Kto choruje na depresję?

Problem osobowości przedchorobowej osób zapadających na depresję przewija się w literaturze od czasów starożytnych. Wielu różnych autorów zauważało swoiste cechy osobowości ludzi, u których występują stany depresyjne. Osobowość kształtuje się w procesie wychowania. Jeżeli pewne cechy osobowości predysponują do zachorowania na depresję, to ukształtowanie dojrzałej osobowości winno w znacznym stopniu zmniejszyć ryzyko zachorowania na tę chorobę. Jest to ważna informacja dla rodziców, wychowawców i nauczycieli.

Iwona Czuma przeprowadziła badania w zakresie realnego i retrospektywnego obrazu osobowości u osób z rozpoznaniem endogennego zespołu depresyjnego. Analiza wyników tych badań pozwala scharakteryzować badane osoby depresyjne, jako przejawiające brak wiary w siebie i we własne możliwości, pesymistyczne i lękowo nastawione do swojej przyszłości. Uważają one siebie za słabszych od innych, mniej skutecznych w działaniu i nie zasługujących na uznanie. Wątpienie w siebie, czy też wręcz odrzucanie siebie sprawia, że z łatwością podporządkowują się innym i przyjmują postawę obronną. Z dystansem podchodzą do innych, brak im niezależności. Starają się za wszelką cenę unikać konfliktów interpersonalnych. Mają trudności w podejmowaniu decyzji i stawianiu czoła wymaganiom dorosłego życia. Łatwo ulegają dezorganizacji pod wpływem stresów i wtedy często uciekają w świat fantazji i marzeń. Niejednokrotnie w chwilach smutku sięgają po alkohol, co czasem może prowadzić do uzależnienia. Lęk i troski o przyszłość oraz dystans do ludzi komplikują im stosunki z innymi.

Analiza wyników obrazu retrospektywnego pozwala scharakteryzować osoby depresyjne sprzed okresu choroby jako bardziej konwencjonalne niż inni. Zwykle osoby te z łatwością oddawały kierownictwo nad sobą innym i szukały bezpieczeństwa w tym, co wypróbowane i pewne. Zawsze uważały innych za silniejszych, lepszych, mądrzejszych i bardziej skutecznych od siebie oraz starały się unikać konfrontacji. Przejawiały skłonności do marzeń, a życzenia i wymagania innych były dla nich ważniejsze niż własne. Kontakty z innymi ludźmi napawały je niepokojem i utwierdzały w przekonaniu o własnej bezwartościowości. Cechowała je ostrożność wobec ludzi, a nawet pewna nieufność. Miały większe trudności z osiąganiem zamierzonych celów.

Okazuje się, że osoby, które zachorowały na depresję, już wcześniej przejawiały pewne cechy osobowości inne niż przeciętna populacja, predysponująca do reagowania obniżonym nastrojem w sytuacjach stresowych czy konfliktowych. Należały do nich m.in.: brak pewności siebie i niezależności, lęk przed nowymi sytuacjami, zbytnia ostrożność w kontaktach interpersonalnych, perfekcjonizm, chęć przypodobania się wszystkim za wszelką cenę, obniżone poczucie własnej wartości. Unikały ryzyka, były konwencjonalne, szukały bezpieczeństwa w tym, co pewne, z łatwością poddawały się kierownictwu osób, którym ufały, unikały konfliktów, były sumienne i skromne. Zniechęcenie i lęk przed przyszłością, chociaż w czasie choroby wyostrzają się, to jednak były już wcześniej obecne w sposobie myślenia i funkcjonowania osób, które później zachorowały na depresję.

Jeżeli spostrzegasz u siebie te cechy osobowości, które mogą predysponować do zachorowania na depresję, powinieneś pomóc sobie, zanim dopadnie cię choroba. Na zmiany nigdy nie jest za późno. Odpowiednio przeprowadzona psychoterapia pomoże ci zmienić swój sposób myślenia o życiu i o sobie samym na bardziej pozytywny. Zrób coś dla siebie. Odwiedź psychologa, broń się przed depresją.

(LID)