Strefy czasowe i Nowy Rok. Kto go wita najszybciej, a kto najpóźniej?
Korki od szampana regularnie, co godzinę, wystrzeliwują w różnych częściach świata. Polska znajduje się w jednej ze środkowych stref czasowych. Oznacza to, że w momencie, gdy Polacy robią ostatnie zakupy i zaczynają nakrywać do stołów, w innych częściach globu ludzie właśnie witają Nowy Rok albo jeszcze śpią. Gdzie Nowy Rok jest najszybciej i kto świętuje ostatni? Dla ułatwienia wszystkie strefy czasowe zostaną przedstawione w Uniwersalnym Czasie Koordynowanym (UTC).
31 grudnia o godzinie 11:00 czasu polskiego daleko na wschodzie pierwsi ludzie zaczynają świętować Nowy Rok. Są to mieszkańcy niewielkiego wyspiarskiego państwa Kiribati.
Już godzinę później północ wybija na innych pacyficznych wyspach - Tonga i Samoa. Wtedy również zaczynają świętować mieszkańcy Wyspy Feniksa (także obywatele Kiribati). Po kwadransie dołączają do nich Nowozelandczycy z Wyspy Chatam.
O 13:00 czasu polskiego świętuje reszta Nowej Zelandii, a także m.in. Fidżi, Tuvalu Wake czy Wyspy Gilberta. Pierwsze godziny Nowego Roku są więc zarezerwowane dla wyspiarzy ze strefy czasowej UTC+12:00.
A kto pierwszy wita Nowy Rok na kontynencie? Okazuje się, że są to Rosjanie z dalekiego wschodu (m.in. z półwyspu Czukockiego). Świętują w tej samej chwili, co Nowozelandczycy.
W następnej strefie czasowej UTC+11:00 znajdują się m.in. rosyjska Jakucja, Mikronezja czy Wyspy Salomona. W tych okolicach składa się już życzenia noworoczne, podczas gdy w Polsce jest dopiero 14:00.
Do Australijczyków ze wschodu kontynentu, których świętowanie często jest pokazywane w telewizji, północ dociera o godzinie 15:00 czasu polskiego. Pierwsi zaszczytu wkroczenia w Nowy Rok dostąpią m.in. mieszkańcy Sydney i Queensland (UTC+10:00). W tym samym czasie północ wybije również w środkowowschodniej Rosji, Mikronezji czy Papui-Nowej Gwinei.
Pół godziny później imprezę zaczynają Australijczycy z centralnej części kontynentu.
Wspomniane już zostały kraje ze stref czasowych od UTC+14:00 do UTC+10:00. To one pierwsze witają Nowy Rok. Kto jest następny?
Gdy w Polsce wbija godzina 16:00, północ zaczynają świętować kraje azjatyckie leżące w strefie czasowej UTC+09:00. Wśród nich są: Japonia, Korea Północna, Korea Południowa i wschodnia część Indonezji.
Godzinę później (UTC+08:00) Nowy Rok wkrada się w głąb Azji. Wielka uroczystość rozpoczyna się m.in. w Chinach, Filipinach, Malezji, Rosji (w Irkucku i w Buriacji) i Tajwanie. Świętują też ostatni Australijczycy z zachodniej części kontynentu.
W strefie czasowej UTC+07:00 leżą m.in. zachodnia część Indonezji i Mongolii, Tajlandia, Wietnam, Laos i Kambodża, a także środkowo-zachodnia azjatycka część Rosji. Gdy u nich rozpoczynają się uroczystości, w Polsce jest godzina 18:00.
Nowy Rok godzina po godzinie wybija m.in. w Rosji. Ten kraj leży na przecięciu kilkunastu stref czasowych. Dlatego też, gdy w Polsce jest godzina 19:00, północ wybija w wielu azjatyckich regionach tego kraju, w tym w Kraju Ałtajskim, Nowosybirsku, Omsku i Ałtaju). Wraz z nimi w strefie UTC+06:00 leżą też Bangladesz, Bhutan, Kirgistan i środkowowschodnie terytorium Kazachstanu.
Już pół godziny później (UTC+05:30) świętuje najliczniejszy kraj świata - liczące około 1,5 miliarda ludzi Indie. Ten kraj jako jedyny wprowadził strefy czasowe, które dzieli jedynie 30 minut.
Gdy w Polsce jest godzina 20:00, północ nastaje w znajdujących się w strefie czasowej UTC+05:00 krajach z Bliskiego Wschodu, w tym Kazachstanie, Tadżykistanie, Turkmenistanie i Uzbekistanie.
60 minut później (UTC+04:00) Nowy Rok witają również Zjednoczone Emiraty Arabskie, Gruzja, Armenia i Azerbejdżan. W Polsce jest wtedy godzina 21:00, a większość ludzi zbiera się, by wspólnie świętować zakończenie roku.
Gdy w Polsce jest już 22:00, Nowy Rok dociera do krajów arabskich (m.in. Kataru i Arabii Saudyjskiej), wschodnich terytoriów Afryki (m.in. Sudanu, Somalii, Etiopii, Madagaskaru) i Europy (Białorusi, Turcji oraz całej europejskiej części Rosji oprócz Kaliningradu). Na tych obszarach obowiązuje strefa czasowa UTC+03:00.
Następnie Nowy Rok w pełni wkracza do Europy. Strefa czasowa UTC+02:00 obejmuje wschód kontynentu, m.in. Ukrainę, kraje bałtyckie, kraje nordyckie oraz Bałkany. Świętują też kraje afrykańskie (RPA, Zimbabwe, Malawi, Egipt czy Rwanda). Wtedy też imprezują ostatni mieszkańcy Rosji z obwodu Kaliningradzkiego.
W Polsce zimą obowiązuje następna w kolejności strefa czasowa UTC+01:00. Razem z nami świętuje większość Europy Zachodniej oraz zachodnie terytoria Afryki (m.in. Kamerun, Kongo czy Nigeria).
Gdy w Polsce cichną ostatnie fajerwerki, Nowy Rok dociera do wysuniętych najdalej na zachód części Afryki (m.in. Wybrzeża Kości Słoniowej, Togo, Sierra Leone czy Maroko). Wtedy też życzenia składają sobie Europejczycy z półwyspu Iberyjskiego (Hiszpania, Portugalia) oraz Brytyjczycy i Islandczycy. Kraje te obejmuje strefa czasowa UTC±00:00.
W strefie UTC-01:00 znajdują się wschodnie tereny Grenlandii, Republika Zielonego Przylądka i należące do Portugalii wyspy Azory. Gdy tam wybija północ, w Polsce jest godzina 2:00.
W jakich godzinach Nowy Rok świętują kraje Ameryki Północnej i Południowej?
O godzinie 3:00 czasu polskiego Nowy Rok oficjalnie wkracza na tereny Ameryki Południowej. Dokładniej - do leżących na Atlantyku wysp Brazylii. Obejmuje je strefa czasowa UTC-02:00. Godzinę później (UTC-03:00) świętują wschodnie regiony Brazylii, Urugwaj, Argentyna i Grenlandia.
W strefie czasowej UTC-04:00 leży większość krajów Ameryki Południowej oraz wschodnie regiony Kanady (m.in. Quebec). Gdy te okolice rozpoczynają świętowanie, w Polsce jest godzina 5:00.
Od godziny 6:00 czasu polskiego życzenia noworoczne zaczynają sobie składać mieszkańcy Ekwadoru, Jamajki, Kolumbii czy Peru. Wtedy również rozpoczynają się uroczystości we wschodniej części USA i Kanady, które leżą w strefie czasowej UTC-05:00.
Przez kolejne 3 godziny północ wybija w coraz bardziej wysuniętych na zachód regionach USA, Kanady i Meksyku (w strefach od UTC-06:00 do UTC-08:00). Gdy Nowy Rok dociera na zachód kontynentalnej części USA, w Polsce jest już 9:00 1 stycznia.
O godzinie 10:00 czasu polskiego życzenia składają sobie mieszkańcy Alaski.
W ostatnich strefach czasowych (od UTC-10:00 do UTC-12:00) mieszkają ludzie, którzy witają Nowy Rok najpóźniej. Są to Hawajczycy i ludność z okolicznych wysp.
Nowy Rok najpóźniej dociera do niezamieszkałych Wysp Bakera. Gdy tam wybija północ, w Polsce jest już godzina 11:00, 1 stycznia.
Strefy czasowe zależą od współrzędnych geograficznych, które nazywa się południkami. Choć wielu uważa je za niepotrzebny wymysł, zostały stworzone po to, by pomóc ludziom w sprawnym przemieszczaniu się i funkcjonowaniu.
Wartości południków są wyrażane w stopniach. Przyjęło się, że co 15 stopni przechodzi się w nową strefę czasową. Obliczono to na podstawie prędkości, z jaką promienie słoneczne poruszają się po powierzchni kuli ziemskiej (15 stopni w ciągu 1 godziny).
Dzięki strefom czasowym jest możliwe ujednolicenie sposobu liczenia czasu na całej Ziemi. Wprowadzono je w 1884 roku. Wcześniej każde miasto miało swój wewnętrzny czas.
Do dziś nie wszystkie kraje stosują się to tych zasad. Przez to np. na granicy Indii i Chin występuje 2,5-godzinna różnica czasu.
