Bezpieczeństwo dziecka w sieci

Obecnie coraz młodsze dzieci korzystają z urządzeń mobilnych z dostępem do sieci, a przed komputerem zasiadają praktycznie codziennie. Internet to doskonałe narzędzie służące do edukacji i rozrywki. Komunikacja za jego pośrednictwem oraz zasoby sieci mogą jednak być niebezpieczne i negatywnie wpłynąć na rozwój i bezpieczeństwo dziecka. Odpowiedzialny rodzic powinien być więc pierwszym przewodnikiem po wirtualnym świecie dla swojej pociechy.

Potencjalne, negatywne zjawiska, z jakimi dzieci i młodzież mogą zetknąć się w internecie to m.in.:

1. Niechciane i nieodpowiednie treści. Należą do nich treści prezentujące przemoc, pornografię, zachęcające do popełnienia przestępstw czy zawierające elementy psychomanipulacji (np. namawiające do przystąpienia do sekty).

2. Nękanie w sieci, czyli cyberprzemoc. Zjawisko to występuje głównie w postaci przemocy werbalnej: wulgarnych wyzwisk, poniżania, ośmieszania, straszenia, nękania czy szantażu.

3. Uwodzenie przez internet, czyli grooming. Działanie to jest szczególnie groźne, gdy prowadzi do spotkań w rzeczywistości.

4. Naruszenie prywatności. Kradzież danych wrażliwych lub nieświadome albo wymuszone podstępem udostępnienie ich osobom trzecim (np. adresu zamieszkania, hasła do poczty elektronicznej).

Co zatem warto podpowiedzieć i o czym przypominać po wręczeniu dziecku świątecznego prezentu takiego jak tablet, smartfon czy komputer? Poniżej prezentujemy kilka praktycznych wskazówek przygotowanych przez specjalistów z firmy Doctor Web:

Uważaj, jakie informacje o sobie udostępniasz w internecie - regułę tę trzeba przy tym dopasować do wieku dziecka. Małym dzieciom sugeruje się np. kategorycznie zabronić podawania własnych danych osobowych innych niż e-mail; warto także znać ich hasła itd. Z nastolatkami za to można np. ustalić, żeby zawsze, gdy chcą dokonać transakcji pieniężnej online, informowali o tym rodziców. Pamiętaj, że aplikacje na urządzenia mobilne często same udostępniają wiele informacji, takich jak np. aktualna lokalizacja (za pomocą GPS).

Nigdy nie wiadomo, kto jest po drugiej stronie - czyli stosuj zasadę ograniczonego zaufania. W tym celu np. akceptuj zaproszenia na portalach społecznościowych wyłącznie od osób, które znasz.

Zawsze pomyśl dwa razy, zanim wrzucisz coś do sieci - warto skonfigurować z dzieckiem ustawienia prywatności na portalach społecznościowych, takich jak Facebook, tak by jego posty były widoczne np. tylko dla jego znajomych. Wiele praktycznych porad na temat bezpiecznego korzystania z poszczególnych portali można znaleźć na ich stronach (np. facebook.com/safety).

Szczególnie rozważnie podchodź do publikowania w internecie zdjęć i filmów - pamiętaj, że takie multimedia mogą łatwo trafić do ludzi spoza grona najbliższej rodziny i znajomych, a umieszczając je raz w Internecie, często tracimy możliwość ich całkowitego usunięcia z zasobów sieci, nawet w przypadku zlikwidowania profilu na portalu społecznościowym.

Ustalcie wspólne zasady, szczególnie odnośnie pobierania i instalacji nowego oprogramowania, zawierania transakcji w internecie i udziału w konkursach, czyli wszystkich czynności, które wymagają ingerencji w oprogramowanie urządzenia i zawierania umów za pośrednictwem Internetu (transakcje kupna-sprzedaży, akceptacje regulaminów itd.). Można np. poprosić dziecko o wykonywanie tych czynności tylko w obecności rodziców.

Oprócz rozmowy z dzieckiem, warto dodatkowo zabezpieczyć się poprzez instalację odpowiedniego oprogramowania. Programy antywirusowe na komputery są często zaopatrzone w funkcję kontroli rodzicielskiej. Pozwala ona chronić dzieci przed nieodpowiednimi zasobami internetowymi, blokując dostęp do stron według określonych słów kluczowych. Słowa czy kategorie są wybierane przez rodziców w ustawieniach filtru URL. Niezależnie od wybranych kategorii, rodzice mogą również zdefiniować listę konkretnych stron, do których ich dzieci mogą mieć dostęp (tzw. biała lista), lub do których nie mają mieć dostępu (tzw. czarna lista). Funkcja kontroli rodzicielskiej pozwala również blokować wgląd w wybrane pliki, foldery i nośniki wymienne, aby uniemożliwić nieautoryzowane użycie lub usunięcie informacji.

W przypadku urządzeń mobilnych program antywirusowy również zabezpiecza dzieci przed dostępem do niepożądanych zasobów internetu. Filtr adresów internetowych może być skonfigurowany pod kątem blokowania wszelkich niezalecanych lub potencjalnie niebezpiecznych witryn internetowych, albo wyłącznie pod kątem blokowania dostępu do stron o określonej kategorii, takiej jak: narkotyki, wulgarny język, terroryzm, przemoc, broń, hazard, treści tylko dla dorosłych, itp.

"Ponadto, programy antywirusowe przeznaczone dla urządzeń mobilnych są często zaopatrzone w tzw. funkcję Antyzłodziej. Ułatwia ona odnalezienie telefonu lub tabletu w przypadku zgubienia lub kradzieży oraz umożliwia zdalne usunięcie wszystkich osobistych informacji z urządzenia, włączenie funkcji blokowania go, aktywowanie alarmu dźwiękowego, zablokowanie ekranu, itp. Antyzłodziej może być zarządzany poprzez wysłanie specjalnej wiadomości SMS do zagubionego urządzenia." - mówi specjalistka Joanna Schulz-Torój z Doctor Web.