Rosnące ogórki skrywają sekret nowej sprężyny

Rośliny pnące posiadają wici, które jako pierwsze wystrzeliwują w górę w poszukiwaniu stałych elementów otoczenia, których się można chwycić. Ostatnio naukowcy przebadali jak dokonują tego zwykłe ogórki i na podstawie tych badań udało im się stworzyć sprężynę, której działanie zaprzecza zasadom logiki.

Sprężyna ta, naśladując zachowanie naturalnych wici, zamiast rozwijać się w prosty drut pod wpływem rozciągania, zwija się jeszcze bardziej.

Do tej pory komórkowy mechanizm działania wici roślin pnących takich jak chociażby groch, ogórki czy winogrona - nie był znany. Z zewnątrz wygląda to tak, że gdy wić taka przyczepi się do jakiegoś stałego elementu otoczenia tworzy jednocześnie prawo i lewoskrętną sprężynę, a pomiędzy nimi znajduje się łącznik.

Jeśli spróbujemy zrobić coś takiego chociażby z drutu - będzie się to nadal zachowywać jak normalna sprężyna - a więc pod wpływem siły będzie się rozwijać. Wić z kolei zwija się coraz bardziej. Okazuje się, że za mechanizm ten odpowiada jego unikalna budowa wewnętrzna - przez środek wici przechodzi wstęga z włókna galaretowatego o grubości dwóch warstw komórkowych. I to właśnie ono umożliwia tak nietypowe zachowanie całej konstrukcji. Jego komórki posiadają unikalną budowę ścian komórkowych - które w wewnętrznej części posiadają więcej ligniny - jednego z głównych składników drewna, swego rodzaju kleju, który zapewnia zwartość komórek drewna.

Naukowcy próbowali odtworzyć ten mechanizm w laboratorium - przyklejając wstęgę z tworzywa sztucznego do drutu. I w końcu udało się uzyskać pożądany efekt - powstała sprężyna, która pod wpływem rozciągania skręca się jeszcze bardziej.

Pozostają obecnie pytania o ewolucyjną historię wykształcenia takiego mechanizmu oraz o możliwe zastosowania takiej sprężyny w przemyśle - bo jakieś na pewno się znajdą.

Źródło: