Dziesięć lat Wikipedii

Dzięki pomocy ogromnej liczby autorów-wolontariuszy, ten niekomercyjny projekt zdołał stworzyć jedną z najczęściej odwiedzanych witryn i wywarł znaczący wpływ na sposób prezentowania i przekazywania wiedzy. "Trudno uwierzyć, że już dziesięć lat minęło, odkąd dokonałem pierwszego wpisu w Wikipedii", napisał Jimmy Wales, współzałożyciel projektu, w okolicznościowym komunikacie. "Pamiętam tamten dzień. Kliknąłem na przycisk edycji i napisałem »Hello World«".

W Internecie można zobaczyć, jak bardzo skromne były pierwsze artykuły w Wikipedii. I tak np. wikipedysta, Rob Reagle, publikuje na swojej stronie internetowej pierwsze wpisy, które ukazały się w angielskojęzycznej wersji serwisu.

Wales znalazł naśladowców wśród ogromnej rzeszy internautów - dzisiaj Wikipedia liczy ponad 17 milionów artykułów w ponad 270 językach. Sama tylko polskojęzyczna Wikipedia zawiera ponad 766 tysięcy wpisów i jest największą spośród wszystkich Wikipedii w językach słowiańskich. Powstała 26 września 2001 roku. Na całym świecie serwis odwiedza 400 milionów internautów miesięcznie, a tendencja jest rosnąca. Ta platforma wiedzy należy tym samym do dziesięciu najczęściej używanych serwisów internetowych.

Wales apeluje do wielu czytelników, aby zaangażowali się także jako autorzy: "Jest jeszcze wiele do zrobienia". Jednocześnie organizacja pożytku publicznego Wikimedia Foundation pracuje nad popularyzacją Wikipedii w krajach rozwijających się i stara się utrwalać pozycję serwisu jako darmowego źródła sprawdzonych informacji. Sue Gardner, stojąca od trzech lat na czele fundacji, wyjaśnia co jest obecnym celem działań: "Do 2015 roku chcemy dotrzeć do miliarda ludzi." Jednocześnie chciałaby ona także zwiększyć zróżnicowanie serwisu: "Chcemy przekonać więcej czytelników do aktywnego kształtowania zasobów Wikipedii, zależy nam na tym, aby wśród nich było więcej kobiet i więcej ludzi z półkuli południowej".

Aby zrealizować ten cel, fundacja wkracza na nowe obszary. W najbliższym czasie zamierza otworzyć biuro w Indiach, które ma pomagać w rozwoju azjatyckiej społeczności Wikimedii. Kolejne biura mają pojawić się w Brazylii, a także w jednym z krajów arabskich lub afrykańskich. Fundacja kładzie nacisk na wspomniane obszary, gdyż kraje rozwijające wciąż nie mają zadowalającej reprezentacji w Wikipedii. Przykładowo, edycja publikowana w języku suahili liczy jedynie 21 000 artykułów - mimo silnego wsparcia ze strony koncernu Google i udziału europejskich autorów.

Jednak także w zachodnich krajach Wikipedia nie jest wolna od problemów. Encyklpedia od samego początku boryka się z chęcią pogodzenia otwartości z wymaganiami jakościowymi. "Gdy publikujemy artykuł na temat George'a W. Busha, mija zaledwie 36 sekund do momentu, gdy zostanie on zaatakowany przez sieciowych intruzów", powiedział Jimmy Wales w czwartek podczas przemówienia w angielskim Bristolu. W celu zwalczania tego rodzaju wandalizmu wprowadzono system blokad artykułów, jednak ostatnie badania pozwalają powątpiewać, czy będzie on skuteczny na dłuższą metę.

Jednym z ważniejszych motorów sukcesu Wikipedii okazała się symbioza z wyszukiwarką Google. Już po pierwszych latach działalności Wikipedii, jej artykuły pokazywały się często na pierwszych stronach wyników wyszukiwania, niekiedy nawet na pierwszych miejscach. Było to korzystne dla obu serwisów: dzięki Google'owi Wikipedia miała zapewniony stały dopływ czytelników i stała się też atrakcyjniejsza dla autorów. Z kolei Google mógł w zamian prezentować internautom korzystającym z tej wyszukiwarki wynik, który w jednym miejscu jasno opisywał poszukiwany temat.

Ogromna popularność serwisu sprawiła również problemy. Wikipedia raz po raz stawała się areną bezpardonowych walk politycznych oraz miejscem aktywności internetowych trolli. Zwiększone wymogi jakościowe oraz klimat braku zaufania utrudnia obecnie pozyskiwanie nowych autorów. Wprawdzie nie można z pewnością stwierdzić odpływu autorów od Wikipedii, faktem jest jednak, że Wikimedia Foundation próbuje pozyskać nowe kręgi piszących za pomocą organizowanych warsztatów oraz możliwości oceniania treści artykułów.