Tajemnicze kosmiczne szkło odkryte w Australii. Ślad po wielkiej katastrofie

Od wielu lat na obszarze Australii odnajdywane są niezwykłe bryłki - fragmenty jakiejś materii. Przykładem jest np. pełne tego typu okruchów pole kraterowe Henbury, którego tajemnicę udało się już rozwikłać, a odkrycia doprowadziły do stwierdzenia, że to "kosmiczne szkło". Szkło występuje bowiem też naturalnie w przyrodzie. Jest nim np. obsydian, czyli szkło wulkaniczne, ale nie tylko. Powstaje ono też niekiedy w wyniku uderzenia w Ziemię pioruna - albo pozaziemskiej skały, jak w przypadku Henbury.

Teraz natomiast naukowcy przyjrzeli się kolejnym tego typu formacjom, rozrzuconym głównie w stanie Australia Południowa, aż po słynną formację skalną - Uluru. Te bryłki to również tzw. kosmiczne szkło - ale zupełnie inne, niż wszystkie dotychczas sklasyfikowane znaleziska tego rodzaju. Tym sposobem odkryto do tej pory nieznany typ tektytów - o niespotykanym składzie chemicznym (m.in. wysoka zawartość sodu i potasu) i niezwykle wiekowych - znacznie starszych od słynnych tektytów australoazjatyckich, które powstały "zaledwie" 780 000 lat temu.

Tektyty powstają m.in., gdy np. bolid czy asteroida uderza w powierzchnię Ziemi, powodując stopienie skał i wyrzucenie ich na ogromne odległości. Te szklane fragmenty są jak "kapsuły czasu", które przechowują informacje o dawnych katastrofach kosmicznych, wyjaśniają naukowcy z Curtin University i Aix-Marseille University. Zespół ekspertów odkrył, że badane teraz ponownie australijskie okruchy, to właśnie nowy, a do tego niezwykle intrygujący typ tektytów. W tym przypadku - powstałych w wyniku uderzenia planetoidy w Ziemię, co miało miejsce miliony lat temu.

Te tektyty, nazwane przez odkrywców ananguitami, mają też nietypowy skład chemiczny, odróżniający je od innych znanych formacji. Wcześniejsze analizy składu i izotopów tych konkretnych bryłek sugerowały co prawda odrębne pochodzenie, lecz do tej pory grupa ta nigdy nie została formalnie uznana za coś odrębnego. Teraz nastąpił przełom.

- Te tektyty są wyjątkowe ze względu na swój niezwykły skład chemiczny i wiek, który wynosi około 11 milionów lat - powiedziała główna autorka pracy, Anna Musolino, doktorantka na Uniwersytecie w Aix-Marseille.

Współautor pracy, profesor Fred Jourdan z Curtin University, powiedział, że odkrycie nowego pola tektytów jest jak otwarcie nowego rozdziału w burzliwej przeszłości geologicznej Ziemi.

- Naukowcy z Curtin pomogli odkryć dowody uderzenia tajemniczej, olbrzymiej planetoidy, ukryte nie w kraterze, lecz w maleńkich kawałkach szkła, które można znaleźć wyłącznie w Australii - podano w komunikacie Curtin University.

Powyższy cytat zwraca uwagę na szczególnie ciekawą informację płynącą z tego odkrycia - pomimo ewidentnej ogromnej skali uderzenia - pole rozrzutu sięga 900 km - naukowcy nie zlokalizowali jeszcze krateru, który byłby źródłem rozrzuconych na ogromne odległości ananguitów. To wszystko czyni odkrycie jeszcze bardziej intrygującym - szkło wskazuje na potężne zdarzenie, które dotąd pozostawało niezauważone w historii geologicznej Ziemi!

- Te szkiełka występują wyłącznie w Australii i zarejestrowały pradziejowe uderzenie, o którym nawet nie wiedzieliśmy - podkreślił profesor Jourdan.

Odkrycie nowego pola tektytowego otwiera tym samym kolejny rozdział w badaniach nad historią Ziemi, pokazując, że nasz glob skrywa jeszcze wiele nieodkrytych śladów dawnych katastrof - również tych kosmicznych.

Wyniki badań opublikowano na łamach "Earth and Planetary Science Letters", komunikat o odkryciu podał australijski Curtin University.