Jajka uratowały obrazy Leonarda da Vinci. Nowe odkrycie
Co mają ze sobą wspólnego Leonardo da Vinci, Sandro Botticelli i Rembrandt? Prócz tego, że byli przedstawicielami wybitnych malarzy Europy, używali w swoich farbach zaskakującego składnika – żółtka. Naukowcy odkryli, że dzięki temu do dziś możemy podziwiać ich niezwykłe obrazy.
Historycy od lat znajdowali w renesansowych i barokowych obrazach ślady dużych ilości białka. Doszli do wniosku, że musiały się tam znaleźć dzięki żółtkom, które artyści dodawali do swoich farb olejnych. To dlaczego tzw. Starzy Mistrzowie jak Leonardo da Vinci, Rembrandt czy Sandro Botticelli używali tego składnika, pozostawało zagadką. Aż do teraz.
Nad zagadką jajka w obrazach "Starych Mistrzów" po raz pierwszy pochyliła się grupa niemiecko-włoskich chemików. W laboratorium odtworzyli proces tworzenia farb olejnych, jaki mogli dokonywać malarze. Pierwszy z rodzajów farby składał się tylko z żółtka, wody destylowanej i oleju, natomiast drugi dodawał jeszcze pigmentów dla koloru. Porównywano je z mieszankami bez żółtka. Mierzono ilość i ruch wilgoci, utleniania, czas schnięcia i pojemności cieplnej farb.
Okazało się, że żółtko pomogło stworzyć mocniejsze wiązania między cząsteczkami pigmentów. Farba była sztywniejsza, dzięki czemu lepiej nadawała się do malarstwa impastowego, gdzie nakłada się ją grubą warstwą dla trójwymiarowego wymiaru.
Co jednak ważniejsze żółtko stworzyło odporniejsze kolory. Przede wszystkim niestraszna była im wysoka wilgoć. Zapobiega to marszczeniu się farby olejnej i tworzeniu sieci charakterystycznych linii, psujących obraz.
Prócz tego farba z żółtkiem wykazała lepsze właściwości ochrony przed ściemnianiem kolorów i żółknięciu obrazu. Wszystko za sprawą zawartych w nim przeciwutleniaczy. Nowe badania są pierwszym poważnym dowodem na to, że jajka naprawdę pozwoliły nam na oglądanie wspaniałych obrazów mistrzów malarstwa, ratując je przed większym zniszczeniem.
Odkrycie może pomóc w tworzeniu trwalszych farb, a co za tym idzie, wytrzymalszych obrazów współczesnych. Jednak naukowcy podkreślają, że największą wartością jest tu niezwykły wgląd w proces tworzenia jednych z najważniejszych dzieł sztuki historii. Stanowią kolejny dowód na to, że wymagały nie tylko zręcznego pędzla czy zmysłu artystycznego, ale co ważniejsze, analitycznego i czasem niekonwencjonalnego myślenia.
