Upiorna "kosmiczna dłoń". NASA świętuje Halloween
Astronomowie ujawnili szczegóły jednego z naszych najbardziej "upiornych" odkryć, mgławicy wiatrowej MSH 15-52, znanej również jako "kosmiczna ręka" lub "ręka Boga".
Należący do NASA teleskop kosmiczny Chandra po raz pierwszy zaobserwował pulsar PSR B1509-58 już w 2021 roku. To właśnie wtedy astronomowie zauważyli, że jego mgławica wiatrowa (MSH 15-52) przypomina... dłoń. Struktura, znajdująca się w gwiazdozbiorze Cyrkla w odległości około 17 tys. lat świetlnych od Ziemi, z miejsca została więc nazwana "kosmiczną ręką" czy wręcz "ręką Boga" i stała się przedmiotem zainteresowania badaczy.
Ręka Boga intryguje. Jak powstała?
Również dlatego, że naukowcy nie do końca wiedzą, w jaki sposób przybrała taki kształt. Wiemy za to, że PSR B1509-58 to namagnetyzowana gwiazda neutronowa o średnicy około 20 kilometrów, znajdująca się w jasnym obszarze centralnym. Pulsar ten wiruje w tempie 7 obrotów na sekundę, jednocześnie wysyłając w przestrzeń wokół siebie ogromne ilości energii. Źródłem wytwarzanego przez niego promieniowania jest pole magnetyczne około 15 trylionów razy większe niż pole magnetyczne wytwarzane przez naszą planetę. I najpewniej to właśnie to pozwala na tworzenie struktur, które ludzkie oko może interpretować np. jako wielką dłoń sięgającą po światło.
Dane IXPE dają nam pierwszą mapę pola magnetycznego w «ręce». Naładowane cząstki wytwarzające promieniowanie rentgenowskie przemieszczają się wzdłuż pola magnetycznego, określając podstawowy kształt mgławicy, podobnie jak kości w dłoni człowieka
Zdjęcie NASA idealne na Halloween
Teraz z pomocą wyniesionego na orbitę w 1999 roku teleskopu kosmicznego Chandra, wyspecjalizowanego w zakresie promieni rentgenowskich, badacze zwizualizowali "kości" pola magnetycznego "ręki". Efekt? Idealny na dzisiejsze Halloween, bo na nowych obrazach MSH 15-52 wygląda jak scena z hollywoodzkich produkcji, kiedy ręka kościotrupa nagle wyłania się z grobu.
Najnowsze obserwacje MSH 15-52 trwały ok. 17 dni i jak przekonuje NASA, jest to najdłuższy okres obserwacji teleskopu na pojedynczym obiekcie od czasu jego wyniesienia w 2021 roku. Łącząc dane teleskopowe, astronomowie wykazali, że dzięki przepływowi naładowanych energią cząstek i antymaterii, ta pozostałość po supernowej żyje około 1500 lat po tym, jak gwiazda wyczerpała się i zapadła.
Wszyscy znamy promienie rentgenowskie jako narzędzie diagnostyczne dla ludzi. W tym przypadku wykorzystujemy promienie rentgenowskie w inny sposób, ale ponownie ujawniają one informacje, które w innym przypadku byłyby przed nami ukryte
Nowe dane ujawniają np. jeden jasny strumień promieniowania rentgenowskiego biegnący od dłoni w dół, wzdłuż nadgarstka. Chociaż polaryzacja w miejscu jej początku jest niska, prawdopodobnie z powodu turbulencji i pomieszanych pól magnetycznych, prostuje się i rozjaśnia, wykazując znacznie wyższą polaryzację w obszarze zewnętrznym, gdzie dłoń jest "odcięta".
