Ktoś pyta o PESEL przez telefon? Nigdy nie podawaj numeru

Wyobraźmy sobie sytuację, gdy dzwoni do nas telefon. Z drugiej strony słyszymy głos przedstawiający się jako pracownik banku. Tak się składa, że akurat mamy w nim konto, więc teoretycznie wszystko się zgadza. Później następuje rozwój rozmowy - czasami może dotyczyć próby kradzieży pieniędzy, innym razem aktualizacji danych. Prędzej lub później wybrzmi pytanie o numer PESEL. Przez telefon? To dziwne, ale ufamy przecież osobie, która pracuje dla finansowej instytucji.

W tym momencie powinna zaświecić się nam czerwona lampka, ostrzegająca przed próbą oszustwa. Żaden przedstawiciel banku nigdy nie poprosi nas o podanie całego numeru PESEL. Może się zdarzyć sytuacja, gdy w ramach weryfikacji będziemy musieli podać jakąś jego część, np. ostatnie 3 cyfry numeru PESEL. Nie pojawi się jednak prośba o podanie całości. Dlaczego oszuści chcą wyłudzić od nas numer PESEL?

Numer PESEL, podobnie zresztą jak inne dane osobowe wyłudzone od kogoś z nas mogą zostać wykorzystane w wielu celach. Żaden z nich jednak nie obędzie się z korzyścią dla nas. Dość popularną praktyką jest tworzenie fałszywych dowodów osobistych (lub zamawianie "kolekcjonerskich" replik). Złodziej zaopatrzony w taką fałszywkę może wylegitymować się nią np. w parabanku, gdzie pobierze kredyt gotówkowy. On otrzyma pieniądze, a wszelkie konsekwencje prawne spoczną na naszych barkach - wszak PESEL był nasz.

W trakcie rozmowy telefonicznej z rzeczonym "przedstawicielem banku" paść mogą również pytania o numer i serię dowodu osobistego, dane dostępowe do konta bankowego czy prośby o wykonanie konkretnych przelewów. Pod płaszczykiem dbania o bezpieczeństwo klienta uprawiany jest vishing. To nowoczesna forma wyłudzania danych osobowych z wykorzystaniem rozmowy głosowej. Czym w praktyce jest vishing?

Vishing to sposób na kradzież danych osobowych, w którym wykorzystuje się rozmowę telefoniczną. Wszyscy kojarzymy pojęcie phishingu, jednak w ostatnich latach zamiast namawiać nas do klikania w podejrzane linki oszuści częściej kontaktują się bezpośrednio. Jednym z popularniejszych sposobów vishingu jest podawanie się za pracownika banku. To jednak nie koniec przebiegłego planu.

Oszuści chcą jak najszybciej wzbudzić w nas emocje, a nawet panikę. Dlatego takie fałszywe telefony często dotyczą rzekomej próby kradzieży pieniędzy z naszego konta i konieczności podjęcia szeregu natychmiastowych działań. Oszust informuje nas o niebezpiecznym procederze który ma miejsce i dodaje, że aby go zatrzymać musimy wykonać pewne konkretne kroki. W międzyczasie przeprowadzana jest weryfikacja danych osobowych, która może sprawić wrażenie profesjonalnej - w rzeczywistości chodzi jedynie o ułudę i wyłudzenie naszych danych.

Kolejne kroki mogą niekiedy wydawać się absurdalne. Zdarzają się przypadki, gdy klient w czasie połączenia telefonicznego ma iść do placówki banku celem zaciągnięcia pożyczki. Ta w jakiś znany tylko dla złodzieja sposób sprawi, że po przelewie na wskazane przez nich konto rozwiąże problem. Brzmi absurdalnie? Niby tak, ale popularność tej metody oznacza, iż niejedna osoba wpadła w ich sidła.

Najważniejszą rzeczą w dbaniu o własne dane osobowe jest zachowanie rozsądku. Nie udostępniajmy naszych informacji, wszędzie, gdzie tylko się da. Pamiętajmy o roztropnym wypełnianiu formularzy i korzystajmy z usług sprawdzonych firm czy instytucji. Nie dajmy się też złapać w pułapkę, bo tych czyha naprawdę sporo. Przykładem są wspomniane wcześniej rozmowy telefoniczne.

Pracownicy banku nigdy nie będą prosili nas o tak konkretne dane osobowe. Gdy tylko zwątpimy w to, czy aby na pewno rozmawiamy z konsultantem, zweryfikujmy to. Możemy przecież przerwać rozmowę i udać się do placówki banku. Inną metodą jest kontakt pod numerem infolinii banku, który znajdziemy na stronie internetowej. Poza tym, dostępny jest również czat online.