczas II wojny światowej, pięć niemieckich bomb trafiło w Pałac Buckingham.

Przekonanie o pechowym charakterze piątku 13. jest szeroko rozpowszechnione w wielu krajach, w tym w Polsce. Maksymalna liczba piątków 13. w jednym roku to trzy, a minimalna to jeden. Wynika to z cyklu kalendarza, w którym każdy miesiąc rozpoczynający się od niedzieli będzie miał piątek 13.
W 2024 roku "pechowy piątek" wypada dwa razy, we wrześniu i grudniu. W 2025 roku tylko jeden raz - w czerwcu.

Przesądy związane z piątkiem 13. mają swoje korzenie w różnych tradycjach i wydarzeniach historycznych.

Jednym z najsłynniejszych przykładów jest historia aresztowania templariuszy 13 października 1307 roku. Król Francji, Filip IV, niesłusznie oskarżył zakonników o herezję, sodomię i bałwochwalstwo, by pozbyć się swoich wierzycieli i przejąć ich majątek.

Ostatni wielki mistrz zakonu, Jacques de Molay, tuż przed spaleniem na stosie, miał przekląć króla i papieża Klemensa V. Obaj zmarli w ciągu roku, co dodatkowo wzmacniało mit pechowego piątku 13.

Innym popularnym wyjaśnieniem jest symbolika liczby 13, która w wielu kulturach uchodzi za nieszczęśliwą. W tradycji chrześcijańskiej liczba ta kojarzy się z Ostatnią Wieczerzą, podczas której przy stole zasiadało 13 osób - Jezus i jego apostołowie, z których jeden, Judasz, zdradził Chrystusa. Dzień po tej wieczerzy, w piątek, Jezus został ukrzyżowany. To połączenie piątku i trzynastki stworzyło dodatkowe skojarzenia, wzmacniając przekonanie o nieszczęściu związanym z tym dniem.

Warto zauważyć, że mimo tych odniesień, przesąd o pechowym piątku 13. zyskał na popularności dopiero na początku XX wieku. Wcześniejsze doniesienia na temat pechowej trzynastki istniały, ale nie były ściśle powiązane z piątkiem. Dopiero literatura, filmy i kultura masowa zaczęły umacniać to połączenie, tworząc przesąd, który dziś jest powszechnie znany i w wielu miejscach, traktowany poważnie.

Warto też pamiętać, że "Piątek trzynastego" to kultowy amerykański slasher, który od premiery w 1980 roku stał się synonimem horroru. Akcja filmu rozgrywa się w letnim obozie, gdzie grupa nastolatków jest mordowana przez tajemniczego bohatera.
Jason Voorhees to postać, która na lata zapisała się w popkulturze. Jego przerażająca maska hokejowa i niezniszczalna natura uczyniły go jednym z najbardziej rozpoznawalnych złoczyńców w historii kina.

Chociaż film jest fikcją, jego tytuł nawiązuje bezpośrednio do powszechnego przekonania, że piątek trzynastego to dzień obarczony złymi omenami.

Jest długa lista przesądów związanych z piątkiem 13. Wiele osób unika podejmowania ważnych decyzji, podróży czy inwestycji, obawiając się, że ten dzień jest nieszczęśliwy.

Tradycyjne przesądy obejmują też unikanie stłuczenia lustra, co ma przynieść aż siedem lat nieszczęścia.
Czarny kot przebiegający drogę, zwłaszcza w piątek 13., również uznawany jest za zwiastun pecha.

Jednym z najbardziej absurdalnych przesądów, które zyskały popularność, jest przekonanie, że w piątek 13. nie powinno się wstawać z łóżka lewą nogą. Wynika to z dawnych wierzeń, że lewa strona ciała jest "gorsza" i związana z nieczystymi siłami. W tym samym duchu, osoby przesądne tego dnia często unikają stawiania torebki na podłodze, co przynieść problemy finansowe. Choć wydaje się to niegroźne, wiele osób nadal przestrzega tych zaleceń i traktuje je całkiem poważnie.

Jeszcze bardziej zaskakującym przesądem jest pogląd, że nieszczęście może przynieść patrzenie się za siebie w piątek 13. To połączenie przypadkowego gestu z wiarą w pecha wydaje się jedną z najbardziej absurdalnych interpretacji przesądów. W niektórych miejscach dodaje się także, że nie należy w tym dniu obdarowywać bliskich pewnymi "zakazanymi" prezentami, takimi jak buty czy zegarki, które symbolizują rozstanie lub upływający czas.

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 89 tys. obserwujących nasz fanpage - polubGeekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!