Odkryto rekordowy układ podwójny gwiazd
Międzynarodowy zespół astronomów odkrył układ podwójny gwiazd karłowatych, które krążą wokół siebie szybciej niż jakiekolwiek inne wcześniej odkryte tego typu obiekty. Gwiazdy potrzebują 6,91 minut do pełnego okrążenia.
Układ podwójny gwiazd znany jako ZTF J1539+5027 składa się z dwóch białych karłów, czyli gęstego rdzenia umierających gwiazd. Każdy z tych obiektów składa się z tzw. zdegenerowanej elektronowej materii. Mimo że gwiazdy są dość ciężkie, to przy tym są stosunkowo małe. Dla porównania - to tak jakby zmieścić 60 proc. masy Słońca w obiekcie o promieniu 10 000 km, czyli nieznacznie większym od Ziemi.
Ciemniejszy obiekt z układu podwójnego ma ok. 1/3 masy swojego towarzysza, ale ponieważ jest mniej skondensowany, ma nieco większy promień - 21 850 km. To mniej niż planeta Neptun. Białe karły są oddalone od siebie o 78 000 km. Cały układ zmieściłby się wewnątrz Saturna.
Układ podwójny został odkryty za pomocą obserwatorium astronomicznego Zwicky Transient Facility (ZTF). Odkrycie tej rekordowej pary pomoże naukowcom zrozumieć, w jaki sposób tworzą się układy podwójne. Dzięki niemu możliwe będzie także pogłębienie naszej wiedzy o falach grawitacyjnych.
Fale grawitacyjne są falami w czasoprzestrzeni wytwarzanymi przez poruszające się masywne obiekty. Gdy dwie gwiazdy krążą wokół siebie, emitują fale grawitacyjne, powoli tracąc energię. Z tego powodu, z czasem ich orbita ulegnie rozkładowi. Będą się zbliżać coraz bardziej do siebie, aż w końcu się połączą. Emisja fal grawitacyjnych ZTF J1539+5027 jest obecnie zbyt słaba, by mogła zostać wykryta przez obecne obserwatoria, ale zmieni się to w ciągu najbliższych 15 lat.
Do 2034 r. ESA chce zbudować detektor fal grawitacyjnych LISA (Laser Interferometer Space Antenna), który posłuży do obserwacji obiektów pokroju wspomnianego ZTF J1539+5027.
