Zagadkowa postać odkryta w murach Göbekli Tepe. Archeolodzy podali szczegóły
Göbekli Tepe, monumentalne neolityczne stanowisko w Turcji, uznawane za najstarsze znane miejsce kultu na świecie, po raz kolejny zaskakuje naukowców. Tym razem archeolodzy znaleźli tam zagadkową antropomorficzną figurę - umieszczoną w nietypowym miejscu. Odkrycie to uzupełnia fascynującą kolekcję znalezionych tu obiektów.
Nowe odkrycie w najstarszej świątyni świata. Göbekli Tepe znów zaskakuje
Zagadkowe zabudowania Göbekli Tepe to jedno z najbardziej fascynujących odkryć archeologicznych ostatnich dekad. Znajdujące się w południowo-wschodniej Turcji stanowisko ma ponad 11 tysięcy lat, zabudowania zostały wzniesione między 9600 a 8200 rokiem p.n.e. To czyni Göbekli Tepe starszym od Stonehenge czy egipskich piramid.
Monumentalne kamienne filary ułożone w kręgi i inne detale sugerują, że była to świątynia lub centrum kultowe - z tego powodu Göbekli Tepe uznaje się za najstarsze na świecie znane miejsce kultu religijnego. Miejsce, które zmienia dotychczasowe wyobrażenia o początkach cywilizacji i roli wierzeń w rozwoju człowieka. Teraz na obszarze Göbekli Tepe doszło do kolejnego fascynującego odkrycia.
Zagadkowa figura przedstawiająca postać. Wmurowali ją w ścianę
Archeolodzy znaleźli na terenie Göbekli Tepe figurę przedstawiającą postać, najpewniej ludzką. Obiekt był umieszczony w zaskakującym miejscu - nie był ustawiony na ołtarzu czy zakopany pod zabudowaniami, jak można to sobie wyobrażać w przypadku figur w świątyniach, lecz wmurowano go poziomo w ścianę. Rzeźba ma zachowaną głowę i tułów, ale brakuje jej stóp - być może celowo je usunięto lub uległy zniszczeniu przez czas.
Badacze podejrzewają, że figura pełniła funkcję strażnika lub ofiary rytualnej - być może nawet umieszczonej w murze już po spełnieniu swojej roli wotywnej. To daje nowe spojrzenie na duchowość i rytuały społeczności neolitycznych. Takie znaleziska są wyjątkowo rzadkie w Göbekli Tepe. Odkrycie figury uzupełnia bazę niezwykłych znalezisk z najstarszej świątyni świata, gdzie kamienne filary i rzeźby przedstawiają zwierzęta i symbole, które mogły mieć znaczenie kosmologiczne, rytualne lub społeczne.
Wystawa poświęcona Göbekli Tepe. Szybko dotrzesz na nią z Polski
To antropomorficzne przedstawienie dołącza do rosnącej liczby dowodów na to, że Göbekli Tepe służyło jako złożone centrum duchowych i rytualnych działań wśród najwcześniejszych osiadłych społeczności na świecie.
- Ten nowo odkryty fragment z Göbekli Tepe jest bardzo cennym odkryciem - wyjaśnił turecki minister Mehmet Nuri Ersoy podczas ogłoszenia odkrycia. [...] Pozwala lepiej zrozumieć neolityczne rytuały i symboliczny świat wczesnych społeczności ludzkich.
W Göbekli Tepe, miejscu wpisanym na listę światowego dziedzictwa UNESCO od lat trwają prace konserwatorskie i badawcze w ramach międzynarodowego projektu "Taş Tepeler". Bierze w nim udział ponad 220 ekspertów z 36 instytucji. Poza badaniami archeologicznymi, rząd turecki aktywnie promuje znaczenie Göbekli Tepe poprzez międzynarodowe wystawy - wkrótce jedna z nich będzie miała miejsce u naszego sąsiada. W Berlinie w Niemczech od 5 lutego 2026 r. będzie można oglądać ekspozycje poświęcone Göbekli Tepe, zawierające aż 96 zabytków.
