Powstaną szczepionki przeciwko pasożytom? Przełom w badaniach

Od początku roku w krajach afrykańskich prowadzone są kampanie szczepień przeciwko malarii – tropikalnej chorobie pasożytniczej. W Kamerunie i Burkina Faso używana jest do tego szczepionka R21, której skuteczność została potwierdzona badaniami klinicznymi.

Szczepionka na malarię nie miała koniecznie być pierwszą szczepionką przeciwko chorobom pasożytniczym, jednak z uwagi na bardzo duże niebezpieczeństwo, jakie niesie za sobą ta choroba i jej powszechność była ona najlepiej finansowana co poskutkowało sukcesem po wielu latach badań.

Tematyka budowania odporności na choroby wywoływane przez pasożyty jest zdaniem Światowej Organizacji Zdrowia niedoinwestowana i niedostatecznie przebadana. Nasze zdolności w tej dziedzinie są bardzo ograniczone przez sporą trudność tego typu badań. Pasożyty mają o wiele większą różnorodność genetyczną niż chociażby wirusy. Naukowcy nazywają wirusy "nisko wiszącymi owocami", czyli patogenami, na które szczepionki wykonać można relatywnie szybko i prosto.

Peter Hotez, profesor z Baylor College of Medicine w Houston w Teksasie mówi, że wykonanie szczepionki na pasożyty jest bardzo trudne, gdyż w zasadzie jest to szczepionka przeciwko zwierzęciu co już wydaje się dość abstrakcyjnym pojęciem. Metody, którymi pasożyty omijają układy odpornościowe swoich żywicieli, są przy tym bardzo skomplikowane. Organizm rozwija się w ciele żywiciela przez wiele etapów, na które składają się różne sposoby oszukiwania układu odpornościowego, a za każdy z nich odpowiadają odmienne białka. Bardzo komplikuje to stworzenie pojedynczej szczepionki, która byłaby w stanie reagować na każdą z tych faz rozwoju.

Zespół epidemiologów z Uniwersytetu w Rio de Janeiro prowadzi intensywne prace nad schistosomami - rodzajem pasożytniczych płazińców odpowiedzialnych za groźne infekcje u ludzi. Organizmy te przenoszone są przez ślimaki wodne w krajach tropikalnych i po opuszczeniu organizmu żywiciela mogą wniknąć do ciała człowieka przez skórę.

Naukowcy z Rio de Janeiro odkryli, że schistosomy oraz niektóre spokrewnione z nimi pasożyty ludzi i zwierząt posiadają jeden wspólny gen. Korzystając z tej wiedzy opracowali szczepionkę przeciwko tym pasożytom, która przechodzi właśnie drugą fazę testów klinicznych. Do stworzenia szczepionki musieli początkowo wyciągać fragmenty białka ze schistosomów, jednak teraz, po całkowitej identyfikacji tych substancji i ich zsekwencjonowaniu są w stanie klonować potrzebne białko i masowo produkować szczepionki.

Dzięki temu, że szczepionka działa na gen obecny w wielu różnych pasożytach, to będzie można za jej pomocą nie tylko chronić ludzi przed schistosomatozą, ale również uodparniać psy i bydło na niektóre z ich chorób pasożytniczych.

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 90 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!