Tajemniczy wirus atakujący bakterie wąglika

Ze zwłok zebry znalezionych na rozległych równinach parku narodowego Etosha w Namibii międzynarodowemu zespołowi mikrobiologów udało się odnaleźć nowego, zaskakująco dużego wirusa będącego bakteriofagiem, który atakuje bakterie odpowiedzialne za chorobę zwaną wąglikiem - Bacillus anthracis.

Zebry podczas wypasu zarażają się laseczką wąglika, która zostawia w ziemi przetrwalniki, natomiast gdy zwierze umiera bakteria mnoży się i nowa porcja przetrwalników trafia do gleby - a cykl jej życia się zamyka. Jednak w niektórych zwłokach zwierząt odkryto nowy wirus, który nazwany został fagiem Tsamsa, i który potrafi niezwykle skutecznie rozprawić się z B. anthracis.

Jest on nadspodziewanie duży, a do tego ma bardzo ciekawą budowę - z wielką główką i długim ogonem co czyni z niego jeden z największych bakteriofagów. Ale to nie jedyna ciekawostka, bo nowy wirus posiada dużo materiału genetycznego, a do tego nie jest on zbyt wybredny - oprócz B. anthracis potrafi on bowiem atakować inne, spokrewnione z nią bakterie takie jak Bacillus cereus (które również nie należą do najprzyjemniejszych wywołując zatrucia pokarmowe).

Zsekwencjonowanie genomu wirusa przyniosło odpowiedź dotyczącą skuteczności jego działania. Potrafi on bowiem produkować enzymy zwane endolizynami, które potrafią niszczyć ściany komórkowe bakterii atakując jedno z pięciu wiązań peptydoglikanu - głównego składnika  składnik ściany komórkowej bakterii.

W czasie gdy coraz więcej bakterii ewoluuje w kierunku zwiększonej odporności na antybiotyki powraca pomysł wykorzystania bakteriofagów w medycynie. Na początku XX wieku pracowano w tym kierunku lecz pojawienie się coraz skuteczniejszych antybiotyków doprowadziło do zatrzymania tych badań.

A pokonanie odporności bakterii to nie wszystko - bakteriofagi mają także taką przewagę nad antybiotykami, że są one bardzo wyspecjalizowane atakując tylko wybrane bakterie - a zatem nie wyrządzają szkody naszej "dobrej" florze bakteryjnej.

Naukowcy, którzy odkryli fag Tsamsa opublikowali jego genom w nadziei, że pomoże to innym badaczom znaleźć zastosowania w medycynie dla niego i jego białek.

Źródło: Zdj.: By DFID - UK Department for International Development (Practising taking blood in Ebola saftey suits) [],