W najstarszej znanej europejskiej bitwie walczyli niespodziewani wojownicy
Odkrycia na jednym z dawnych pobojowisk z okresu XIII wieku p.n.e. zmieniają nasze wyobrażenie o starożytnych konfliktach. Część znalezionej tam broni pochodzi z odległych regionów Europy, co sugeruje, że w bitwie brali udział wojownicy stosunkowo daleko spoza okolicznych terenów.
Dolina Tollense, położona w północno-wschodnich Niemczech, uznawana jest za jedno z najstarszych pól bitewnych w Europie. Pierwsze badania, które sugerowały, że miejsce to było areną wielkiej bitwy, pojawiły się już w 2011 roku. Znalezione tam szczątki ludzkie i pozostałości broni datowane są na XIII wiek p.n.e., czyli na epokę brązu. Badacze przypuszczają, że w bitwie mogło brać udział nawet do 4 tys. wojowników.
Jedynym dowodem na to, że bitwa rzeczywiście miała miejsce w Tollense są znaleziska archeologiczne, gdyż brakuje jakichkolwiek zapisów, lub sztuki mogącej prezentować tamtejsze walki. Z tego powodu naukowcy mają bardzo utrudnione zadanie, chcąc zinterpretować realną skalę i znaczenie starcia.
Groty strzał dowodem na wojowników z daleka
Najnowsze analizy strzał odkrytych na miejscu bitwy przynoszą jednak przełomowe wnioski. Ze strzałami znalezionymi w Tollense porównano zbiór niemal 5 tys. grotów odnalezionych na terenie całej Europy. Okazało się, że część broni, szczególnie groty z brązu, pochodzi z rejonów oddalonych od północnych Niemiec, takich jak Bawaria czy Morawy. Według badaczy obecność tych strzał nie była wynikiem handlu — przywieziono je tam w celach militarnych.
Główny autor badania porównuje swoje wysiłki z pracą kryminologa. Jak mówi, groty i rany po nich odnalezione m.in. na jednej z czaszek są jednym z najlepszych dowodów na to, że w konflikcie brały udział grupy wojowników spoza regionu Tollense, co rzuca nowe światło na zasięg i charakter europejskich konfliktów w epoce brązu.
Europa epoki brązu była rozwinięta lepiej niż sądzono
Badacze sugerują, że udział wojowników z odległych regionów wskazuje na bardziej złożoną strukturę organizacyjną ówczesnych armii. Mogło to być starcie koalicji plemion, grup najemników lub nawet armie wczesnych, nieznanych królestw. Jak mówią badacze — epoka brązu była okresem dużych zmian, co mogło sprzyjać tego rodzaju konfliktom.
Choć nie wiadomo dokładnie, kto walczył po obu stronach, pewne jest, że skala bitwy była większa, niż wcześniej sądzono. Nie znaleziono jednak typowych dla epoki brązu hełmów czy napierśników, co sugeruje, że archeologowie muszą kontynuować wykopaliska, aby odkryć więcej szczegółów. Możliwe także, że opancerzenie zostało po prostu rozszabrowane po bitwie z racji na swoją wartość.
Nowe dowody zmieniają nasze zrozumienie starożytnych konfliktów w Europie. Dotychczas sądzono, że starcia były głównie lokalne, a udział wojowników z odległych, jak na tamte czasy, obszarów Europy pozwala nam sądzić, że w epoce brązu mogły mieć miejsce stosunkowo zaawansowane koalicje plemienne, a ówczesne państwa były zorganizowane lepiej, niż myśleliśmy.
***
Bądź na bieżąco i zostań jednym z 90 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!
