Rusza Horyzont 2020

W latach 2007 - 2013 w państwach Unii Europejskiej (UE) realizowano Siódmy Program Ramowy (FP7), w ramach którego finansowano szereg działań badawczo-rozwojowych i wdrożeniowych. W FP7 realizowano także tematykę przestrzeni kosmicznej, w szczególności w postaci dwóch "flagowych" projektów UE - europejskiego systemu nawigacji Galileo oraz obserwacji Ziemi GMES/Copernicus.

Następcą FP7 jest "Horyzont 2020" (H2020), który będzie realizowany w latach 2014 - 2020. Budżet na ten program to 77 miliardów euro, które zostaną wydane na wiele różnych projektów badawczo-rozwojowych i wdrożeniowych. Cechą wyróżniającą H2020 jest ułatwienie udziału małym i średnim firmom (MŚP), które wcześniej dość rzadko uczestniczyły w FP7. Część funduszy zostanie wydana na zupełnie nowe programy, w tym dedykowane MŚP, których efektem ma być wzrost innowacyjności lub wprowadzanie nowych produktów technologicznych na rynek europejski. Jednym z tematów H2020 jest przestrzeń kosmiczna i wykorzystanie technologii z nią związanych na Ziemi. W szczególności prace będą związane z systemami Galileo i Copernicus, które wejdą do służby w trakcie trwania H2020. Te dwa systemy powinny przynieść ponad sto tysięcy miejsc pracy, w szczególności w sektorach "downstream" (aplikacyjnych). Na finansowanie projektów w programie H2020 z tematyki kosmicznej zaplanowano około 1,7 miliarda euro - są także fundusze dostępne w innych tematach, które mogą skorzystać z aplikacji kosmicznych. W tej chwili wydaje się prawdopodobne, że fundusze dostępne w H2020 będą ważną składową dla rozwoju polskiego sektora kosmicznego. Niektóre szacunki sugerują, że rocznie mogą to być wartości rzędu kilkudziesięciu milionów euro, czyli porównywalne lub większe od polskiej składki do Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA). Odmiennie jednak od ESA, fundusze w H2020 będą przydzielane nie ze względów geograficznych, lecz ze względu na wartość merytoryczną zgłoszonych projektów. W tym przypadku jest możliwe, że polskie podmioty są/będą na nieco "gorszej pozycji" względem zachodnich, które od lat zdobywały kontrakty w różnych działach nauki i techniki. W szczególności polskie podmioty mogą mieć trudności do dołączenia lub wykazania się w projektach związanych z "non-dependence" Europy, które mają przynieść mierzalne efekty. Ten problem został już zauważony podczas warsztatów dotyczących H2020 na początku 2020 roku.

W pierwszych dwóch latach trwania programu H2020 zostanie wydanych około 15 miliardów euro. Konkursy, które zostaną zamknięte w 2014 roku, będą opiewać na kwotę około 7,6 miliarda i zostaną przeznaczone na projekty "doskonałej nauki" (3 mld), "liderowania przemysłowego" (1,8 mld) oraz "wyzwań społecznych" (2,8 mld). Warto, by polskie podmioty (firmy, uczelnie i jednostki badawczo-rozwojowe) wzięły udział w zawiązywaniu konsorcjów i pisaniu wniosków.