Po raz pierwszy odkryto tlen cząsteczkowy w innej galaktyce
Naukowcy po raz pierwszy odkryli tlen cząsteczkowy w odległej galaktyce. To dopiero trzecia taka detekcja poza Układem Słonecznym i pierwsza za granicami Drogi Mlecznej.
Tlen jest trzecim najliczniejszym pierwiastkiem we wszechświecie (zaraz za wodorem i helem). Jego obecność w chmurach międzygwiezdnych jest ważna dla zrozumienia roli gazu molekularnego w galaktykach. Astronomowie wielokrotnie szukali tlenu w kosmosie, ale używane techniki nie ujawniły jednoznacznego dowodu na występowanie tlenu cząsteczkowego. Teraz to się zmieniło.
Jednym z miejsc, w których wykryto tlen cząsteczkowy, jest mgławica Oriona. Wysunięto hipotezę, że w kosmosie tlen wiąże się z wodorem i tworzy lód wodny, który przylega do ziaren pyłu.
Mgławica Oriona jest gwiezdnym żłobkiem i intensywne promieniowanie pochodzące z gorących, młodych gwiazd ochładza lód wodny i rozdziela poszczególne jego składniki. W ten sposób powstaje tlen cząsteczkowy. To z kolei doprowadziło naukowców do galaktyki Markarian 231.
Jest ona niezwykła, bo znajduje się 561 mln lat świetlnych od nas i jest zasilana kwazarem. To najbliższy znany nam kwazar. W rzeczywistości, w centrum Markarian 231 mogą być tak naprawdę dwie supermasywne czarne dziury, a nie jedna. Obie wirują wokół siebie z dużą prędkością.
Aktywne jądro galaktyki wytwarza ciągłe wstrząsy, które uwalniają tlen z wody w obłokach molekularnych. Korzystając z 30-metrowego radioteleskopu IRAM w Hiszpanii, naukowcy obserwowali galaktykę Markarian 231 przez cztery dni na różnych długościach fal. Zgodnie z przewidywaniami, znaleźli sygnatury spektralne tlenu.
- Po raz pierwszy wykryliśmy emisję tlenu cząsteczkowego w galaktyce zewnętrznej. Ta emisja znajduje się ok. 32 265 lat świetlnych od centrum Markarian 231, i może być spowodowana interakcją między aktywnym odpływem molekularnym napędzanym przez jądro galaktyki a obłokami molekularnymi dysku zewnętrznego - powiedział Junzhi Wang z Chińskiej Akademii Nauk, jeden z autorów badań.
Obfitość tlenu w porównaniu z wodorem była ok. 100 razy większa niż w mgławicy Oriona, więc w galaktyce może zachodzić intensywniejsza wersja tego samego procesu rozszczepiania cząsteczek.
Nowe odkrycie można wykorzystać do lepszego zrozumienia zarówno tlenu cząsteczkowego w galaktykach, jak i usuwania tych molekuł z aktywnych jąder galaktyk.
