Idealna kula odkryta w kosmosie. Nie wiadomo skąd się wzięła
W gąszczu najnowszych odkryć astronomicznych na pewno jednym z najciekawszych jest Teleios. Jest to wręcz idealna sferyczna bańka gazów i materiału, która miała powstać po wybuchu supernowej. Jednak astronomów trapi to, jak w warunkach kosmicznych energia skupiła się w takiej kuli.
Oto Teleois. Idealna bańka kosmosu
Odkrycie ochrzczono mianem Teleios przez zespół australijskich astronomów, kierowany przez astrofizyka Miroslava Filipovicia z Western Sydney University. Nazwa odnosi się do starożytnego greckiego słowa oznaczającego "doskonałość". Nie jest przypadkowa, gdyż obiekt charakteryzuje się wręcz doskonałą formą, niespotykaną wśród tak dużych obiektów kosmicznych.
Według dostępnych danych może mieć idealnie kulisty kształt. Teleios został odkryty dzięki radioteleskopowi ASKAP (Australian Square Kilometre Array Pathfinder) w ramach badania Evolutionary Map of the Universe (EMU). Na ten moment wiadomo, że stanowi zbitek gazów oraz materiałów, najprawdopodobniej będąc pozostałością potężnej kosmicznej eksplozji - supernowej. Niemniej tu zaczynają się tajemnice na temat obiektu, łącznie z tym, jak w ogóle złożył się w tak idealną kulę.
Nieznane pochodzenie idealnej kuli
Teleios, znajduje się w Drodze Mlecznej i emituje słaby sygnał na falach radiowych. Długość fali jego blasku ujawniła, że najprawdopodobniej jest to pozostałość po supernowej typu Ia - jednym z najjaśniejszych typów supernowych we Wszechświecie. Niemniej trudno ustalić dokładną odległość takich obiektów od Ziemi i nie inaczej jest w przypadku Teleois.
Szacunki naukowców mówią o około 7175 lat lub 25114 lat świetlnych od Ziemi. Taki rozstrzał sprawia, że nie da się ustalić jak Teleois w ogóle powstał, bo te dwie wartości sugerują różny proces ewolucyjny. Chociażby jeżeli pierwsza wartość jest prawdziwa, sama szerokość bańki wynosi 46 lat świetlnych, a jeżeli druga - już 157 lat. Ze względu na to, że sam rozmiar takiego obiektu świadczy o jego wieku, według szacunków Teleois może mieć pomiędzy 1000, a 10000 lat.
Teleois. Jedna z największych zagadek kosmosu
Niemniej to nie koniec zagadek dla naukowców. Okazuje się bowiem, że Teleois nie emituje nawet promieni rentgenowskich - stałego elementu modelu ewolucji supernowych typu Ia. Badacze zastanawiają się więc, czy dokładniej nie jest to supernowa typu Iax, rodzaj supernowej typu Ia, która nie niszczy całkowicie białego karła, ale pozostawia po sobie pozostałość w postaci gwiazdy "zombie". Problemem jest jednak to, że w takim scenariuszu Teleios musiałaby się znajdować nie 1000 czy 10000 lat świetlnych od Ziemi, ale około 3000.
Nawet bez tych kosmicznych udziwnień "doskonała kosmiczna bańka" jest bardzo osobliwym obiektem. Pozostałości supernowych z natury są bowiem asymetryczne. Nie mniej symetria w takiej sytuacji nie jest niemożliwa. Jest po prostu niewyobrażalnie rzadka, a przez to Teleois jest tak interesującym i wyjątkowym obiektem. Stąd spodziewane są jego kolejne analizy.
Wyniki badań opublikowano na łamach czasopisma arXiv.
