Jaskinie lawowe na Marsie większe od ziemskich - czy skrywa się w nich życie?
Jaskinie lawowe na Marsie są trzy razy większe niż te występujące na Ziemi. Inaczej nazywane piroduktami, występują zarówno na Ziemi, jak i Księżycu i Marsie. Mogą pojawiać się także na innych ciałach niebieskich, które wykazują aktywność wulkaniczną.
Sonda Mariner 9 była pierwszym statkiem kosmicznym, który okrążył inną planetę. Było to pod koniec 1971 r. Sonda dotarła tam zaledwie kilka tygodni przed statkami Mars 2 i Mars 3 ze Związku Radzieckiego, mimo że została wystrzelona 11 dni później od nich. Niestety, kiedy sonda Mariner 9 dotarła do Marsa, doszło do poważnej burzy piaskowej, a NASA musiała czekać do stycznia zanim uzyska dobre zdjęcia.
Kiedy udało się wykonać fotografie, ujawniły one sporą niespodziankę: wulkany i strumienie lawy pokrywające dużą część Czerwonej Planety. W ciągu kilku dekad od misji Mariner 9, dowiedzieliśmy się wiele o Marsie i jego geologicznej przeszłości. Wiemy na przykład, że na Czerwonej Planecie znajduje się największy wulkan w Układzie Słonecznym - Olympus Mons.
Ale wulkany i strumienie lawy to tylko najbardziej widoczne pozostałości starożytnej aktywności wulkanicznej Marsa. Nowe badania wykazały obecność jaskiń lawowych na Czerwonej Planecie.
Struktury te powstają, gdy lawa przepływa pod powierzchnią. Gdy zewnętrzna strona przepływającej lawy ochładza się i krzepnie w suficie oraz na ścianach, wnętrze nadal pozostaje płynne. Ostatecznie lawa wypływa z jaskini, pozostawiając ją pustą.
Mimo iż Ziemia jest większa od Marsa, tamtejsze jaskinie lawowe są aż trzy razy większe od tych obecnych na naszej planecie. Kamera HiRISE (High-Resolution Imaging Science Experiment) na orbiterze MRO zrobiła niedawno zdjęcia zawalonego sklepienia jaskini lawowej, który był większy niż podobne struktury na Ziemi. Otwór ma ok. 50 m średnicy. Największe jaskinie lawowe na Ziemi mają 14-15 m średnicy, choć zazwyczaj są znacznie węższe.
Naukowcy sugerują, że mogą one być siedliskiem prostych form życia - nawet do dziś. Ponieważ Mars stracił swoją atmosferę i ochłodził się, jaskinie mogły zapewnić schronienie przed wrogimi warunkami panującymi na powierzchni.
Zbadanie jaskiń lawowych na Księżycu i na Marsie będzie ryzykownym wydarzeniem. Jeżeli już, to prawdopodobnie będzie to możliwe tylko za pomocą zrobotyzowanych łazików. Jedną z takich maszyn jest Moon Diver, który istnieje jeszcze w fazach projektów.
