NASA odkryła nietypową „przechyloną” czarną dziurę
Jedna z galaktyk zaobserwowana przez NASA skrywa w swoim centrum dość nietypowe zjawisko. Znajduje się w niej czarna dziura zwrócona w kompletnie niespodziewanym kierunku, chociaż to nie jedyna jej nietypowa właściwość . Co dokładnie odkryto i dlaczego tak się dzieje?
Galaktyka NGC 5084, choć znana astronomom od lat, ukrywała nietypowy sekret w archiwalnych danych zebranych przez teleskop kosmiczny Chandra. Dopiero dzięki nowatorskim technikom analizy obrazów, opracowanym w Centrum Badawczym NASA Ames, udało się odkryć jej prawdziwą naturę.
Zespół naukowców, prowadzony przez dr. Alejandro Serrano Borlaffa, opracował metodę nazwaną SAUNAS (Selective Amplification of Ultra Noisy Astronomical Signal, tłum. Selektywne Wzmacnianie Ultra-Zakłóconego Sygnału Astronomicznego), która pozwala na wykrycie słabych sygnałów z pasma promieniowania rentgenowskiego. To właśnie ta technika ujawniła zaskakujące szczegóły dotyczące NGC 5084.
Zaskakujące strumienie gorącego gazu
Pierwszym sygnałem wskazującym na coś nietypowego były cztery strumienie plazmy rozciągające się wokół galaktyki. Dwa z nich znajdowały się nad i pod płaszczyzną galaktyki, co samo w sobie jest rzadkością. Jednak kolejne dwa, układające się w kształt litery „X” w płaszczyźnie galaktyki, były całkowicie niespodziewane. Takie zjawisko nigdy wcześniej nie zostało zaobserwowane w żadnej innej galaktyce.
Analiza tych danych wskazała na obecność supermasywnej czarnej dziury w centrum NGC 5084. Aby potwierdzić to odkrycie, naukowcy sięgnęli po archiwalne dane między innymi z teleskopów Hubble i ALMA, a także skorzystali z nowych obserwacji przeprowadzonych za pomocą naziemnych teleskopów.
„Przechylona” czarna dziura
Kolejne badania odsłoniły jeszcze bardziej niezwykły obraz. W centrum galaktyki odkryto mały dysk złożony z pyłu, który obrócony jest pod kątem 90 stopni względem całej galaktyki. Oznacza to, że zarówno dysk, jak i czarna dziura są w pewnym sensie „przewrócone na bok”. To nietypowe ułożenie może być wynikiem niezwykłych wydarzeń z przeszłości galaktyki NGC 5084.
Astronomowie uważają, że mogło ono powstać w wyniku zderzenia NGC 5084 z inną galaktyką lub na skutek potężnych wyrzutów materii, które stworzyły swoisty „komin” gorącego gazu wybijającego się ponad i pod płaszczyzną galaktyki. Zjawisko wymaga dalszych badań, ale podwaliny do tego niezwykłego odkrycia już powstały, a to wszystko dzięki analizie archiwalnych danych, z których część miała niemal 30 lat.
