RMF 24: E-booki odbierają nam sen?
Zamiłowanie do wieczornej lektury z pomocą podświetlanych czytników książek, tak zwanych e-booków, może źle wpływać na sen - przestrzegają naukowcy z Brigham and Women's Hospital w Bostonie. Ich badania pokazują, że niebieskie światło stosowanych w nich diod LED może zakłócać nasz zegar biologiczny i sprawiać, że następnego dnia będziemy niewyspani.
Badania, których wyniki publikuje w najnowszym numerze czasopismo "Proceedings of the National Academy of Sciences" pokazują, że osoby używające e-booków zasypiają przeciętnie później, niż te, które w tych samych godzinach, czytają zwykłe książki.
"Odkryliśmy, że stosowane w tych urządzeniach do podświetlenia ekranu niebieskie światło diod LED zakłóca naturalny rytm zegara biologicznego" - mówi współautorka pracy, doktor Anne-Marie Chang. "Uczestnikom eksperymentu, używającym e-booków trudniej było zasnąć, byli wieczorem po prostu mniej śpiący, ich organizm wydzielał mniej istotnego dla snu hormonu, melatoniny, zegar biologiczny się opóźniał, w związku z czym z kolei rano byli bardziej zaspani".
Wcześniejsze badania wskazywały już na szkodliwe pod tym względem działanie niebieskiego światła, nie badano tego jednak pod kątem wpływu konkretnych urządzeń. By to zmienić naukowcy zaprosili do udziału w eksperymencie 12 osób. Poproszono je, by przez pięć kolejnych wieczorów przez cztery godziny przed snem czytały książki na ekranie iPada lub tradycyjnie. Kolejność, w której prowadzono eksperyment, najpierw tradycyjna książka, czy najpierw iPad, byłą dobierana przypadkowo.
Wyniki pokazały, że osoby czytające z ekranu miały nawet o godzinę przesunięty zegar biologiczny, zasypiały później i rano czuły się bardziej zmęczone. Zarejestrowano u nich także krótszy czas trwania istotnej dla jakości snu fazy REM. Choć w badaniach wykorzystywano iPady, badacze są przekonani, że podobne efekty wywołuje także światło ekranów e-booków, smartfonów, czy laptopów. Wyraźnie widać, że dla jakości naszego snu, tradycyjne książki są lepsze.
"Od 50 lat obserwujemy stopniowy spadek zarówno czasu trwania, jak i jakości snu" - mówi współautor badań, doktor Charles Czeisler z BWH. "Ponieważ coraz więcej osób, w tym coraz więcej dzieci i nastolatków sięga po urządzenia elektroniczne, tak do czytania, komunikacji, jak i rozrywki, musimy uważnie śledzić ich wpływ na nasze zdrowie i bezpieczeństwo". Tym bardziej, że - jak podkreślają naukowcy - stałe zmniejszenie wydzielania melatoniny może prowadzić nie tylko do zaburzeń zegara biologicznego, ale i zwiększenia ryzyka zachorowania na pewne typy nowotworów.
