Ten artefakt może na nowo napisać historię chrześcijaństwa

Amulet w formie pudełeczka ma tylko 3,5 centymetra długości a jego wyróżniającą cechą jest ukryty w nim cienki kawałek zwiniętego srebra. Znaleziony został w grobie mężczyzny, którego według szacunków pochowano w okresie 230-270 r. n.e. na obrzeżach dzisiejszego Frankfurtu nad Menem. Prace prowadzili archeolodzy z niemieckiego Centrum Archeologii Leibniza.

Odkryty amulet był bardzo podobny do flakterii, czyli niewielkich skórzanych pudełek, w których ukryte są teksty religijne i do dziś są noszone przez ortodoksyjnych Żydów. Ich nazwa wywodzi się z greckiego słowa flakterion, oznaczającego właśnie amulet. W starożytności noszone były także przez pierwszych wyznawców chrześcijaństwa, także jako forma ochrony przez złymi mocami i demonami. Już samo odkrycie tego typu reliktu na terenie współczesnych Niemiec było dziwne. Były bowiem charakterystyczne dla obszarów wschodniego basenu Morza Śródziemnego.

Niemieckich archeologów szczególnie ciekawiła inskrypcja na kawałku srebra, który był ukryty w amulecie. Jej rozkodowanie było nie lada wyzwaniem ze względu na zwinięcie kawałka, jego pogniecenie i kruchość. Udało się to dopiero po zastosowaniu tomografii komputerowej, która pozwoliła na stworzenia modelu 3D srebrnego fragmentu.

Oczom archeologów ukazała się pełna 17-wierszowa inskrypcja. W jej rozszyfrowaniu pomógł profesor Markus Scholz z Instytutu Nauk Archeologicznych Uniwersytetu Goethego we Frankfurcie. Od razu stwierdził, że zaskakująco inskrypcja została zapisana w łacinie, gdy takie wczesnochrześcijańskie zapisy w większości były zapisywane w grece bądź języku hebrajskim.

Tekst inskrypcji został odczytany następująco:

(W imię?) Świętego Tytusa.

Święty, święty, święty!

W imię Jezusa Chrystusa, Syna Bożego!

Władca świata

odpiera się [najlepiej jak potrafi?]

wszelkim atakom(?) / niepowodzeniom(?).

Bóg(?) zapewnia dobrobyt.

Wstęp

Niech ten środek zbawienia(?) chroni

człowieka, który

poddaje się woli

Pana Jezusa Chrystusa, Syna Bożego,

ponieważ przed Jezusem Chrystusem

zginają się wszystkie kolana: tych w niebie,

tych na ziemi

i tych pod ziemią, a każdy język

wyznaje (Jezusa Chrystusa).

Po jej odczytaniu archeolodzy zrozumieli, że mają przed sobą jeden z najstarszych i najlepiej zachowanych reliktów wczesnego chrześcijaństwa w Europie na północ od Alp.

Tekst tej inskrypcji dosłownie zszokował archeologów, bowiem zmienia postrzeganie wczesnej historii chrześcijaństwa. Biorąc pod uwagę szacowany wiek amuletu, jest to najstarszy zapis niektórych wyrażeń w tekstach chrześcijańskich m.in. „święty, święty, święty”. Do tej pory myślano, że najwcześniejsze takie wyrażenie w liturgii chrześcijańskiej pochodzi z IV wieku n.e. Obok tego na początku inskrypcji występuje odniesienie do św. Tytusa, ucznia i powiernika apostoła Pawła. Archeolodzy zwracają także uwagę, że ostatni fragment inskrypcji jest zaczerpnięty z Listu do Filipian "aby na imię Jezusa zgięło się każde kolano istot niebieskich i ziemskich i podziemnych. I aby wszelki język wyznał, że Jezus Chrystus jest PANEM — ku chwale Boga Ojca" (Flp, 2, 5-11).

Co jeszcze ważne, inskrypcja ukryta w amulecie konkretnie wymienia postać Jezusa Chrystusa oraz Boga. Inne takie artefakty odkrywane m.in. na terenie dzisiejszej Bułgarii zawierały głównie odniesienia do demonów lub aniołów. […] To przenosi nasze rozumienie zachodniej chrystianizacji i chrześcijańskiego monoteizmu na zupełnie nowy poziom!

---

Według teologów odkrycie na "srebrnej inskrypcji z Frankfurtu” może otworzyć nowy etap w badaniu historii rozwoju chrześcijaństwa. Dodaje jednak także dużo pytań, chociażby o to jak szybko chrześcijaństwo lub jak szybko zaczęto posługiwać się w religijnych zapiskach łaciną. Bez względu na to amulet z Frankfurtu jest niezwykłym dowodem, że pierwsi chrześcijanie byli niezwykle przywiązani do swojej religii.