Alarmująca sytuacja w Arktyce. Zagrożenie dla milionów ludzi

Eksperci z różnych uniwersytetów po raz kolejny podjęli temat Arktyki. Obecna tam wieczna zmarzlina topnieje, a skutki tego procederu mogą być katastrofalne. Już dochodzi do niszczenia domów i nawierzchni. Jak wskazują w najnowszym badaniu naukowcy, to tylko niektóre ze związanych z tą sytuacją zagrożeń.

Lód w Arktyce znika. Naukowcy wskazali na pięć kluczowych zagrożeń, które są związane z topnieniem wiecznej zmarzliny.
Lód w Arktyce znika. Naukowcy wskazali na pięć kluczowych zagrożeń, które są związane z topnieniem wiecznej zmarzliny.guphary123RF/PICSEL

Naukowcy alarmują. Sytuacja w Arktyce stwarza zagrożenie

Arktyka to niezwykły region położony wokół bieguna północnego, charakteryzujący się surowym klimatem, spektakularnymi krajobrazami i unikalnym ekosystemem. Obejmuje obszary Europy, Azji i Ameryki Północnej oraz Ocean Arktyczny. Znana jest z wiecznej zmarzliny, lodowców i rozległych tundr, a jednak tętni życiem. Arktyka odgrywa również kluczową rolę w regulacji klimatu Ziemi, a jej topniejące lodowce stanowią symbol globalnych zmian klimatycznych. 

Nowe badania naukowe, których wyniki opublikowano w "Communications Earth and Environment" nie pozostawiają złudzeń. Sytuacja w Arktyce jest alarmująca. Szeroko zakrojona analiza porównawcza ujawnia kluczowe zagrożenia związane z topnieniem wiecznej zmarzliny w Arktyce. Eksperci wskazują, że na niebezpieczeństwa wynikające z tych czynników narażone są miliony ludzi. 

Topnienie zmarzliny wpłynie na miliony ludzi. Pięć zagrożeń

Zespół badawczy pod przewodnictwem naukowców z Uniwersytetu w Umeå, Uniwersytetu Wiedeńskiego i Duńskiego Uniwersytetu Technicznego zbadał ryzyko związane z topnieniem wiecznej zmarzliny we współpracy z lokalnymi interesariuszami w czterech regionach arktycznych.

Są to Longyearbyen (Svalbard, Norwegia), gmina Avannaata (Grenlandia), region Morza Beauforta i delty rzeki Mackenzie (Kanada) oraz rejon Bulunskiy (Republika Jakucja, Rosja). Wytypowano przy tym aż pięć głównych zagrożeń. Dlaczego jest to tak ważne?

Zrozumienie skutków rozmrażania wiecznej zmarzliny ma kluczowe znaczenie dla świadomego kształtowania polityki i działań adaptacyjnych
zaznaczają badacze w artykule.

Zmiany w Arktyce. Konsekwencje globalne i lokalne

Wiążą się one z infrastrukturą, mobilnością, jakością wody, dostawami, bezpieczeństwem żywnościowym i zdrowiem. Przykładowo, w Szwecji obszary wielkiej zmarzliny są kluczowe pod kątem pozyskiwania zasobów pod uprawę gruntów czy umożliwiają hodowlę reniferów. To może wpłynąć na odcięcie wielu ludzi od źródła utrzymania. W Kanadzie natomiast spowodowane topnieniemuszkodzenia infrastruktury wywołały obawy o uwolnienie zanieczyszczeń i stworzenie zagrożenia dla zdrowia ludzi i zwierząt.

Podobnie jak w wielu regionach Arktyki, na Grenlandii drogi zbudowane na obszarze wiecznej zmarzliny są szczególnie podatne na deformacje powierzchni gruntu podczas topnienia lodu.https://doi.org/10.1038/s43247-024-01883-wmateriał zewnętrzny

Obawy w kontekście topnienia lodów wzbudzają też opuszczone odwierty naftowe i gazu. Kluczowe jest też odcięcie lokalnych społeczności różnych obszarów Arktyki od dotychczasowego źródła pożywienia i czystej wody. Rozmrażanie wiecznej zmarzliny nie tylko stanowi więc globalne zagrożenie poprzez uwalnianie gazów cieplarnianych, ale może mieć daleko idące konsekwencje dla około 3 milionów mieszkańców Arktyki, którzy żyją na obszarach najbardziej podatnych na degradację wiecznej zmarzliny.

Zniszczenia domostw w wyniku rozmarzania wiecznej zmarzliny i związanej z tym erozji brzegów rzek to coraz częstszy problem w Arktyce.https://doi.org/10.1038/s43247-024-01883-wmateriał zewnętrzny

- Procesy fizyczne, zagrożenia i konsekwencje społeczne związane z topnieniem wiecznej zmarzliny stanowią niebezpieczeństwo, które jest postrzegane inaczej w Arktyce w zależności od lokalnego kontekstu i specyfiki zależnej od miejsca. Zrozumienie złożonej natury tych zagrożeń jest niezbędne do wspierania odporności i zdolności adaptacyjnych społeczności Arktyki - mówi jedna z autorek badań, Johanna Scheer.

Harissa przekracza granice i zdobywa podniebienia© 2025 Associated Press
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd?
Dołącz do nas