Podziel się plikami
Sieć P2P na dobre już zagościła na wielu domowych komputerach, stanowiąc od kilku lat niedoścignione narzędzie do wymiany plików w internecie. Co ważne, coraz częściej służy do wymiany legalnej muzyki, wideo czy oprogramowania.
Które sieci, programy i narzędzia P2P są wciąż popularne, a które powoli odchodzą do lamusa? W artykule w czerwcowym numerze magazynu NEXT, omówiono najważniejsze aplikacje P2P i sprawdzono, jakie trendy, a także szanse i zagrożenia panują w świecie wymiany plików, w którym każdego dnia terabajty muzyki, wideo, oprogramowania przesyłane są przez internet.
Wybrano sześć najważniejszych aplikacji, które tworzą współczesne P2P. Pomięto klony, modne i alternatywne wersje, które choć są lepsze i bardziej użyteczne od pierwowzoru, nigdy nie zdobyły większej popularności.
BitTorrent uważany jest za jeden z najlepiej zaprojektowanych sieci P2P. Powstała w 2002 roku, kiedy to Bram Cohen opublikował specyfikację protokołu BitTorrent oraz klienta o tej samej nazwie. Oryginalny klient nie zyska. jednak zbyt dużej popularności, jednak powstało kilka dobrych alternatywnych programow do rożnych systemów operacyjnych, m.in. opisanych w przeglądzie uTorrent i Vuze, czy dobrze znanych BitComet i BitTornado. Odpowiednie rozszerzenia obsługujące protokoły BitTorrent znajdziesz także w menedżerze pobiera. FlashGet czy przeglądarce Opera.
BitTorrent nie dysponuje centralną bazą informacji o udostępnianych zasobach. Dane o plikach dystrybuowane są w postaci niewielkich zbiorów .torrent niosących ze sobą informację o zawartości archiwum, adresie trackera, który je obsługuje, oraz sumach kontrolnych pozwalających zweryfikować poprawność pobierania danych. Odnajdywanie torrentów, a zatem i określonych treści w sieci BitTorrent możliwe jest dzięki specjalnym wyszukiwarkom torrentów.
BitTorrent służy do przesyłania plików dowolnego typu i rozmiaru, jednak w praktyce używa się go do transmisji dużych zbiorów, takich jak oprogramowanie, filmy wideo czy muzyka (całe albumy lub dyskografie). Dlatego też z jednej strony sieć BitTorrent to miejsce
z niezliczoną liczbą materiałów chronionych prawami autorskimi i własnością intelektualną. Z drugiej - stanowi alternatywę dla serwerów FTP i HTTP w dystrybucji dużej ilości danych, dlatego też wiele firm wykorzystuje ten protokół do udostępniania zapowiedzi filmowych, dem gier, czy oprogramowania (dystrybucje Linuksa, pakiet biurowy OpenOffice) itd.
Sieć BitTorrent:
+ idealna do wymiany dużych zbiorów
+ wysokie prędkości pobierania
+ wiele serwisów ułatwiających wyszukiwanie plików
Następca Azureusa
Vuze to napisany w Javie wieloplatformowy klient BitTorrent. Program wykorzystuje silnik Azureusa i jest czymś pomiędzy platformą wymiany treści multimedialnych a typowym klientem BitTorrenta. Zaawansowane funkcje Azureusa wraz z wieloma opcjami konfiguracyjnymi zostały schowane za multimedialnym katalogiem zbliżonym do tego znanego z Media Playera czy BearShare. We wcześniejszych wersjach Vuze dostępny był tryb zaawansowany (klasyczny), który pozwalał na przełączenie interfejsu do postaci znanej z wcześniejszych wersji Azureusa. W obecnym wydaniu Vuze obydwa interfejsy scalono w jeden, łącząc pasek boczny i belkę odtwarzacza z rozbudowaną listą pobierań, statystykami i konsolą informacyjną.
Istotny element aplikacji stanowi platforma Vuze HD Network. Tworzy ją serwis informacyjny z bogatą kolekcją multimediów: teledysków, filmów wideo, zapowiedzi kinowej muzyki, a nawet gier (niestety, w większości w wersji demo). Całość wzbogacona serwisem społecznościowym z możliwością oceniania, dodawania komentarzy, komunikowania się ze znajomymi czy dzielenia się torrentami. A wszystko to w HD - jakości zdecydowanie lepszej niż kontent oferowany przez YouTube czy wrzuta.pl. Zarejestrowani użytkownicy mają możliwość publikowania własnych treści na Vuze. Nowym serwisem, który pojawił się w Vuze, jest platforma StudioHD udostępniająca wysokiej jakości materiały (wideo, zdjęcia) o treści erotycznej dostępne za darmo lub w płatnej subskrypcji.
Vuze dysponuje wygodną wyszukiwarką treści i wbudowanym odtwarzaczem multimediów. Jeżeli masz szybkie łącze internetowe, wystarczy kilka sekund, aby rozpocząć odgrywanie wybranego materiału wideo w trybie rzeczywistym. Dzięki integracji z popularnymi odtwarzaczami przenośnymi możesz szybko przekonwertować nagrania i przenieść je na podłączone do komputera urządzenie. W tle Vuze stoi zaawansowana technologia Azureusa z obsługą sieci DHT, funkcjami wymiany peerów i superseeding (wysyłanie fragmentów pliku w początkowym etapie udostępniania), szyfrowaniem połączeń czy filtrowaniem IP z możliwością automatycznego załadowania różnego zestawu filtrów. Vuze może zostać skonfigurowany do prac z anonimowymi sieciami I2P i Tor. Uzupełnienie stanowi wbudowany kreator torrentów oraz czytnik kanałów RSS. Program pozwala na uruchomienie własnego trackera.
Mały, ale bogaty
uTorrent, czytaj mikrotorrent, to klient sieci BitTorrent uruchamiany bez potrzeby instalacji w systemie. Jest bardzo wygodnym klientem z czytelnym interfejsem użytkownika i stanowi ciekaw. alternatyw. dla Vuze (Azureusa). Każdemu zadaniu możesz przypisać własną etykietę. Program dysponuje także okienkiem wyszukiwania torrentow, choć dostępne tutaj serwisy ograniczono do Google i pojedynczego wyspecjalizowanego serwisu search.utorrent.com.
Mimo małych rozmiarów program ma wszystkie funkcje protokołu i jego rozszerzenia, takie jak wykrywanie lokalnych peerów, wymiana peerów PEX, obsługa sieci DHT, funkcja superseeding, szyfrowanie połączeń czy wsparcie dla proxy i trackerów HTTPS. Program umożliwia limitowanie transferów, ustawianie priorytetów pobierania, a także pracę według ustalonego harmonogramu (w określonych godzinach). Dysponuje wbudowanym interfejsem WWW, dzięki czemu możliwe jest sterowanie aplikacją z poziomu przeglądarki internetowej. Dodatkowe funkcje programu to czytnik RSS oraz kreator torrentów. Na uwagę zasługują również bogate statystyki dostarczające informacji na temat dostępnych trackerów, podłączonych klientów, pobieranych fragmentów pliku czy prędkości transferu.
Bezpieczny i pewny
eMule to bez wątpienia najpopularniejszy klient sieci eDonkey (scentralizowanej) i Kad (rozproszonej). W sieci tej, dzięki temu, że częściowo oparta jest na serwerach długo przechowujących pliki, można znaleźć materiały gdzie indziej niedostępne.
Program udostępniany jest na zasadach otwartej licencji GNU GPL i doczekał się kilkudziesięciu modyfikacji, tzw. modów. Warto wspomnieć, że w eDonkey znajdziesz różnego rodzaju pliki: muzykę, filmy wideo, obrazy ISO z oprogramowaniem, książki w formie elektronicznej itd. Niestety, większość dostępnych treści jest nielegalna. Cechą charakterystyczną sieci jest długi czas oczekiwania na rozpoczęcie pobierania. Najlepsze wyniki uzyskuje się wtedy, gdy porty programu są przekierowane na ruterze (możliwość uzyskania HighID). eMule jest prosty w użyciu dzięki przyjaznemu interfejsowi. Zaawansowana wyszukiwarka pozwala na wskazanie metody wyszukiwania (podłączony serwer, globalnie), typu pliku oraz wielu dodatkowych charakterystyk, takich jak liczba udostępniających je komputerów, rozmiar pliku czy minimalny bitrate (kompresja danych). eMule stosuje dodatkowy system kredytów, aby nagradzać szybszym ściąganiem osoby, które najwięcej udostępniają.
Aplikacja pozwala na ustalenie limitów pobierań, zastosowanie harmonogramu oraz użycie serwerów proxy. Ściąganie danych jest efektywniejsze dzięki stosowaniu wewnętrznej kompresji podczas przesyłania. eMule dysponuje mechanizmami, które poprawiają bezpieczeństwo pobierania (filtrowanie serwerów, maskowanie połączeń). Dzięki nim masz pewność, że przesłany plik nie będzie ani uszkodzony, ani fałszywy (sprawdzanie sum kontrolnych, filtrowanie spamu, korygowanie uszkodzonych części plików). eMule pozwala na podgląd filmów i archiwów, zanim zostaną pobrane na dysk. Program udostępnia bogate statystyki połączeń, transferu, użytkowników i serwerów. Funkcja WebServer umożliwia z kolei zarządzanie klientem przez przeglądarkę internetową. Dzięki temu będziesz mógł kontrolować zadania pobierań z każdego miejsca na świecie, nawet przy użyciu telefonu komórkowego (MobileMule).
Sieć eDonkey:
+ znajdziesz w niej wiele starszych, gdzie indziej niedostępnych plików
- małe prędkości
- wskazane używanie publicznego IP.
Niezwykle zasobny
BearShare to program mający sporo wiernych użytkowników ceniących sobie prostotę pobierania. Aplikacja dysponuje wygodnym, intuicyjnym w obsłudze interfejsem, także w wersji kompaktowej dla osób ceniących przestrzeń na pulpicie, oraz wbudowanym odtwarzaczem multimedialnym z możliwością tworzenia playlist. Integralną częścią oprogramowania jest szybka wyszukiwarka z przejrzystą listą wyników oraz katalog multimediów (funkcja Odkryj) pozwalający przeglądać informacje na temat artystów i albumów. W BearShare wbudowano funkcje portalu społecznościowego - wyszukiwanie ludzi, kontakt z przyjaciółmi, komunikator internetowy oraz skrzynkę pocztową.
Od początku swojego istnienia BearShare przeszedł długą drogę. Początkowo aplikacja korzystała z zasobów sieci Gnutella, jednak po przejęciu przez firmę MusicLab dostępne są tylko źródła iMesh. Przez dłuższy czas można było pobrać trzy wersje programu: darmową Lite i Free oraz płatną Pro. BearShare Free stał się popularny za sprawą oprogramowania spyware rozpowszechnianego wraz z aplikacją. Obecnie dostępna jest tylko wersja BearShare oznaczona numerem 7, która - według zapewnień producenta - nie zawiera żadnych ukrytych narzędzi szpiegujących.
BearShare dysponuje bogatą kolekcją plików audio i wideo (YouTube) z ograniczeniem do krótkich klipów, których długość nie przekracza 15 minut. W ramach BearShare oferowane są pliki chronione prawami autorskimi (oznaczone złotą sygnaturą) w ramach nielimitowanej subskrypcji. Dodatkowo możesz kupić pliki oznaczone jako Premium, z możliwością wypalenia ich na płycie CD. Nie udało nam się natknąć na płatną zawartość. Prawdopodobnie opcja ta dostępna jest dla użytkowników za oceanem.
W języku C++
Trochę zapomniana już sieć Direct Connect jest idealnym rozwiązaniem do dzielenia się danymi w wąskiej grupie osób. Przyłączenie do społeczności Direct Connect może być problematyczne, musisz bowiem znać adres huba. Co prawda DC++ dysponuje predefiniowaną listą publicznych hubów, ale odnalezienie na nich pożądanych treści może być trudne. W internecie funkcjonuje wiele prywatnych hubów, do których dostęp mają tylko wybrane osoby. Mimo wielu klientów, które powstały do obsługi tej sieci, niekwestionowanym liderem pozostaje DC++. Klient ten obsługuje protokoły NMDC (NeoModus Direct Connect) oraz nowszy ADC (Advanced Direct Connect).
Działanie Direct Connect opiera się na centralnych serwerach zwanych hubami odpowiedzialnymi za gromadzenie informacji o użytkownikach, autoryzację dostępu do nich, wyszukiwanie plików oraz obsługę rozmów tekstowych. W oprogramowaniu znajdziesz pliki niemal wszystkich typów i o dowolnym rozmiarze, ale też tematyczne huby zawierające np. określony gatunek muzyki. Ze względu na różnorodne oprogramowanie serwerów wielu administratorów tworzy sieci Direct Connect w dużych sieciach lokalnych LAN, np. osiedlowych.
Przyłączenie do społeczności Direct Connect może być problematyczne, musisz bowiem znać adres huba. Co prawda DC++ dysponuje predefiniowaną listą publicznych hubów, ale odnalezienie na nich pożądanych treści może być trudne. W internecie funkcjonuje wiele prywatnych hubów, do których dostęp mają tylko wybrane osoby. Podstawowa zasada Direct Connect brzmi: udostępnij coś, zanim zaczniesz ściągać. Wielu administratorów hubów wymaga, aby osoba podłączająca się do serwera udostępniała określoną ilość danych. W większości przypadków limit ten wynosi kilka gigabajtów, choć z łatwością można znaleźć serwery wymagające udostępnienia nawet kilkuset gigabajtów.
DC++ nie jest tak prosty w obsłudze jak choćby BearShare. Możesz tworzyć listy ulubionych użytkowników i hubów. Program pozwala na podłączenie do wielu serwerów jednocześnie z możliwością przeszukiwania udostępnianych na nim plików po nazwie, typie czy rozmiarze. Wspiera również wznawianie przerwanych połączeń z możliwością wyszukiwania alternatywnych źródeł. W program wbudowano komunikator możliwościami zbliżony do popularnego IRC-a z funkcją prowadzenia rozmów prywatnych i na publicznych kanałach.
Sieć Direct Connect:
+ szybkie transfery,
- problematyczne podłączenie do sieci (konieczność udostępnienia dużej liczby plików).
Dane z jednego źródła
Najmniej znanym z grupy testowanych klientów P2P jest SoulSeek, w skrócie Slsk. Program ten używa własnej sieci P2P i służy przede wszystkim do wymiany muzyki zapisanej w formacie MP3. Co ważne, aplikacja umożliwia pobieranie pojedynczych plików lub całych folderów, co ułatwia ściąganie albumów lub dyskografii.
Protokół bazuje na scentralizowanych serwerach odpowiedzialnych za wyszukiwanie plików oraz obsługę pogawędek internetowych. Cechą charakterystyczną SoulSeek jest pobieranie danych tylko z jednego źródła, a nie jak w przypadku innych sieci P2P od wielu użytkowników jednocześnie. Często ogranicza to uzyskanie maksymalnych transferów lub w ogóle możliwość pobrania danego zasobu (zbyt długi czas oczekiwania na źródło).
Interfejs SoulSeek jest trochę przestarzały. Przełączanie między oknami odbywa się za pomocą zakładek. W trybie Tile Windows okna mogą zostać rozmieszczone obok siebie. Dość dobrze funkcjonuje wyszukiwarka plików, która pozwala tworzyć zapytania z wykorzystaniem wyrażeń regularnych. Lista wyników zawiera nie tylko informacje o dostępnych plikach, ale także nazwy folderów, z których je udostępniono, ich rozmiar czy liczbę osób (kolejkę) oczekujących na rozpoczęcie transmisji. Lista życzeń (ang. wishlist) to funkcja, która umożliwia okresowe wyszukiwanie pożądanych plików i wyświetlenie stosownej informacji, gdy te pojawią się w sieci SoulSeek.
Twórcy programu postawili na interakcje z użytkownikami sieci. Funkcja czatu pozwala na bezpośrednią komunikację z innymi osobami w ramach tematycznych kanałów, podobnie jak w usłudze IRC czy programie DC++. W ten sposób szybko odszukasz osoby preferujące ten sam rodzaj muzyki i - jak można przypuszczać - dysponujące pokaźną kolekcją nagrań na dysku. SoulSeek pozwala na prowadzenie prywatnych rozmów lub w ramach publicznego kanału, tworzenie listy znajomych (ang. buddy list"), a nawet ignorowanie czy banowanie użytkowników. Ciekawostką jest mechanizm Distributed searches wyświetlający zapytania innych użytkowników do serwera SoulSeek.
Sieć SoulSeek:
+ najlepszy program do ściągania plików muzycznych lub albumów w formacie MP3
+ ogromna popularność programu przekłada się na dużą ilość dostępnych zasobów
Walka z podróbkami
Firmy antypirackie, oprócz pozwów sądowych, stosują metody mające na celu śledzenie oraz zniechęcanie użytkowników do pobierania nielegalnych treści. Popularnym zjawiskiem jest uruchamianie przez organizacje walczące z piractwem własnych trackerów oraz wpuszczanie do sieci P2P spreparowanych podróbek plików z muzyką czy filmami. Pliki te, nazywane popularnie fake'ami, generują niepotrzebny ruch.
Użytkownicy zamiast najnowszych hitów z Hollywood otrzymują zupełnie inny materiał (nawet filmy porno) lub bezużyteczny zbiór przypadkowych danych. Faki są także powszechnie stosowane do rozpowszechniania wirusów, trojanów, a nawet spamu. Sposobów radzenia sobie z podróbkami jest wiele. Zadbaj, aby lista serwerów P2P była zawsze aktualna i pobierana z zaufanego źródła, np. strony autora oprogramowania. Im więcej osób udostępnia zasoby, tym większa szansa, że udostępnione dane są tym, co opisuje ich nazwa i rozszerzenie. Dobre programy P2P pozwalają na sprawdzenie długości pliku audio oraz wartości parametru bitrate, a w przypadku wideo także podglądu fragmentu filmu już po pobraniu niewielkiej ilości danych. Twoją uwagę powinno przykuć także niewspółmiernie szybkie pobieranie danych (pliki wypełnione zero-jedynkami). Możesz także korzystać z katalogów gromadzących linki do najbardziej pożądanych plików oraz serwisów pozwalających zweryfikować, czy dany plik nie znajduje się na liście znanych fake'ów, np. donkeyfakes. net dla sieci eDonkey.
Jak szukać torrentów?
Nawet najlepsze technologie wymiany danych w P2P nie pomogą, jeżeli użytkownik nie będzie mógł szybko odnaleźć pożądanych treści. Wiele sieci zaprojektowano w sposób umożliwiający indeksowanie i wyszukiwanie udostępnianych plików. Zintegrowaną wyszukiwarkę można znaleźć m.in. w eMule, bearShare, DC++ czy SoulSeek. Inaczej jest z BitTorrentem. Protokół ten nie zawiera mechanizmów wyszukiwawczych. Rolę nośnika informacji na temat zasobów sieci przejęły pliki torrent udostępniane najczęściej na stronach WWW. Podstawowym sposobem na zdobywanie torrentów są katalogi lub wyszukiwarki. Te pierwsze gromadzą linki zweryfikowane przez użytkowników. Wyszukiwarka indeksuje torrenty, a ich wyszukiwanie wygląda podobnie jak przeczesywanie internetu w Google. Pobierz opisywane programy
Największym trackerem i jednocześnie wyszukiwarką torrentów jest The Pirate Bay, o którym stało się głośno za sprawą przegranego procesu (patrz: ramka). Rozszerzoną listę wyszukiwarek torrentów oraz plików udostępnianych w serwisach hostujących pliki prezentujemy w ramce obok. Większość z nich jest bezpłatna, ale niektóre, np. polski serwis torrenty.org, wymaga podczas rejestracji wysłania płatnego SMS-a.
