Odkryto najstarszy kamień runiczny w historii. Skrywa wielką tajemnicę
Norwegowie dokonali jednego z najważniejszych odkryć współczesnej archeologii. Znaleziony przez nich kamień runiczny odkrywa nowe informacje o początkach pisma Skandynawii. Wyryte na nim runy stanowią wielką zagadkę, w której naukowcy już mają pierwszy trop.
- Kamień runiczny odkryli archeolodzy z Muzeum Historycznego Uniwersytetu w Oslo, podczas wykopalisk w okolicach jeziora Tyrifjorden w Norwegii.
- Znaleźli go jesienią 2021 roku, ale dopiero teraz ogłosili odkrycie. Najpierw chcieli dokładnie przeanalizować artefakt i ustalić jego wiek.
- Okazało się, że jest to najstarszy kamień runiczny na świecie. Może mieć aż 2000 lat.
- Wyjątkowości kamienia dodaje także wyryte na nim runy, która są jednym z najstarszych przykładów piśmiennictwa Skandynawów. Naukowcy już mają trop, co do ich treści.
Najstarszy kamień runiczny świata znaleziono w Norwegii
Norwescy archeolodzy prowadzili prace archeologiczne w okolicach jeziora Tyrifjorden, aby uratować jak najwięcej skarbów przed rozpoczęciem prac budowlanych. Ten region znajdujący się niedaleko Oslo słynie z wielu archeologicznych odkryć, więc naukowcy liczyli, że uda im się coś jeszcze znaleźć. Nie pomylili się.
Podczas prac znaleźli cmentarzysko, gdzie w jednym z grobów odkryli kamień runiczny. Postanowili zbadać jego wiek grobu. Po ponad roku ciężkich prac archeolodzy odkryli, że znaleziony kamień runiczny powstał między 1 a 250 rokiem n.e. Tym samym jest najstarszym tego typu skarbem w historii.
Archeolodzy z Oslo zdali sobie sprawę, że mają przed sobą jedno z najważniejszych odkryć archeologicznych współczesnej Skandynawii. Oficjalnie nazwali je Svingerudsteinen (kamień Svingerud). Jest on dowodem na to, że praktyka tworzenia kamieni runicznych może być starsza o blisko 300-400 lat, niż wcześniej zakładano.
Posiadanie takiego runicznego znaleziska, które wpadło nam w ręce, to wyjątkowe doświadczenie i marzenie wszystkich runologów. Dla mnie jest to punkt kulminacyjny, ponieważ jest to wyjątkowe znalezisko, które różni się od innych zachowanych kamieni runicznych
Svingerudsteinen jest jednym z najstarszych przykładów piśmiennictwa Skandynawii, stanowiąc egzemplarz wczesnego alfabetu runicznego. Dowody archeologiczne wskazują, że runy były pierwszym systemem piśmiennym ludów germańskich, tworząc w skandynawskiej wersji alfabet fuþark. Naukowcy chcą teraz poznać dokładną treść inskrypcji. Już mają trop, który może im w tym pomóc.
Wielka tajemnica najstarszego kamienia runicznego
Interpretacja run Svingerudsteinen jest wielkim wyzwaniem. Archeolodzy mają do czynienia z bardzo wczesnym alfabetem runicznym, gdzie już w bardziej popularnych kamieniach z czasów Wikingów są problemy z poznaniem zapisu. Nie pomaga też fakt, że inskrypcje nie są jednolite.
Kamień posiada kilka rodzajów inskrypcji. Niektóre linie tworzą wzór siatki, są też małe zygzakowate figury i inne ciekawe elementy. Nie wszystkie napisy mają znaczenie językowe. Możliwe, że ktoś naśladował, badał lub bawił się tym pismem. Może ktoś uczył się rzeźbić runy
Archeolodzy zauważyli jednak, że na przedniej ścianie kamienia znajduje się osiem run wyróżniających się od innych inskrypcji. Ich zapis przypominał litery rzymskie. Po przetłumaczeniu na łacinę przeczytali słowo Idiberug.
Norwedzy założyli, że ten zapis prawdopodobnie odnosi się to do imienia. Pierwsze podejrzenia wskazują na postać kobiety, jednak może to być także mężczyzna bądź nazwa określenie całej rodziny. Jest to jednak pierwsza wskazówka, która może pomóc w odczytaniu pełnej inskrypcji na kamieniu.
Ponadto wskazuje na duży wpływ łaciny w powstawaniu pierwszego pisma runicznego ludów germańskich. To pierwsze wnioski, które zostaną rozbudowane po kolejnych badaniach. Ich wyniki mogą zmienić postrzeganie historii Skandynawii i użycia run.
- Bez wątpienia uzyskamy cenną wiedzę o wczesnej historii pisma runicznego - powiedział profesor Zilmer dla Associated Press.
