Naukowcy odnaleźli jezioro kości. Wstrząśnie teorią o pochodzeniu Słowian?
Według obowiązującej teorii Słowianie przybyli na obecne ziemie na początku drugiej połowy pierwszego tysiąclecia naszej ery. Badania DNA kości przeprowadzone przez antropologów z Uniwersytetu Łódzkiego datują znaleziska na lata 1000-450 przed naszą erą.
Wśród naukowców od wielu lat trwa zażarta dyskusja i spór o pochodzeniu Słowian. Obecnie istnieją dwie hipotezy - jedna mówi o tym, że byli tu od zawsze, druga, że pojawili się z zewnątrz. Dlaczego nie można dojść do porozumienia? Ponieważ nie ma jednoznacznych dowodów. Według obrządku pogrzebowego kultury łużyckiej, która występowała przez prawie 1000 lat (1300 p.n.e. - 400 p.n.e.) na terenie dzisiejszej Polski, wschodnich Niemiec, Czech, Słowacji i zachodniej Ukrainy zmarłych kremowano na drewnianym stosie, a szczątki składano w grobie w naczyniu zwanym popielnicą lub urną.
W ubiegłym stuleciu przedstawicieli kultury łużyckiej uznawano za 'Prasłowian'. Dominowała wtedy autochtoniczna koncepcja genezy Słowian, która mówi o ciągłości zasiedlenia dorzecza Wisły i Odry. Dziś ta koncepcja jest odrzucana, króluje koncepcja allochtoniczna, według której Słowianie przybyli na te ziemie z zewnątrz.
Badania Łódzkich antropologów mogą zmienić myślenie o Słowianach?
We wsi Papowo Biskupie na ziemi chełmińskiej Kujawsko Pomorska Grupa Poszukiwaczy Historii odnalazła szczątki ludzkie oraz ponad 550 artefaktów z epoki brązu. Badaniami kierują archeolodzy z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Naukowcy ustalili, że w miejscu odkrycia dawniej znajdowało się duże, ale płytkie jezioro, które było osuszane w XIX i XX wieku. Prawdopodobnie składano w nim ofiary z ludzi.
- Archeolodzy interpretują to znalezisko jako ofiary z ludzi, czyli możemy się domyślać, że śmierć tych osób nastąpiła raczej w dramatycznych okolicznościach. Z drugiej strony składanie ofiar powinno zostawić na kościach jakieś ślady. Gdyby tych ludzi zabijano za pomocą narzędzi tępo- lub ostrokrawędzistych, na kościach byłoby to widać, a my na razie nic takiego nie znaleźliśmy. Zastanawia jednak ich silne rozfragmentowanie, co tym bardziej trudno wytłumaczyć, biorąc pod uwagę dobry stan zachowania samych fragmentów - wyjśnia prof. Lorkiewicz.
Ale oprócz archeologów, od samego początku w badania zaangażowani są również antropolodzy - Dotychczas mogliśmy badać kości tylko pod względem morfologicznym, teraz mamy do dyspozycji również analizy DNA. Antropolodzy podkreślają, że badając kości ówczesnych ludzi nie dostrzegają istotnych różnic w cechach morfologicznych szkieletu, a teraz także w analizowanych sekwencjach DNA, które mogłyby poprzeć obowiązującą obecnie koncepcję. Czyli teoria allochtoniczna zaczyna się mocno chwiać, przynajmniej w odniesieniu do przemian na poziomie populacyjnym - podkreślił prof. Lorkiewicz.
Według łódzkiego antropologa już na wczesnym etapie badań można powiedzieć, że ludzie, od których pochodzą te szczątki, nie różnią się znacznie pod względem genetycznym od ludzi żyjących na terenie Polski na przykład w okresie wczesnego średniowiecza.
Te badania mogą zachwiać obecnie obowiązującą teorią, według której Słowianie przybyli na obecne ziemie polskie dopiero na początku drugiej połowy pierwszego tysiąclecia naszej ery.
Wyniki wstępnych badań stanowiska w Papowie Biskupim zostały opublikowane w styczniu bieżącego roku na łamach prestiżowego czasopisma naukowego Antiquity.
Słowianie, czy nie Słowianie?
Ciekawy pogląd na hipotezę ma prof. Marek Figlerowicz, kierownik Zakładu Biologii Molekularnej i Systemowej z Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN, który kieruje interdyscyplinarnym projektem związanym z badaniami historii, antropologii i genetyki dynastii i społeczeństwa państwa Piastów. O badaniach pisaliśmy w sierpniu 2023.
Zwrócił jednak uwagę, że wspomniane obie hipotezy są w zasadzie nieprawdziwe. ― Bo nie jest prawdą, że żyli tu Słowianie; tu po prostu mieszkali ludzie, którzy byli bardzo podobni do generalnie wszystkich innych sąsiadów żyjących u południowego wybrzeża Bałtyku, czyli na terenie współczesnej Polski żyli ludzie, którzy byli podobni do ludzi z północnych Niemiec, byli podobni do tych, którzy żyli w Danii w tamtym okresie, czyli 2000 lat temu, byli podobni do Litwy, Łotwy — czyli tamtych ludzi też tamtych czasów — skomentował prof. Figlerowicz. W pierwszych wiekach na tereny współczesnej Polski przybyła grupa migrantów z północy, która wędrowała na południe wzdłuż Wisły, mieszając się z lokalną ludnością. Szczątki osób z tej grupy okazały się niezwykłą pomocą dla naukowców, ponieważ grzebali oni swoich zmarłych, dzięki czemu można zdobyć materiał do badań. Ówcześnie panujące na tych terenach kultury kremowały ciała, przez co pozostawały po nich wyłącznie ślady kulturowe, a nie biologiczne.
― I to, co nam się udało zrobić, to właśnie to, że obserwowaliśmy migrantów, którzy przechodzili przez Polskę i mieszali się z ludnością lokalną. I te domieszki pokazywały nam, kim była ta ludność lokalna. Okazuje się, że ta ludność była generalnie podobna do tych, którzy żyli wzdłuż całego południowego wybrzeża Bałtyku. I mieszanka dała wszystko, co jest potrzebne, żeby powstało społeczeństwo państwa Piastów. To pokazuje, że wszystkie twory, które ludzie wymyślali — Goci, Słowianie itd., że to tylko pojęcia, one nie mają dużo wspólnego z genetyką i historią biologiczną tych ludzi — powiedział poznański naukowiec.
Źródło: naukawpolsce.pl
