Schizofrenia: Prawdziwe oblicze zaburzenia, które wciąż budzi lęk
Schizofrenia to skomplikowana i mało zrozumiała choroba psychiczna, dotykająca miliony ludzi na świecie. Jej objawy mogą pojawić się nagle lub rozwijać się latami. Wciąż istnieje wiele błędnych przekonań na jej temat, przez co osoby chorujące często są izolowane i nie otrzymują odpowiedniej pomocy, mimo rosnącej skuteczności leczenia.
Schizofrenia jest przewlekłą chorobą, charakteryzującą się znacznymi zaburzeniami w postrzeganiu rzeczywistości, m.in. urojeniami, halucynacjami i zdezorganizowanymi zachowaniami. Na całym świecie dotyka około 24 milionów osób, czyli mniej więcej 1 proc. populacji.
Dlaczego schizofrenia jest tak niezrozumiałym zaburzeniem?
Nie wiemy o niej wiele, jednak metody terapii są coraz bardziej skuteczne. Może rozpocząć się nagle i w sposób bardzo ostry (nawet w ciągu zaledwie kilku dni) lub stopniowo (często latami). Wciąż nie znamy jednak jej jednoznacznych przyczyn. Naukowcy nadal próbują badać to schorzenie, a kolejne dowody wskazują na to, że schizofrenia jest wynikiem współdziałania wielu czynników, w tym genetycznych, środowiskowych i biologicznych.
Powszechny jest stereotyp, że osoby chore na schizofrenię stanowią zagrożenie dla innych, jednak nie jest to prawda - większość pacjentów nie wykazuje przemocy, wręcz przeciwnie - często same są narażone na krzywdę czy wykluczenie. Przez długi czas osoby chore nie otrzymywały odpowiedniej opieki, były odcinane od społeczeństwa. Błędne przekonania mogą teraz utrudniać rozpoznanie objawów schizofrenii, która wiąże się ze współwystępującymi problemami ze zdrowiem psychicznym i niższą jakością życia.
Kiedy pojawia się schizofrenia?
Naukowcy twierdzą, że objawy tej choroby uwidaczniają się zazwyczaj między 15. a 25. rokiem życia. Czasem ludzie świetnie sobie radzą w życiu, a później nagle występuje załamanie w ich zdolności do normalnego funkcjonowania.
- Moim zdaniem schizofrenia jest najbardziej wyniszczającą chorobą psychiczną, ponieważ atakuje, zanim człowiek osiągnie swój potencjał - twierdzi dr Deepak D'Souza, profesor psychiatrii. Według niego zaburzenie to może wynikać ze zmian w procesach neurorozwojowych zachodzących w okresie dojrzewania u nastolatków - szczególnie że górna granica typowego wieku wystąpienia objawów przypada na moment, w którym mózg kończy dojrzewanie.
Objawy schizofrenii
Objawy tej choroby dzieli się zwykle na trzy główne grupy. Objawy pozytywne polegają na pojawieniu się czegoś, czego normalnie nie ma, czyli m.in. halucynacjach, najczęściej słuchowych - głosy, które komentują lub rozkazują. Mogą pojawić się również urojenia, np. że ktoś śledzi chorego bądź podsłuchuje jego myśli.
Objawy negatywne to utrata lub osłabienie pewnych zdolności, np. spłycenie emocji, wycofanie społeczne czy apatia. Objawy poznawcze natomiast dotyczą funkcjonowania intelektualnego. Osoby zmagające się ze schizofrenią często mają problemy z koncentracją i pamięcią.
Nie każda osoba chora doświadcza wszystkich objawów, a przebieg choroby bywa różny u poszczególnych pacjentów. Badania pokazują, że chorzy mają znacznie wyższą śmiertelność niż populacja ogólna, ze średnim skróceniem oczekiwanej długości życia o 15-20 lat.
