Masz go w apteczce. Odkryli, że chroni mózg przed chemioterapią

Jedne z najpopularniejszych leków obniżających cholesterol mogą mieć zupełnie nieoczekiwane zastosowanie. Najnowsze badania amerykańskich naukowców sugerują, że statyny - przyjmowane przez miliony osób w celu ochrony serca - mogą również chronić mózg pacjentów leczonych chemioterapią przed tzw. chemo brain, czyli zespołem zaburzeń poznawczych, który dotyka większość chorych w trakcie terapii nowotworowej.

Według danych Cancer Research UK, aż 75 proc. pacjentów onkologicznych doświadcza pogorszenia funkcji poznawczych podczas leczenia, a u 35 proc. objawy utrzymują się miesiącami lub nawet latami po jego zakończeniu. Uczucie "mgły mózgowej", problemy z pamięcią, koncentracją i orientacją, a także przewlekłe zmęczenie - to tylko niektóre z objawów, które potrafią skutecznie odebrać radość z powrotu do zdrowia.

Choć od lat próbuje się ustalić przyczynę tego zjawiska, nadal pozostaje ono zagadką. Lekarze podejrzewają, że może wynikać zarówno z bezpośredniego toksycznego działania chemioterapii na komórki nerwowe, jak i z wtórnych skutków ubocznych leczenia, jak anemia czy wyczerpanie organizmu.

Leczenie nowotworów może być skrajnie obciążające, a spadek funkcji poznawczych po chemioterapii nierzadko utrzymuje się długo po jej zakończeniu

---

Badanie opublikowane w czasopiśmie JAMA Network Open opiera się na analizie danych z wcześniejszego projektu klinicznego, który miał pierwotnie sprawdzić wpływ statyn na ochronę serca w czasie terapii onkologicznej. Ku zaskoczeniu naukowców, wyniki pokazały, że lek poprawia także funkcje wykonawcze mózgu, tj. zdolność planowania, rozwiązywania problemów i kontrolowania emocji.

W eksperymencie wzięło udział 238 pacjentów onkologicznych, podzielonych na dwie grupy - jedna przez okres 24 miesięcy przyjmowała codziennie 40 mg statyn, a druga placebo. Osoby z grupy przyjmującej lek wypadły średnio o 10 sekund lepiej w testach funkcji wykonawczych niż uczestnicy, którym podawano placebo.

Nasze wyniki sugerują, że pacjenci przyjmujący statyny mogli doświadczyć nieoczekiwanych korzyści poznawczych zarówno podczas chemioterapii, jak i w ciągu dwóch lat po jej zakończeniu. Ochrona umysłu jest równie ważna jak ochrona serca w trakcie leczenia nowotworów

---

Badaczka dodaje, że jeśli kolejne badania potwierdzą ten efekt, statyny mogą stać się nowym narzędziem w walce o jakość życia pacjentów onkologicznych, pozwalając im nie tylko przeżyć chorobę, ale i zachować jasność umysłu po zakończeniu leczenia.

Warto też dodać, że nie jest to pierwszy raz, gdy statyny zaskakują naukowców. Wcześniejsze analizy wykazały, że ich stosowanie może zmniejszać śmiertelność w niektórych nowotworach, m.in. w przewlekłej białaczce limfocytowej (CLL) i chłoniaku z małych limfocytów (SLL) - pacjenci przyjmujący te leki mieli o 61 proc. niższe ryzyko zgonu z powodu choroby nowotworowej.