Jak powstało pierwsze pismo? Naukowcy mają nowy trop
Badacze z Uniwersytetu w Bolonii dokonali istotnego odkrycia, które rzuca nowe światło na początki pisma. W pracy opublikowanej w czasopiśmie Antiquity wskazują na związek między wzorami wyrytymi na 6-tysiącletnich pieczęciach cylindrycznych z Mezopotamii, czyli kolebce cywilizacji a piktogramami w protoklinowym piśmie - formie pisma, która wyprzedzała klasyczne pismo klinowe.
Pismo klinowe, stworzone przez Sumerów około 3000 roku p.n.e., jest jednym z najstarszych znanych systemów pisma na świecie. Wyryte na glinianych tabliczkach, początkowo pojawiło się w starożytnym mieście Uruk, które obecnie znajduje się na terytorium Iraku. Przez lata odkryto tysiące tabliczek oraz małe kamienne pieczęcie cylindryczne, które były wykorzystywane jako rodzaj podpisów. Nowe badania mogą być kluczowym elementem tej układanki, która pomoże lepiej zrozumieć, jak i dlaczego ludzie stworzyli systemy pisma.
Prof. Silvia Ferrara, główna autorka badań, wyjaśnia, że zespół badaczy postawił sobie za cel sprawdzenie, czy tradycyjna teoria o narodzinach pisma w Mezopotamii w IV tysiącleciu p.n.e. jest rzeczywiście prawdziwa - w wyniku ich pracy, po raz pierwszy połączono system pieczęci cylindrycznych z wynalezieniem pisma.
Wykonane z kamienia pieczęcie cylindryczne były stosowane zarówno jako narzędzia do podpisywania dokumentów, jak i część systemu rachunkowego, który śledził handel i produkcję rolną oraz tekstylną. Badacze zauważyli, że niektóre obrazy wyryte na pieczęciach cylindrycznych przypominają piktogramy, które były stosowane w protoklinowym systemie pisma używanym w Uruk kilka stuleci później. Te odkrycia są pierwszymi dowodami wskazującymi na związek między pieczęciami cylindrycznymi a wynalezieniem pisma. Zdaniem badaczy, były one istotnym impulsem do stworzenia bardziej złożonych systemów zapisywania informacji.