Co dalej ze słynną modernistyczną willą? Miastu brakuje pieniędzy, ale jest pomysł

Dom (willa) Książków może zachwycać lub odrzucać. Ale jedno jest pewne, jest jedną z najbardziej wyjątkowych nieruchomości w Polsce, zbudowana w duchu powojennego modernizmu.

Budynek został zaprojektowany dla doktora Stanisława Książka przez architekta Wojciecha Pietrzyka. Zbudowano go z dbałością o najmniejsze szczegóły, dzięki czemu można powiedzieć, że jest nie tylko zwykłym domem, ale kompletnym dziełem sztuki. Pomimo wycenienia nieruchomości na 7 mln złotych, Książkowie sprzedają dom za 5,5 mln. Ma to zwiększyć szanse na znalezienie inwestora, który świadomy wartości (nie tylko materialnej) domu, będzie kontynuował dzieło Pietrzyka. Rodzinie zależy, aby wygląd został zachowany, a nie zniszczony przez nieprzemyślaną modernizację. Według nich to miejsce doskonale sprawdzi się nie tylko do celów mieszkalnych, ale także jako kancelaria, przestrzeń wystawiennicza czy kulturalna.

Choć przyszłość willi Książków wciąż stoi pod znakiem zapytania, jedno jest pewne - miasto nie ma środków, by ją wykupić. Piłeczka leży więc po stronie Ministerstwa Kultury, do którego w sierpniu trafiła petycja podpisana przez tysiące osób ze świata architektury, sztuki i zwykłych mieszkańców. Autorzy apelują o przejęcie budynku ze środków publicznych i przekształcenie go w przestrzeń otwartą dla wszystkich.

Tymczasem zainteresowanie samym domem nie słabnie. Od czerwca willę można było zwiedzać w ramach specjalnych oprowadzań, a bilety znikały błyskawicznie. Do dziś zobaczyło ją już ponad tysiąc osób, a kolejne terminy wyprzedały się na długo przed wydarzeniem.

Odpowiedzialny za projekt Wojciech Pietrzyk był absolwentem Wydziału Architektury Akademii Górniczej w Krakowie (obecnie wydział Politechniki Krakowskiej). Znany jest m.in. z projektów sakralnych, takich jak nowy Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bukowinie Tatrzańskiej (budowany w latach 1974 - 1982), Arka Pana, który jest jego najbardziej rozpoznawalnym projektem czy Kościół Pana Jezusa Dobrego Pasterza w Krakowie. Z obiektów pozasakralnych wymienić można dwa domy jednorodzinne - przy Błoniach oraz na Woli Justowskiej w Krakowie.

Tarnowska willa jest o tyle cenna, że wygląda dokładnie tak, jak została zaprojektowana. Zlokalizowana jest przy ul. Chopina, w sąsiedztwie kamienic i PRL-owskich domów. Bryła, choć prosta, geometryczna, zdecydowanie wyróżnia obiekt z otoczenia. Uwagę przykuwają zwłaszcza dwie abstrakcyjne mozaiki zdobiące elewację i jedna w murze ogrodzenia. Zostały wykonane w pracowni Heleny i Romana Husarskich, wybitnych postaci w historii krakowskiej ceramiki powojennej. Niezwykłe jest także wnętrze.

Meble zaprojektowane przez architekta, wykonane zostały z najwyższej jakości materiałów, zamawianych w kraju i za granicą. Wysoki na 6 metrów "salon zdobią żyrandole z odlewów mosiężnych wykonane w Pracowni Ślusarstwa Artystycznego Ryszarda Jachny, którego prace zdobią Zamek Królewski w Warszawie." - czytamy na stronie ogłoszenia. Dodatkowo, w salonie znajduje jedyny w swoim rodzaju, niepowtarzalny kominek, prawdopodobnie autorstwa Bronisława Chromego, polskiego rzeźbiarza, który wraz z Wojciechem Pietrzykiem pracował przy Arce Pana (choć jego najsłynniejsza rzeźba to ziejący ogniem Smok Wawelski przy wzgórzu wawelskim).

Jak przypomina Architektura Murator, współpraca Stanisława Książka i Wojciecha Pietrzyka nie była łatwa, obaj panowie mieli wyraźne wizje co do projektu. Teraz możemy się jedynie domyślać tych pełnych emocji dyskusji. Zaprojektowanie wnętrza zajęło aż trzy lata! Sama budowa również nie była łatwa, bowiem śmiały projekt napotkał opór w Wydziale Architektury.

Ostatecznie tarnowskiemu lekarzowi udało się dopiąć swego i zrealizować śmiałą wizję, która miejmy nadzieję, przetrwa kolejne dekady.

Źródła: Architektura Murator, Geekweek