W październiku częściowe zaćmienie Słońca. Każdy astronom na to czeka
Mimo że mamy do czynienia z zaawansowaną jesienią, październik zdaje się aspirować do miana najciekawszego astronomiczne miesiąca w roku. Na miłośników astronomii czeka sporo interesujących zjawisk astronomicznych, a wśród nich również zaćmienie Słońca.
Pierwszy całkowicie jesienny miesiąc rozpocznie się wyjątkowo dobrą widocznością Merkurego, który zbliża się do maksymalnej elongacji wschodniej. Elongacja to odległość kątowa od centrum tarczy słonecznej do planety widocznej na nieboskłonie.
W przypadku Merkurego maksymalna elongacja często oznacza dobre warunki obserwacyjne, ponieważ planeta na ogół porusza się blisko naszej dziennej gwiazdy, która skutecznie utrudnia jego obserwacje. Aby ją zaobserwować, należy szukać momentu, w którym znajduje się daleko od Słońca i zachodzi lub wschodzi pod odpowiednim kątem do horyzontu.
Najbliższa dobra okazja do obserwacji Merkurego wystąpi już w pierwszej połowie października. Już 7 października o 5:50 warto wypatrywać go gołym okiem nad wschodnim horyzontem. To czas, w którym Słońce będzie wystarczająco nisko pod horyzontem, aby nie wpływać na widoczność Merkurego. Niestety im bliżej wschodu naszej dziennej gwiazdy tym będzie gorzej.
Następnie wieczorem, 8 października, warto zwrócić uwagę na to, w jakim towarzystwie znajduje się Księżyc. Tuż obok jego tarczy pojawi się Jowisz w postaci intensywnie świecącej kropki.
Zbliżenie powinno być widoczne gołym okiem, aczkolwiek użycie lornetki w obserwacjach gazowego giganta pozwoli dostrzec Księżyce Galileuszowe.
Kolejne spotkanie Księżyca z inną planeta Układu Słonecznego nastąpi wieczorem 15 października. Naturalny satelita Ziemi przejdzie w pobliżu Marsa. Zbliżenie również powinno być widoczne gołym okiem. Czerwona planeta na niebie będzie znajdowała się pod tarczą srebrnego globu. Warto zapamiętać to, jak wygląda Mars i w której części nieba się znajduje, bo w tym roku jeszcze o sobie przypomni.
21 października swoją aktywność rozpoczną Orionidy związane z kometą Halleya. Obserwacjom powinien sprzyjać niemal całonocny brak obecności Księżyca, który w normalnych warunkach zakłócałby widoczność spadających gwiazd.
W ciągu godziny przez nieboskłon powinno przelecieć około 20 meteorów możliwych do zaobserwowania gołym okiem. Będą one wylatywały z okolic pomiędzy gwiazdozbiorem Oriona oraz Bliźniąt.
25 października nastąpi częściowe zaćmienie Słońca, czyli prawdopodobnie najważniejsze wydarzenie astronomiczne tego roku. Zjawisko będzie także widoczne z terytorium Polski, aczkolwiek nie wszędzie jednakowo.
Najlepsze warunki do obserwacji zjawiska będą na północnym wschodzie kraju, gdzie Księżyc zasłoni Słońce w 45-procentach. Na południowym zachodzie będzie najgorzej, lecz mimo to najgłębsza faza zaćmienia wyniesie tam ponad 31%. Zaćmienie rozpocznie się o 11:11, następnie około 12:20 osiągnie punkt kulminacyjny i zakończy się około godziny 13:30.
Do obserwacji tego widowiska trzeba się przygotować. Pod żadnym pozorem nie wolno próbować obserwacji teleskopem lub lornetką bez odpowiednich filtrów. Sprzęt optyczny zachowuje się niczym lupa skupiająca światło, co może uszkodzić wzrok lub nawet permanentnie go pozbawić. Warto skorzystać z obecności kogoś doświadczonego lub transmisji prowadzonych na żywo.
Do obserwacji można wykorzystać specjalne okulary z filtrem ND5 albo maskę spawalniczą lub przydymione szkło. Warto pamiętać, aby nie patrzyć za ich pomocą w sposób nieprzerwany. To dlatego, że promieniowanie UV w nieodczuwalny dla nas sposób niszczy wzrok człowieka po dłuższym patrzeniu w stronę Słońca. Niestety okulary słoneczne okażą się tutaj bezużyteczne.
