Na Tytanie znaleziono nietypowe cząsteczki
Na Tytanie, największym księżycu Saturna, wykryto "dziwną" molekułę, której nigdy wcześniej nie dostrzeżono w żadnej innej atmosferze.
Tytan, największy księżyc Saturna, jest jeszcze dziwniejszy niż wcześniej. W jego atmosferze astronomowie wykryli cyklopropenyliden (C3H2), niezwykle rzadki związek chemiczny oparty na węglu, który jest tak reaktywny, że na Ziemi może istnieć tylko w warunkach laboratoryjnych.
Cyklopropenyliden jest tak rzadki, że nigdy wcześniej nie został wykryty na żadnej innej planecie Układu Słonecznego. Jedynym miejscem, w który związek ten pozostaje stabilny jest zimna pustka przestrzeni międzygwiezdnej.
- Myślimy o Tytanie jak o prawdziwym laboratorium, w którym możemy widzieć podobną chemię do starożytnej Ziemi, gdy życie się na niej rozwijało - powiedziała Melissa Trainer, astrobiolożka z NASA Goddard Space Flight Center.
W 2027 r. na Tytana zostanie wysłana misja Dragonfly, której celem będzie dokładne zbadanie tego księżyca Saturna.
- Będziemy szukać większych cząsteczek niż C3H2, ale musimy wiedzieć, co dzieje się w atmosferze, by zrozumieć reakcje chemiczne, które prowadzą do ich tworzenia - dodała Melissa Trainer.
Cyklopropenyliden nawet przez naukowców NASA jest opisywany jako "bardzo dziwna, mała cząsteczka". Związek ten nie jest w stanie przetrwać długo w atmosferze, ponieważ jest bardzo reaktywny i szybko tworzy bardziej złożone cząsteczki. W przestrzeni międzygwiezdnej C3H2 nie ma zbyt wielu towarzyszy, by wchodzić z nimi w reakcje, dlatego długo może unosić się samotnie.
Tytan jest jednak inny od przestrzeni międzygwiezdnej. Jest wypełniony jeziorami i chmurami węglowodorowymi, z atmosferą składającą się głównie z azotu, z domieszką metanu. Atmosfera Tytana jest cztery razy grubsza od ziemskiej, a pod nią może skrywać się gigantyczny ocean słonej wody.
W 2016 r. zespół kierowany przez planetologa Conora Nixona z NASA Goddard Space Flight Center użył Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) w Chile do zbadania atmosfery Tytana. Uczeni poszukiwali cząsteczek organicznych.
Znaleziono je w górnej atmosferze, wysoko nad powierzchnią księżyca. Naukowcy zidentyfikowali te cząsteczki jako cyklopropenyliden. Do dzisiaj tajemnicą pozostaje, dlaczego C3H2pojawia się na Tytanie i nigdzie indziej.
Cyklopropenyliden jest szczególnie interesujący, gdyż jest to tzw. cząsteczka pierścieniowa. Jego trzy atomy węgla są połączone razem w pierścień. Chociaż sam cyklopropenyliden nie odgrywa roli biologicznej, zasady azotowe nukleotydów DNA i RNA opierają się na takich samych pierścieniach molekularnych.
Im mniejsza cząsteczka, tym większy potencjał do tworzenia innych związków. Wcześniej uważano, że benzen (C6H6) jest najmniejszą cząsteczką pierścieniową występującą w każdej atmosferze (łącznie z Tytanem). Cyklopropenyliden jest jednak jeszcze mniejszy.
