Nie każde komórki macierzyste nadają się do przywracania wzroku
Japońscy naukowcy opracowali nową technikę leczenia pacjentów ze związanym z wiekiem zwyrodnieniem plamki żółtej. Może to pozwolić przywrócić wzrok milionom osób na całym świecie.
Zespół naukowców z RIKEN Center for Developmental Biology (CDB) opracował technikę pomagającą przywrócić wzrok pacjentom z poważnymi chorobami oczu, m.in. zwyrodnienie plamki żółtej. Choć naukowcy na całym świecie wiele obiecują sobie po przeszczepianiu pluripotencjalnych komórkach macierzystych (uzyskiwanych z komórek somatycznych dorosłego człowieka), nadal istnieje możliwość odrzucenia takiego przeszczepu. Dzieje się tak, gdy komórki te nie pochodzą bezpośrednio od pacjenta. Odpowiedź immunologiczną organizmu trzeba tłumić, co z kolei otwiera furtkę na kolejne inne choroby. Oznacza to, że nie wszystkie komórki macierzyste są równie cenne dla naszego organizmu.
Aby uniknąć problemów odrzucenia komórek po przeszczepie, można uzyskać komórki barwnikowe siatkówki z indukowanych pluripotencjalnych komórek macierzystych (iPSC) utworzonych z komórek skóry pacjenta. Ale taka produkcja iPSC jest kosztowna i powolna - pacjent może czekać na nie rok lub dłużej. A choroba postępuje.
- Aby zapewnić przeszczepianym iPSC dobre warunki, naszym celem jest stworzenie banków tkanek pochodzących z iPSC, z których mógłby skorzystać każdy, w razie potrzeby. Jednakże, reakcje immunologiczne i potencjalne odrzucenie tkanki, to duży problem do pokonania podczas przeszczepu - powiedziała dr. Sunao Sugita z RIKEN.
Teraz japońscy uczeni zaproponowali, by nie przeszczepiać komórek macierzystych od pacjentów na chybił trafił. Ważna jest także kompatybilność głównego kompleksu zgodności tkankowej (MHC). MHC są zbiorem białek znajdujących się na powierzchniach komórek, które odgrywają szczególną rolę podczas podczas rozpoznawania tkanek przez układ immunologiczny. Duża zmienność tych białek oznacza, że często tylko oryginalne komórki dawcy zostaną rozpoznane przez układ odpornościowy jako "swoje". Wszystkie inne zostaną odrzucone.
Dopasowywanie pacjentów na podstawie MHC zastosowano także w przypadku przeszczepionych komórek barwnikowych siatkówki. Przeprowadzony na małpach eksperyment wykazał, że przeszczepione komórki były żywotne i nie zostały odrzucone przez co najmniej 6 miesięcy, bez stosowania leków immunosupresyjnych. Dalsze badania wykzały, że układ odpornościowy rozpoznał pochodzące z iPSC komórki pigmentowe siatkówki jako własne i ich nie odrzucał.
Wydaje się, że dopasowywanie genetyczne powinno być stosowane także w przypadku przeszczepu komórek barwnikowych siatkówki.