Oto banknoty z PRL przygotowane na wypadek wybuchu wojny

Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A. zaprezentowała w piątek banknoty o kryptonimie "E-71", przygotowane w latach 70. na wypadek wojny i zniszczenia PWPW. Banknoty, pochodzące z serii Miasta Polskie, objęte były klauzulą tajności do końca 2015 roku.

Pierwsza produkcja, datowana na 2 stycznia 1971 r., obejmowała dziewięć nominałów (1, 2, 5, 10, 20, 50, 100, 500 i 1 tys. złotych). Kolejna, której pochodzenie ustalono na 2 stycznia 1977 r., objęła banknoty 200 i 2 tys. zł. Na tych o nominałach od 20 zł do 2 tys. zł widnieją wizerunki siedmiu polskich miast: Poznania, Gdańska, Katowic, Lublina, Krakowa, Warszawy i Gniezna.

"Jest to seria unikalna prawdopodobnie na skalę europejską, (...) pierwszy raz pokazywana światu" - powiedział na piątkowej konferencji prezes PWPW S.A. Piotr Woyciechowski.

Dodał, że kolekcja nie była znana nawet ekspertom i kolekcjonerom. "Druk był prowadzony w warunkach tajnych, przy absolutnym zachowaniu tajemnicy państwowej, dokumenty, które temu towarzyszyły też zostały opatrzone klauzulami o najwyższym stopniu tajności" - zaznaczył.

Przygotowana do emisji seria pieniędzy miała zastąpić obowiązujące w komunistycznej Polsce środki płatnicze. Po zniszczeniu PWPW produkcję przeniesiono by w inną lokalizację, prawdopodobnie do Częstochowy.

Jak zauważył prezes spółki, ujawnienie i odtajnienie tych banknotów po ponad 40 latach pokazuje ciekawy obraz nieodległej historii Polski, skłania też do refleksji nad planami władz PRL.

"Jest pewna hipoteza, którą należy uprawdopodobnić poprzez szczegółowe badania, że te pieniądze miały zostać wprowadzone do obiegu na obszarze okupowanym w ramach inwazji sił Układu Warszawskiego, gdzie Ludowe Wojsko Polskie miało zająć takie kraje jak Dania, Holandia i Północne Niemcy" - powiedział Woyciechowski.

Jak dodał, odtajnienie dokumentacji i umożliwienie zaprezentowania opinii publicznej tych banknotów nastąpiło dopiero pod koniec zeszłego roku, 25 lat od momentu transformacji. "Jest to dosyć nieprzyjemna sytuacja, w której niepodległa Polska chroni dobra państwa reżimu komunistycznego" - ocenił.

Wszystkie arkusze do produkcji banknotów po zakończeniu ekspozycji trafią do zbiorów historycznych PWPW S.A.

Źródło: Centrum Prasowe PAP