Jelitodyszne skrywają sekrety regeneracji narządów
Nowe badania zwierząt z gromady jelitodysznych dają nadzieję, że pewnego dnia amputowana kończyna u człowieka będzie mogła odrosnąć. Niemożliwe?
Jelitodyszne to współcześnie żyjąca gromada ok. 80 gatunków zwierząt zaliczanych do półstrunowców. Są organizmami morskimi żyjącymi w wytwarzanych przez siebie kanałach dennych. Ich średnia wielkość to ok. 20 cm, choć zazwyczaj spotykamy osobniki znacznie mniejsze. Jelitodyszne są filtratorami - odżywają się planktonem, a wymiana gazowa zachodzi u nich poprzez powierzchnię ciała i szpary skrzelowe skryte w gardzieli.Jelitodyszne pod wieloma względami są podobne do strunowców (typu organizmów do których należy także człowiek), gdyż mają podobnie ułożone narządy wewnętrzne, występuje u nich cewa nerwowa, szpary skrzelowe i dwuboczna symetria ciała.
Badania opublikowane w "Developmental Dynamics" pokazują, że jelitodyszne mają zdolność regeneracji dowolnej części ciała - nie tylko narządów wewnętrznych, ale także układu nerwowego i głowy! Jeżeli naukowcom udałoby się odnaleźć genetyczne przełączniki tego mechanizmu, mogłoby stanowić to krok naprzód w medycynie regeneracyjnej. - Dzielimy tysiące genów z tymi zwierzętami. Mamy wiele - jeżeli nie wszystkie - geny, z których jelitodyszne korzystają, by regenerować utracone części ciała. To może mieć wpływ na regenerację centralnego układu nerwowego u ludzi - powiedział Shawn Luttrell z Uniwersytetu Waszyngtońskiego.Najnowsze badania stwierdzają, że gdy jeden z przedstawicieli jelitodysznych zostanie przecięty na pół, to brakująca część odrasta, niezależnie od tego, czy jest to głowa, czy ogon. Po ok. 10 dniach od rozpoczęcia procesu regeneracji, u jelitodysznych odrasta serce i nerki. W dniu 15. zwierzę ma całkowicie nową cewę nerwową. Po zakończeniu procesu regeneracji, osobniki są w pełni sprawne i zdolne do kolejnych procesów regeneracyjnych.
Uczeni analizują wzory ekspresji genów jelitodysznych, ponieważ jest to pierwszy krok w zrozumieniu mechanizmów napędzających ich regenerację. Podejrzewają, że istnieje nadrzędny gen "sterujący", odpowiedzialny za aktywowanie wzorca aktywności genetycznej, który promuje każdą nowo wykształconą cześć ciała. Gdy geny nadrzędne regeneracji jelitodysznych zostaną już namierzone, naukowcy poszukają ich także u ludzi. Do regeneracji naszych narządów, a tym bardziej części ciała, droga jeszcze daleka.
