Wyraźna zmiana Wielkiej Czerwonej Plamy
Najnowsze obrazy Wielkiej Czerwonej Plamy ukazują nowy kształt słynnego obiektu na Jowiszu.
Wielka Czerwona Plama (WCP) to największy huragan w Układzie Słonecznym. WCP istnieje już przynajmniej od początku XIX wieku, choć niektóre dawne zapiski astronomiczne sugerują, że huragan był mocno rozbudowany nawet w XVII stuleciu.
Od lat 30. zeszłego wieku astronomowie raportują kurczenie się WCP. Pod koniec XIX wieku średnica huraganu sięgała 41 tysięcy kilometrów w najszerszym przekroju. W 1979 roku było to "zaledwie" 23 tysiące kilometrów. Półtorej dekady później, w 1995 roku, kosmiczny teleskop Hubble (HST) zmierzył średnicę WCP – było to już 21 tysięcy kilometrów. Pod koniec zeszłej dekady, w 2009 roku, średnica WCP wynosiła tylko 18 tysięcy kilometrów, natomiast w 2014 roku zmalała do zaledwie 16,5 tysiąca kilometrów.
W lipcu 2017 roku sonda Juno wykonała przelot nad WCP. Sonda wówczas przeleciała ponad centralną częścią tej formacji na wysokości około 9000 kilometrów. W trakcie przelotu wszystkie instrumenty badawcze sondy prowadziły obserwacje, poszerzając naszą wiedzę o huraganie. Wyniki z przelotu, wzbogacone o obserwacje z dalszych odległości, przedstawiono w grudniu 2017 roku.
Wyraźna zmiana kształtu WCP
W maju 2019 roku doszło do wyraźnej zmiany kształtu WCP. Zauważono ciemne ramię na północ od centrum. Pomiędzy ramieniem, a centrum WCP można zauważyć jaśniejszą przestrzeń. Wygląda to tak, jakby w WCP zaczął występować nowy proces. Podobne ramiona obserwowano już wcześniej, ale na znacznie mniejszą skalę.
W tej chwili nie wiadomo, czy ramię może mieć związek z postępującym kurczeniem się WCP, czy też jest epizodycznym wydarzeniem. W najbliższych tygodniach Jowisz będzie przebywać w dogodnej pozycji do długoterminowych obserwacji, zatem prawdopodobnie pojawi się znacznie więcej zdjęć. Jest też prawdopodobne, że WCP będzie obserwowana nie tylko przez amatorów, ale także przez duże obserwatoria astronomiczne.
Jak na razie nie jest znany mechanizm ani przyczyny kurczenia się WCP. Nie wiadomo też, czy kurczenie się nie zatrzyma, choć niektórzy naukowcy uważają, że ten proces będzie trwać aż do zniknięcia huraganu.
Glenn Orton, jeden z głównych naukowców misji Juno, uważa, że WCP będzie nadal się kurczyć. W ciągu dziesięciu lub dwudziestu lat WCP stanie się bardziej okrągła niż owalna. W ciągu kilku kolejnych lat doszłoby do szybkiego skurczenia się pozostałości WCP aż do wchłonięcia przez któryś z pasów chmur Jowisza.
